Verbod op walvisvaart

Op 30 april 1986 werd commerciële walvisvaart verboden. Maar Japan, IJsland en Noorwegen negeren het verbod en zetten de walvisjacht voort. Hoewel het niet meer winstgevend is, is de walvisvaart een eeuwenoude traditie in alle drie de landen en wordt het gezien als een belangrijk onderdeel van het nationaal erfgoed.

Verbod of walvisjacht

In 1982 werd door de in 1946 opgerichte Internationale Walvisvaart Commissie besloten dat per 30 april 1986 een – tijdelijk – verbod op commerciële walvisvangst van kracht zou zijn. Twee soorten walvisvaart werden niet verboden: de jacht op walvissen voor wetenschappelijke doeleinden en de traditionele jacht door volkeren die afhankelijk zijn van de walvisvaart om te overleven. De meeste landen houden zich aan dit verbod, maar Japan, Noorwegen en IJsland doen dat niet om hun eigen redenen.

Japanse walvisvaart traditie

Harpoenen die dateren van 10.000 voor Christus geven aan dat Japan een rijke en lange traditie van walvisvaart heeft. Na verloop van tijd ontwikkelden houten roeiboten en speren zich tot reusachtige stalen schepen en harpoengeweren. De walvisjacht was met name van belang tijdens de Tweede Wereldoorlog, toen het ervoor zorgde dat de Japanse burgers goed gevoed bleven. In 1947 was walvisvlees goed voor de helft van alle dierlijke eiwitinname van het land. Tegenwoordig is dat ongeveer 25%.

Japanse reden voor walvisjacht

Japan zet de walvisvaart voort onder het voorwendsel dat de gevangen walvissen gebruikt worden voor de wetenschap. De regering stelt dat hun onderzoek in de toekomst zal zorgen voor een duurzame voedselbron. Maar critici beweren dat weinig van de gevangen walvissen worden gebruikt voor onderzoek, maar met name terechtkomen in restaurants. Zij beweren dat Japanners het verbod op de walvisjacht zien als een gevaar voor de Japanse cultuur. Walvisjacht en het eten van walvisvlees is een eeuwenoude traditie die Japanners niet willen loslaten. Elke oppositie hiertegen wordt ervaren als culturele onwetendheid. Hoewel de walvisvaart niet meer winstgevend blijkt – en de Japanse overheid de walvisjacht moet subsidiëren om het overeind te houden – is het voor Japan een kwestie van eer en traditie om de walvisvaart voort te zetten. In 2019 hervatte Japan de commerciele walvisjacht weer, omdat de populatie van sommige walvissoorten volgens het land voldoende hersteld is. Om de commerciële walvisvangst te kunnen hervatten, stapte Japan uit de Internationale Walvisvaart Commissie.

Scandinavische traditie

IJsland en Noorwegen hebben een vergelijkbare en eveneens eeuwenoude traditie als het gaat om walvisvaart en het eten van walvisvlees. Maar in tegenstelling tot Japan, wordt in IJsland en Noorwegen steeds minder walvisvlees gegeten door de bevolking. Het meeste walvisvlees wordt gegeten door toeristen of wordt verscheept naar Japan. Bovendien is de commerciële walvisjacht ook hier al lang niet meer winstgevend. Net als in Japan wordt de walvisvaart gezien als onderdeel van het nationaal erfgoed en als een belangrijke traditie. In 2013 waren 52% van de IJslanders voorstanders van de walvisjacht. Walvisvlees wordt gezien als een belangrijk product om de economie van beide Scandinavische landen in stand te houden.