Monopoly bord en pion uitvinding

De verrassende uitvinding van Monopoly

Wie wel eens het super populaire bordspel Monopoly heeft gespeeld, weet hoe het vaak eindigt: één speler krijgt de meeste vakjes in handen, waarna de andere spelers de rest van het spel machteloos moeten toezien hoe zij op een onvermijdbaar faillissement afstevenen. Een frustrerend en onbevredigend einde, als je niet de winnaar bent in ieder geval. Waarom zou je z’n spel uitvinden?  


Tegen de rijke landeigenaren


Rond 1900 was uitvindster en politiek activist Elizabeth Magie uit de Amerikaanse stad Illinois al jaren bezig met het verspreiden van de boodschap van econoom Henry George. Hij had, als reactie op de zeer ongelijke samenleving van die tijd, een theorie ontwikkeld waarin alle belastingen vervangen konden worden door één belasting op grond. Want, zo redeneerde hij, grond is eigenlijk van iedereen en dus moeten de opbrengsten ervan ten gunste komen van de hele samenleving. Dit ideaal stond ver af van de realiteit waarin grote magnaten zoals John D. Rockefeller en J. P. Morgan, hele industrieën domineerden en rijk werden van de verhuur van grond waar ánderen op werkten.


Educatief bordspel


Elizabeth Magie was actief in de beweging die zich inzette voor de realisatie van de ideeën van George. Rond de vorige eeuwwisseling besloot ze echter dat haar lezingen over het onderwerp niet genoeg mensen bereikten. Er was een nieuwe en leukere manier nodig om mensen van alle leeftijden te leren hoe oneerlijk het systeem van landbezit was. Hiervoor ontwikkelde ze ‘The Landlords Game’, de voorloper van het huidige Monopoly. Het spel kon op twee verschillende manieren gespeeld worden: met of zonder grondbelasting. Het idee was dat spelers het spel op beide manieren speelden, en achteraf de uitkomsten vergeleken. Daarna zouden ze kunnen concluderen welke uitkomst eerlijker was. Nadat ze patent op het spel had gekregen, kon Magie geen koper voor haar spel vinden en bracht het daarom zelf op kleine schaal uit. Dat werd financieel geen succes, het spel sloeg niet aan en dreigde in de vergetelheid te raken.


Doe-het-zelf spel


De redding van ‘The Landlords Game’ bleek Scott Nearing, hoogleraar economie aan de Universiteit van Pennsylvania en vriend van Elizabeth Magie. Hij begon het spel te gebruiken om zijn studenten te onderwijzen over landbezit en huur. Het spelletje, en dan vooral de spelvariant zonder grondbelastingen, sloeg aan en verspreidde zich over andere universiteiten in Amerika. En vanuit de universiteiten naar huishoudens in het hele land. Dit was echter niet het kant-en-klare bordspel waar wij nu aan denken. Er waren geen geschreven spelregels, het bord werd zelf getekend en allerhande huishoudelijke objecten werden gebruikt als pionnen. Deze zelfgemaakte borden zorgden ervoor dat mensen plaatsen in hun eigen omgevingen in het spel konden verwerken, zoals nu ook nog steeds regionale variaties op het spel bestaan. Er waren verschillende namen voor het spel in omloop, niet alleen het oorspronkelijke ‘The Landlords Game’ maar ook ‘Business’, ‘Finance’ en ‘The monopoly game’.



Het beste van IsGeschiedenis in je inbox? Schrijf je in voor onze nieuwsbrief! Helemaal niks missen? Volg ons op Facebook!



Commercieel succes


In 1930, tijdens de donkerste jaren van de Grote Depressie, maakte Charles Darrow kennis met het spel via een vriend. Darrow en zijn gezin zaten net als veel mensen in die tijd in financiële moeilijkheden. In het provisorische spel zag hij echter een mogelijkheid om zijn situatie te verbeteren. Dit deed hij door het spel eerst in eigen beheer uit te geven en, toen het spel ook commercieel een succes bleek, het idee te verkopen aan bordspellenbedrijf Parker Brothers. Hetzelfde bedrijf had decennia eerder ‘The Landlords Game’ van Elizabeth Magie afgeslagen. Darrow loog echter dat hij het spel had uitgevonden en kreeg een lucratief contract. Het spel werd opnieuw ontworpen met de kenmerkende felgekleurde vlakken en pionnen in de vormen van huishoudelijke objecten, als een knipoog naar de improvisatie met huishoudelijke objecten. Toen Parker Brothers het oude patent van Maggie ontdekten, werd zij voor een schijntje afgekocht, terwijl Darrow miljonair werd. Anders dan het originele spel werd het kapitalistische Monopoly namelijk wel een daverend succes.


bronnen


Ook interessant: 

Landen: 

Tijdperken: 

Ga mee op ontdekkingstocht naar archeologische vindplaatsen in binnen- en buitenland!

Nu in de winkel

Het nieuwe nummer is verschenen. Koop dit nummer bij een kiosk of boekhandel bij jou in de buurt

Meld je nu aan voor onze nieuwsbrief. 

Covers OA

Iedere maand meeslepende en prachtig geïllusteerde verhalen over de geschiedenis van Amsterdam.