Unox
Worst heeft niets met sport te maken
Aldus Tv-presentator Jort Kelder. Hij riep op om de oranje mutsen van Unox tijdens een eventuele Elfstedentocht te boycotten. Kelder vindt dat volkse evenementen als de Nieuwjaarsduik en de Friese schaatswedstrijd geclaimd worden door het bedrijf Unilver. Dit bedrijf werd opgericht door twee margarineproducten in Oss, op 1 januari 1930.
De oprichters van Unilever waren twee concurrerende producenten van boter, genaamd Anton Jurgens en Samuel van den Bergh. In 1927 besloten ze de strijdbijl te begraven en samen te fuseren tot de Margarine Unie. Een Britse groothandelaar in kruidenierswaren, William Hulme Lever, voegde zich bij het duo. Zijn vader had onder andere Sunlight zeep op de markt gebracht en beschikte over zeepfabrieken in de hele wereld. In 1929 trokken de Margarine Unie en Lever Brothers samen op. Op de eerste dag van het volgende jaar, startte het gefuseerde bedrijf officieel als ‘Unilever’.
Het assortiment van Unilever breidde zich sterk uit en het bedrijf werd marktleider op het gebied van etenswaren. Veel producten werden geïntroduceerd onder merknamen, zoals Unox. Waar de naam vandaan komt is onduidelijk. Sommigen beweren dat het een combinatie is van ‘Unie’ en ‘Ox’ (ox is engels voor een os, de plaatsnaam van het hoofdkantoor). Anderen zeggen dat het een uitkomst is van een prijsvraag onder werknemers. Unox kwam te staan voor de vlees gerelateerde producten van Unilever, zoals worsten en soepen.
Een Unox-muts verscheen voor het eerst in de Elfstedentocht van 1997. Het bedrijf heeft zich weten te promoten als patroon van typisch Hollandse sporten en evenementen. Dit stuit personen als Jort Kelder tegen de borst. Sommigen menen dat zulke tradities niet vercommercialiseerd moeten worden. “'De Elfstedentocht is een evenement voor het volk, niet voor een worstenmaker”, vindt Kelder.
