Wordt Catalonië nu dan eindelijk onafhankelijk? Een referendum op 1 oktober moet dat beslissen.

Spanningen tussen Catalonië en Spanje

Trending - In september 2017 laaide de onrust tussen Spanje en Catalonië weer op. Aanleiding was het referendum dat op 1 oktober 2017 plaatsvindt, waarin wordt gestemd over de onafhankelijkheid van Catalonië. De Spaanse regering probeert het referendum echter te blokkeren. De relatie tussen Spanje en Catalonië staat wederom op gespannen voet en die spanning gaat terug tot de zeventiende eeuw.

Catalonië werd in 1496 onderdeel van het Spaanse koninkrijk vanwege het huwelijk van Ferdinand van Aragon en Isabelle van Castilië. Dit werd officieel toen keizer Karel V in 1516 de unie tussen de twee monarchieën officieel bekrachtigde. Ondanks dat Aragon, Castilië en Catalonië nu samen een rijk vormden, behielden de Catalanen een grote mate van zelfstandigheid. Dit was een doorn in het oog van het Spaanse koningshuis, dat de Catalanen steeds meer macht en zelfbeschikkingsrecht probeerde te nemen.

Eerste conflicten tussen Spanje en Catalonië

De bom barstte voor het eerst in 1640, tijdens de Eerste Catalaanse opstand, waarin de bevolking van Catalonië in opstand kwam tegen de Spaanse overheersing. De opstandelingen vochten door tot het einde en werden pas in 1652 door de Spanjaarden neergeslagen. In 1700 laaide er een nieuw conflict op tussen Spanje en Catalonië. De Spaanse koning Carlos II was net overleden en de Catalanen wilden als opvolger een telg uit de Habsburg-dynastie, maar Carlos II had voor zijn overlijden al bepaald dat hij opgevolgd zou worden door een Fransman uit de Bourboun-familie. Na wederom een bittere strijd werden de Catalanen in 1714 tot overgave gedwongen. De nieuwe Spaanse koning, Filips V, liet hierop alles wat Catalaans was verbieden.

'Tragische week'

Grootschalige conflicten bleven daarna lange tijd uit, maar de Catalanen kwamen nog regelmatig in opstand. Zo vond er in 1842 nog een protest plaats, waarna de Catalanen hard gestraft werden door de Spanjaarden, die Barcelona urenlang bombardeerden. Aan de rust die daarna decennia duurde, kwam in de laatste week van juli 1909 een einde door de ‘Tragische week.’ Het Spaanse leger raakte slaags met de arbeiders in verschillende Catalaanse steden, wat resulteerde in een zeven dagen durend bloedbad.

Catalanen onderdrukt door Franco

Tot de jaren dertig was het rustig tussen Spanje en Catalonië. De uitbraak van de Spaanse Burgeroorlog (1936-1939) bracht hier weer verandering in. De Spaanse dictator Francisco Franco verbood zoveel mogelijk wat Catalaans was, omdat dat volgens hem niet tot het Spaanse rijk hoorde. De Catalaanse cultuur werd gedurende zijn bewind hardhandig onderdrukt. Honderden Catalanen die de regels overtraden, werden gedood. Na de dood van Franco in 1975 kwam er voor heel Spanje, inclusief Catalonië, een einde aan de dictatuur. In 1979 kreeg de regio een onafhankelijkheidsstatuut, waardoor het een autonome regio binnen het Spaanse Koninkrijk werd.

Onrust in de 21e eeuw door referenda

De onrust nam in de loop van de 21e eeuw weer toe en het aantal Catalanen dat afscheiding ziet zitten, groeit de laatste jaren sterk. Catalanen ergeren zich vooral aan de hoge belastingafdracht en de eigenzinnige houding van de Spaanse regering. In 2014 vond er al een volksraadpleging plaats waarin tachtig procent van de Catalanen vóór onafhankelijkheid stemde. De uitslag werd echter niet opgevolgd. Het Spaanse Constitutioneel Hof heeft de volksraadpleging van 1 oktober inmiddels verboden, omdat de Spaanse grondwet voorschrijft dat Spanje bijeen moet blijven.