Gevlucht naar een ambassade: Johan Willem Ripperda
Met de vlucht van Wikileaks-oprichter Julian Assange naar de Ecuadoriaanse ambassade in Londen staat de onschendbaarheid van ambassades momenteel in de belangstelling. Assange is echter niet de eerste die noodgedwongen zijn toevlucht zoekt in een ambassade. In de 18e eeuw zag de Nederlandse avonturier en hertog Johan Willem Ripperda zich eveneens gedwongen om naar een ambassade te vluchten.
Johan Willem Ripperda werd op 7 maart 1682 geboren in Oldehove in Groningen. Zijn vader, baron Ludolf Ripperda tot Rinsum, was een bekende legeraanvoerder en een vooraanstaand edelman in Groningen. Johan bezorgde in 1708, na een zwendel met geleend geld om stemmen te kopen, Johan Willem Friso het stadhouderschap van Groningen. Als dank voor zijn eerdere hulp benoemde de stadhouder Ripperda tot Gronings afgevaardigde in de Staten-Generaal. Hiervoor moest hij wel zijn katholieke geloof loslaten en zich bekeren tot calvinist, wat geen probleem was voor de ambitieuze Ripperda.
Ambassadeur in Spanje
De schulden die hij had gemaakt met het kopen van stemmen voor het stadhouderschap bleven hem echter achtervolgen. Hij was niet in staat de leningen af te lossen en moest daarom op zoek naar een andere uitweg. Het einde van de Spaanse Successieoorlog bood kansen, want Nederland en Spanje waren geen vijanden meer en er was een Nederlandse ambassadeur in Madrid nodig. Ripperda wist in 1715 deze positie te bemachtigen, waarna hij indruk maakte aan het hof van Filips V.
Verdrag van Wenen
De positie van Nederlands ambassadeur was Ripperda al snel weer kwijt, maar het Spaanse hof bood ongekende mogelijkheden. De corruptie en het conservatisme van het Spaanse hof zorgden ervoor dat er grote kansen waren voor brutale avonturiers.
Ripperda werd in 1725, na zich weer tot het katholicisme bekeerd te hebben, op een belangrijke diplomatieke missie naar Wenen gestuurd. Hier was hij instrumenteel bij het sluiten van het Verdrag van Wenen, een overeenkomst tussen de Spaanse en Oostenrijkse Habsburgers om samen te werken tegen Frankrijk, Pruisen en Groot-Brittannië. Als dank voor bewezen diensten werd Ripperda na terugkomst in Spanje door de koning tot hertog benoemd en kreeg hij zelfs de positie van premier toebedeeld.
Uit de gratie
Nadat het Verdrag van Wenen echter niet zo uitwerkte als gepland raakte hij in 1726 uit de gratie bij het Spaanse hof. Zijn positie was helemaal uitgespeeld nadat bleek dat Ripperda beloftes had gemaakt die hij niet mocht maken en grote sommen geld achterover had gedrukt. Hij vluchtte naar de Britse ambassade in Madrid, waar hij probeerde het vertrouwen van de Britse ambassadeur te winnen door Spaanse staatsgeheimen te onthullen. De ambassadeur kon hem echter niet beschermen en Ripperda werd gearresteerd en opgesloten in een kasteel in de Spaanse stad Segovia.
Laatste jaren
Het lukte Ripperda om in 1728 via Portugal te ontsnappen, waarna hij terugkeerde naar de Republiek. Hij vertrok echter al snel weer naar Marokko, waar hij als legeraanvoerder probeerde zijn fortuin te maken. Na het mislukken van verschillende plannen stierf Johan Ripperda op 17 oktober 1737 berooid in Tétouan in Marokko.
Julian Assange
Assange is dus niet de enige die zijn toevlucht heeft gezocht tot een ambassade. Hoe de zaak met Assange gaat aflopen is nog de vraag, hij heeft zelf gezegd nog minstens een half jaar te bivakkeren in de ambassade van Ecuador.
