Feestdag van de Heilige Martha
Vandaag, 29 juli, vieren katholieken, Anglicanen en Lutheranen het feest van de Heilige Martha van Bethanië. Martha wordt in de evangeliën van Lucas en Johannes genoemd. Buitenbijbelse bronnen zijn er niet over haar, maar er is wel een omvangrijke traditie om haar heen ontstaan.
De Bijbel zegt over haar dat zij met haar zus Maria en haar broer Lazarus in Bethanië woonde, een plaats niet ver van Jeruzalem. Jezus had een warme relatie met deze familie en kwam er geregeld op bezoek.Johannes verhaalt over de opwekking van Lazarus. Deze was gestorven terwijl Jezus in Galilea was. Toen hij bij hen aan kwam was de man reeds vier dagen begraven. Het is dan Martha die haar geloof uitspreekt: “ik geloof dat u de messias bent, de Zoon van God die naar de wereld zou komen.”. Vervolgens wekt Jezus Lazarus op uit de dood. Lucas verhaalt over een andere gebeurtenis waarbij Jezus op bezoek was en Martha de zorg voor de bediening had. Toen zij zich beklaagde over het feit dat haar zus niet hielp, maar bij Jezus bleef zitten, berispte Jezus haar: 'Maria heeft het goede gekozen'. Haar zorgzaamheid is de reden dat Martha de patrones is van allerlei mensen die met gastvrijheid van doen hebben: huispersoneel, huisvrouwen, werksters, butlers, hotelpersoneel, en, opmerkelijk genoeg, ook diëtisten.
Gouden legende over de Heilige Martha
Volgens de zogenaamde 'gouden legende' verlieten Martha, Maria en Lazarus na de dood van Jezus het Heilige land. De legende zegt dat zij eigenlijk van hoge komaf was, en in een schip zonder roer, riemen of zeil naar Marseille in Gallië voer, waar zij preekten en veel bekeerlingen maakten, en en passant nog een monster, half vis en half beest, onschadelijk maakte. Opmerkelijk is dat haar zuster Maria vaak vereenzelvigd wordt met Maria van Magdalena, en dat ook over haar verteld wordt dat zij uiteindelijk in Frankrijk ging wonen. Hoewel de gouden legende ver afstaat van de eenvoudige familie uit de evangeliën, is een verhuizing naar Frankrijk niet eens zo ver gezocht. Gallië had inderdaad een aanzienlijke joodse gemeenschap in die tijd.
Église Collégiale Sainte Marthe
Volgens deze traditie zou Martha uiteindelijk in Tarascon begraven worden. In de crypte van de Église Collégiale Sainte Marthe is haar graf nog te zien. De Oosters Orthodoxe kerk viert op 4 juni het feest van Martha en Maria. Hun traditie vertelt dat Martha bij de vrouwen hoorde die Jezus wilden gaan balsemen en bij het graf van een engel te horen kregen dat Hij was opgestaan. Na het ontstaan van de eerste christelijke gemeente werd deze vervolgd. Vanwege de vervolging zouden Lazarus, Martha en Maria naar het buitenland gevlucht zijn en uiteindelijk op Cyprus beland zijn. Daar zouden zij alle drie gestorven zijn.
