5 oktober jarig: Václav Havel
Al op jonge leeftijd wist de Tsjecho-Slowaak Václav Havel dat hij in de culturele voetsporen van zijn vader wilde treden, maar hij werd hierin gehinderd door de beperkingen van een repressief communistisch regime. De jonge toneelschrijver liet zich hierdoor echter niet tegenhouden en groeide uit tot een van de belangrijkste Oost-Europese dissidenten ten tijde van de Koude Oorlog. Václav Havel werd geboren op 5 oktober 1936.
Václav Havel werd geboren op 5 oktober 1936 te Praag als de zoon van Václav Maria Havel, een rijke ondernemer en eigenaar van de ‘Barrandov Film Studios’. Havel toonde al op jonge leeftijd grote interesse in de kunst en cultuur, maar zijn verdere ontwikkeling op dit gebied werd gehinderd door zijn afkomst. Na de machtsovername van de communisten in 1948 werden mensen met een rijke achtergrond namelijk niet meer toegalaten tot studies in de geesteswetenschappen. Havel liet zich door deze beperkingen echter niet tegenhouden en hij stortte zich – na de afronding van zijn dienstplicht in 1959 – alsnog op zijn culturele ambities.
Zo presenteerde hij in 1963 zijn eerste eigen toneelstuk, Het Tuinfeest, een satire op de moderne bureaucratie in Tsjecho-Slowakije. Geleidelijk aan groeide Havel ook uit tot een steeds prominenter figuur binnen de democratische hervormingsbeweging van het land, maar nadat het Warschaupact op 20 augustus 1968 een einde maakte aan deze ‘Praagse Lente’ kreeg hij een publicatieverbod opgelegd. Ondertussen waren de werken van Havel echter ook in het Westen doorgedrongen, waar hij bekendheid verwierf als een belangrijke dissident. Zo stond hij in 1977 aan de grondslag van ‘Charta 77’, een beweging die de aandacht vestigde op de schendingen van de mensenrechten door de Tsjecho-Slowaakse regering.
Die bestempelden hem dan ook als een ‘gevaarlijk persoon’ en lieten hem tussen 1970 en 1989 maar liefst drie maal opsluiten in de gevangenis. Desalniettemin bleef Havel actief in het verzet en speelde hij onder meer een grote rol in het Burgerforum, de politieke beweging die tijdens de Fluwelen Revolutie van 1989 zorgde voor een relatief soepele overgang naar een democratie. Havel werd vervolgens gekozen tot president van Tsjecho-Slowakije, maar hij kon niet voorkomen dat het land op 1 januari 1993 uiteen viel in Tsjechië en Slowakije.
In februari 1993 werd Havel vervolgens gekozen tot president van Tsjechië, een positie die hij nog tien jaar zou bekleden. Na zijn aftreden in 2003 richtte hij zich vervolgens weer op zijn passie: het schrijven van boeken en toneelstukken. Zo publiceerde hij in mei 2007 zijn memoires over zijn tijd als president onder de titel Naar het Kasteel en Terug. Václav Havel overleed op 18 december 2011 op 75-jarige leeftijd.
