Vasco Da Gama: Admiraal van de Indische Oceaan

“Moge God ons in staat stellen om deze reis in zijn naam te voltooien, Amen.” Met deze woorden vertrok Vasco da Gama op 8 juli 1497 op zijn ontdekkingsreis naar Indië. Ruim een jaar later zette hij voet aan wal in het Indiase Calicut, waarmee hij de eerste Europeaan werd die de oostelijke zeeroute naar Indië ontdekte.

Over het vroege leven van Vasco da Gama is niet veel bekend. Hij werd geboren in 1460 of 1469 als de zoon van edelman Estêvão da Gama, die goede relaties genoot met het Portugese hof. De naam van Vasco da Gama zelf duikt voor het eerst op in 1492, toen hij als admiraal dienst in trad bij koning Johan II van Portugal. Zijn eerste missie was het plunderen van een aantal Franse koopvaardijschepen.

Ontdekkingsreis naar Indië

In 1495 kwam Johan II te overlijden en werd hij opgevolgd door Emanuel I van Portugal, die een groot belang hechtte aan de Portugese zeevaart en het uitbreiden van de handel. Deze ondernemingsdrang kwam onder meer voort uit de reis van Columbus in 1492, die beweerde namens Spanje een westwaartse route naar Indië gevonden te hebben. In werkelijkheid had Columbus de route naar Amerika ontdekt, maar dit was nog niet bekend bij de Portugezen. In 1497 kreeg Vasco da Gama daarom opdracht om via Afrika een oostwaartse route naar Indië te ontdekken.

Mombassa en Malindi

Op 8 juli 1497 vertrok Vasco da Gama vanuit Lissabon richting Kaap de Goede Hoop. Zijn vloot bestond onder meer uit twee kraken, de São Gabriel en de São Rafael, en een bemanning van 170 zeelieden. Na 121 dagen rondde hij de Kaap de Goede Hoop en zette hij koers richting het noorden langs de kust van Oost-Afrika. In het voorjaar van 1498 arriveerde hij in de Keniaanse stad Mombassa. Daar kwam Vasco da Gama echter in conflict met de lokale heerser, waarop hij een Keniaans schip - beladen met goud en zilver - kaapte en snel weer verder voer. Op 14 april kwam hij vervolgens aan in Malindi, een koninkrijk dat in conflict verkeerde met Mombassa. Da Gama werd daar dan ook vriendelijk ontvangen en kreeg zelfs een gids aangeboden, die hem over de Arabische Zee naar Indië kon leiden.

Ontdekking van Calicut

Op 20 mei 1498 landde Vasco da Gama op de Indiase westkust in de omgeving van de belangrijke handelscentrum Calicut. Meteen probeerde de Portugese ontdekkingsreiziger een handelsrelatie aan te knopen, maar dit mislukte. De lokale heerser bleek niet tevreden met de vier zijden lakens, zes visserspetten, vier stukken koraal, twee vaten olijfolie, kist met suiker en de pot met honing die hij cadeau kreeg, en weigerde zaken te doen met de Portugezen. Later slaagde Da Gama er nog wel in bij een aantal lokale handelaren een lading specerijen te kopen, waarna hij op 29 augustus weer begon aan de terugreis naar Portugal.

Terugreis

Zonder de gids uit Malindi bleek Da Gama echter meer moeite te hebben met de oversteek van de Arabische Zee. Hij koos het verkeerde moment om te vertrekken en had de hele overtocht wind tegen. Uiteindelijk deed hij maar liefst 132 dagen over de terugreis naar Malindi, waar de heenreis slechts 23 dagen had geduurd. Tijdens de lange overtocht brak er bovendien scheurbuik uit op het schip, waardoor meer dan de helft van de bemanning overleed.

De rest van de reis verliep echter wel voorspoedig en op 10 maart 1499 werd de Kaap de Goede Hoop opnieuw gerond. In september arriveerde Da Gama vervolgens weer in Lissabon, twee jaar nadat hij vertrokken was. Na zijn terugkeer in Portugal werd Vasco da Gama rijkelijk beloond voor zijn ontdekkingen. Zo ontving hij een stuk land, werd hij benoemd tot Dom en mocht hij voortaan de eretitel Almirante do Mar das Índias (Admiraal van de Indische Oceaan) voeren

Admiraal van de Indische Oceaan

In 1502 deed hij deze titel eer aan door nogmaals richting Indië te varen. Ditmaal kreeg Da Gama het bevel over 15 schepen en 800 manschappen voor een strafexpeditie naar Calicut. Hiermee brandschatte hij een aantal steden langs de Afrikaanse kust en bombardeerde hij Calicut, om vervolgens met een grote buit terug te keren naar Portugal. In 1424 werd hij voor een derde maal naar Indië gestuurd, dit keer om de inmiddels daar gevestigde Portugese kolonie te verdedigen. Van deze derde reis zou Da Gama echter nooit meer terugkeren, want hij overleed op 24 december 1524 in het Indiase Cochin, vermoedelijk aan malaria.