Nijmegen gesticht in de oudheid
Thom de Graaf vertrekt als burgemeester van Nijmegen. De gemeente is op zoek naar een opvolger en PvdA-Tweede Kamerlid Sharon Dijksma wordt naar voren geschoven als kandidaat. Als ze burgemeester wordt, neemt ze de leiding over één van de oudste steden van Nederland. Nijmegen werd namelijk gesticht door de Romeinen, en bevond zich aan de noordgrens van het rijk – de grens waarboven strijdlustige Germanen woonden.
Vanaf 19 v. Chr. was er sprake van een Romeinse nederzetting aan de rivier de Waal, later Ulpia Noviomagus Batavorum genoemd. Er werd in 71 na Chr. een legioen gelegerd en een fort gebouwd op een heuvel. De vestiging was een militair steunpunt als onderdeel van de Limes, de grens tussen het Romeinse Rijk en het land van de Germanen. Vanuit Noviamagus Batavorum konden de Romeinen de noordelijke frontier bewaken en snel optreden in het geval dat er opstandige Germanen naderden.
Noviomagus
Naast het militaire fort ontstond er een handelsnederzetting. De markt werd hierdoor beschermd door de legionairs en andersom hadden de soldaten nu gemakkelijk toegang tot goederen en voedsel. ‘Novio-magus’ betekent ook ‘nieuwe markt’, de term waarvan Nijmegen is afgeleid. In de 3e eeuw vertrokken de Romeinen uit het gebied. Het Romeinse Rijk was in een crisis beland en brokkelde langzaam af. De Germanen vestigden zich in grote getale aan de andere kant van de limes.
Palts
Tijdens de Middeleeuwen werd Noviomagus een belangrijke plaats binnen het Frankische Rijk (481– 888), doordat de koning het tot een van zijn verblijfplaatsen maakte, ook wel een palts genoemd. In een tijd zonder centraal georganiseerd bestuur, reisde de Frankische koning persoonlijk rond om zijn rijksdelen in de gaten te houden en hij overnachtte dan in zijn paltsen. In de 13e eeuw kwam Nijmegen tot bloei, toen het formeel stadsrechten verwierf in 1230.
Oudste stad?
Nijmegen is dus een stad met oude wortels. Of het ook daadwerkelijk de oudste stad betreft is echter onderwerp van hevige discussie. Er zijn namelijk twee andere kandidaten: Maastricht en Voorburg. Hoewel Maastricht pas tegen 70 na Christus door de Romeinen werd opgezet, bevond zich er al een Keltische nederzetting rond 500 voor Christus Bij Voorburg zijn er zelfs resten gevonden die teruggaan tot 2700 voor Christus, toen prehistorische stammen er verbleven. Deze vestiging is echter niet continu bewoond geweest. Een exact antwoord op de vraag welke stad zich de oudste mag noemen van Nederland kan nog niet gegeven worden. Voorlopig worden zowel Nijmegen, Maastricht en Voorburg gerekend tot de oudste steden van Nederland.
