Geschiedenis van Multiple Sclerose

Vandaag, op 30 mei 2012, wordt er voor de derde keer in 47 verschillende landen een Wereld MS-Dag georganiseerd. Deze speciale dag is bedoeld om meer aandacht te vragen voor de ziekte Multiple-Sclerose, waarvoor nog steeds geen medicijn bestaat. De ziekte werd voor het eerst ontdekt door de Fransman Jean-Martin Charcot in 1868 en blijkt vooral voor te komen onder Noord-Europeanen.

Het is dan ook niet verwonderlijk dat vrijwel alle historische personen die vermoedelijk aan MS hebben geleden ook afkomstig zijn uit Noord-Europa. Mogelijk een van de eerste MS-patiënten was een jonge vrouw uit IJsland met de naam Halldora. Volgens de overlevering verloor zij rond het jaar 1200 plots haar gezichtsvermogen en mobiliteit, maar maakte zij na zeven dagen gebeden te hebben weer een volledig herstel.

Maagd van Schiedam

Een soortgelijke ziekte trof de Nederlandse Sint-Liduina (1380-1433), ook wel bekend als de Maagd van Schiedam. Bij een valpartij tijdens het schaatsen brak de 15-jarige non een rib, waarna ze in de loop der tijd steeds verder verlamd raakte. Binnen vier jaar verloor ze haar gezichtsvermogen, raakte ze alle kracht in haar benen kwijt en kreeg ze last van ernstige migraines en pijn in haar tanden. Desondanks vormde ze tijdens haar leven met name een bron van troost voor andere chronisch zieken. Omdat haar symptomen grotendeels overeen komen met die van Multiple Sclerose beschouwen wetenschappers haar ook wel als het oudst bekende gedocumenteerde geval van MS ter wereld.

Augustus Frederick d'Este

Het best beschreven historische geval van Multiple Sclerose is dat van Augustus Frederick d’Este (1794-1848), de kleinzoon van koning George III van het Verenigd Koningrijk. Op 28-jarige leeftijd trad het eerste symptoom op toen hij tijdens een begrafenis van een vriend korte tijd zijn gezichtsvermogen verloor. Augustus begon daarop met het bijhouden van een dagboek, waarin hij nauwkeurig de progressie van de ziekte beschreef. Gedurende de 22 jaar die volgden kreeg hij last van krachtsverlies in de benen, trillende handen, duizeligheid, gevoelloosheid en erectiestoornissen. In 1844 belandde Augustus uiteindelijk in een rolstoel, waarna hij vier jaar later kwam te overlijden.

Jean-Martin Charcot

Twintig jaar later was het de Franse neuroloog Jean-Martin Charcot (1825-1893) die als eerste de conclusie trok dat de verscheidene symptomen samen een aparte ziektebeeld vormden. Hij gaf de aandoening de naam Multiple Sclerose, gebaseerd op het Latijnse woord ‘multiplum’ (meervoudige) en het Griekse ‘sklerosis’, dat verharding betekent en verwijst naar de vernauwingen die optreden in de bloedvaten van MS-patiënten. Verder omschreef Charcot drie vaste kenmerken van Multiple Sclerose, namelijk verlies van het gezichtsvermogen, onwillekeurige spiersamentrekkingen en spraakstoornissen, hoewel later bleek dat deze niet uitsluitend toebehoren aan MS.

Wereld MS-dag

Sinds de ontdekking van Multiple Sclerose door Charcot in 1868 is er nog veel onderzoek verricht naar de ziekte. Zo is er inmiddels veel bekend over de effecten van de aandoening en bestaan er verscheidene behandelmethoden die de symptomen van MS bestrijden. Toch is er nog steeds niet bekend waardoor de ziekte precies ontstaat. Wetenschappers vermoeden dat zowel genetische als omgevingsfactoren een rol spelen, maar meer onderzoek is noodzakelijk. Om hiervoor meer aandacht te vragen is vandaag, 30 mei, uitgeroepen tot Wereld MS-dag.