Welke leiders heeft de Taliban gehad?

Een Amerikaanse drone-aanval in het weekend van 20 en 21 mei heeft de leider van de Afghaanse Taliban, Mullah Mansour, gedood. In eerste instantie ontkende de terreurbeweging zijn dood, maar een paar dagen later werd het nieuws bevestigd. Hij was de opvolger van de stichter van de Taliban, Mohammed Omar.

Mullah Mohammed Omar (1959/1962 – 2013/2015)

Arm gezin

Het is onduidelijk wanneer Mohammed Omar precies is geboren, maar het moet ergens tussen 1959 en 1962 zijn geweest. In zijn jonge jaren was hij vooral bezig met de Koran uit zijn hoofd leren, een bezigheid van veel jonge studenten in Afghanistan. Samen met zijn medestudenten stonden ze bekend als ‘taliban’, het meervoud voor studenten. Hij was de zoon van een arme geestelijke uit een klein dorpje. Zijn vader, Maulvi Ghulam Nabi Akhund, stierf toen Omar nog een kleine jongen was. Omar werd vanaf toen verzorgd door zijn oom die met zijn moeder trouwde. Dit is een traditie in het zuiden van Afghanistan.

‘Dappere strijder’

Tijdens de invasie van de Sovjet-Unie in Afghanistan in 1979 was Omar nog maar een tiener, maar toch ging hij bij de ‘mujahedeen’ en vocht mee in het verzet tegen de Russen. Hij kreeg een goede reputatie vanwege zijn koppige en dappere manier van strijden. Omar raakte gewond aan een oog door een granaatscherf van de Russen waarop hij zijn oog letterlijk uit zijn hoofd trok en doorging met vechten. Of hij dit daadwerkelijk deed is de vraag, want het is vooral een gerucht onder zijn aanhangers. Hij stond ook bekend als één van de ‘Taliban (studenten)’ die zich strikt hield aan de Sharia-wetgeving en ook vanwege zijn onverschrokken fanatisme. Na de Russische terugtrekking in 1989 en de val van de communistische regering van Afghanistan in 1992, kwam het land in een burgeroorlog terecht met allerlei groeperingen die de macht wilden grijpen.

Het ontstaan van de Taliban

Mullah Omar werd door velen onderschat vanwege zijn kluizenaarsleven, maar hij slaagde er in om een de uitstraling van een religieuze en mystieke leider te verkrijgen. In 1994 richtte hij de Taliban op en in 1996 werd hij officieel de leider van de groepering tijdens een uitgebreide ceremonie. Hij werd daar verkozen tot ‘Leider van de Gelovigen’, de hoogste religieuze titel in de islam, nadat zijn groepering de zwakke Afghaanse overheid omver had geworpen. In de jaren die volgden behield hij zijn leiderschap over het land door meedogenloosheid en het idee dat God hem een missie had gegeven. Na 11 september 2001 gaf hij Osama Bin laden een veilige plek in zijn land, tot woede van de VS. Omar wilde Bin Laden niet uitleveren, een beslissing die zou leiden tot de Amerikaanse invasie van het land. Omar stierf waarschijnlijk in 2013, maar dit werd twee jaar lang geheimgehouden.

Mullah Akhtar Mohammed Mansour (1968 – 2016)

Religieuze educatie

Mohammed Mansour werd waarschijnlijk geboren in het dorpje Kariz in de Afghaanse provincie Kandahar. Zijn vader had een grote liefde voor religieuze kennis en het was daarom ook zijn topprioriteit om zijn zoon goed (islamitisch) onderwijs te geven. In zijn vroege jaren was Mansour eigenlijk alleen maar daarmee bezig. Hij volgde onderwijs in de dorpsmoskee en ging op 7-jarige leeftijd naar de lokale basisschool. Mansour zou al op jonge leeftijd veel wijsheid en inzicht uitstralen, waardoor hij speciale aandacht kreeg van zijn vader en docenten.

Roep van de Jihad

Toen de Sovjet-Unie Afghanistan in 1978 binnenviel, ging Mansour nog gewoon naar school. Hij wilde graag afstuderen, maar de invasie zorgde ervoor dat hij mee ging doen aan de Jihad tegen de Russen in zijn tienerjaren. Hij ging echter door met zijn studie in de periodes dat hij niet in het front zat. Hij studeerde aan diverse islamitische seminaries, maar heeft zijn studie nooit afgerond. Mansour kwam net zoals Omar bekend te staan als een dappere jongen die zijn geloof en land met alles wat hij had verdedigde tegen de binnenvallende Sovjets en de Afghaanse communisten. Hij deed actief mee in verschillende militaire operaties tegen de Russen.

Rol in de Taliban

In 1996 was Mansour één van de velen studenten die naar Kandahar trok en zich aansloot bij de Talibanbeweging ging. Mansour speelde een cruciale rol in de organisatie en de ontwikkeling van de beweging. Vanwege zijn bekwaamheden in Jihad en administratieve zaken, kreeg hij veel verantwoordelijkheden van de grote leider Mullah Omar. Hij werd eerst aangesteld over de veiligheid van vliegvelden en werd later de commandant van gevechtsvliegtuigen. In de jaren die volgden bleef hij een belangrijk figuur in de organisatie. Zo vocht hij ook mee met de Jihad tegen de binnenvallende Amerikanen vanaf oktober 2001. Toen op 29 juli 2015 bekend werd gemaakt dat Mullah Mohammed Omar overleden was, werd Mansour door een raad verkozen tot de nieuwe leider van de Taliban. Hij zou niet lang leider blijven, want eind mei 2016 werd hij dus door een Amerikaanse drone-aanval om het leven gebracht.