Expeditie van Fridtjof Nansen in de Noordelijke IJszee
De Nederlandse kajakker Yuri Klaver is afgelopen donderdag uit de Noordelijke IJszee gevist door de Russische kustwacht. Klaver probeerde door de Noordelijke IJszee van Rusland naar Alaska te varen. De Noordelijke IJszee spreekt al eeuwen tot de verbeelding. De Noor Fridtjof Nansen was in 1893 de eerste die per boot de IJszee overstak op een expeditie naar de Noordpool.
Het gebied rond de Noordpool was al bekend bij de Oude Grieken. De Griekse zeeman Pytheas voer rond 325 voor Christus naar het noorden op zoek naar de bron van het tin dat soms Griekenland bereikte. Waarschijnlijk bereikte hij op deze tocht IJsland, en is daarmee de eerste westerse man die de Noordpoolcirkel bereikte. Hierna volgden de Vikingen en de grote ontdekkingreizigers van de 16e eeuw, die dachten dat hier een doorgang naar Azië te vinden was.
Fram
Fridtjof Nansen kwam in de jaren ’90 van de 19e eeuw op het idee om via de oost-west stromingen in de Noordelijke IJszee de Noordpool te bereiken. Zijn plan was om zijn schip vast te laten vriezen in het ijs, waarna de stroming hem naar de Noordpool zou brengen. Nansen liet met dit doel voor ogen de Fram, Noors voor Voorwaarts, bouwen. De Fram was een zwaar versterkt schip, dat in 1911 ook door Roald Amundsen werd gebruikt om de Zuidpool te bereiken.
Tocht van Nansen
Nansen vertrok op 24 juni 1893 vanuit Oslo richting het noorden. Nadat zijn reis hem langs Nova Zembla en het noorden van Rusland voerde, vroor de Fram op 5 oktober vast in het ijs. Het schip weerstond de druk van het ijs goed, maar de richting waarin het ijs dreef varieerde erg. Op 19 november bevond de Fram zich zuidelijker dan waar het zes weken eerder ingevroren raakte. In januari 1894 begon het schip echter weer naar het noorden te drijven, waarna Nansen plannen maakte om per hondenslee over het ijs naar de Noordpool te reizen.
Per slee richting de Noordpool
Nansen verliet op 14 maart het schip om per slee, samen met een hondenmenner, de Noordpool te bereiken. Na een aantal weken werd het echter duidelijk dat Nansen en zijn kompaan niet genoeg eten bij zich hadden om de Pool te kunnen bereiken en weer veilig terug te keren. Nansen besloot daarom op 7 april om richting Frans Jozef Land, een archipel in de Noordelijke IJszee, te reizen. Hier moesten Nansen en zijn collega twee barre winters doorbrengen tot zij in juni 1896 de Britse ontdekkingsreiziger Frederick Jackson tegen het lijf liepen en konden terugkeren naar huis.
Ondanks dat Nansen de eerste was die de Noordelijke IJszee overstak lukte het hem niet om de Noordpool te bereiken. Die eer ging naar Roald Amundsen, die in 1926 voor het eerst met een zeppelin over de Noordpool vloog. Yuri Klaver wil volgend jaar nog een poging doen om per kajak de Noordelijke IJszee tussen Rusland en Alaska over te varen.
