Geschiedenis drukwerktechniek, van de 15e eeuw tot het heden
De geschiedenis van de drukwerktechniek gaat heel wat eeuwen terug. Om precies te zijn halverwege de 15e eeuw toen de eerste boeken werden gedrukt (al zijn de meningen hierover verdeeld). In dit artikel duiken we in ieder geval terug naar het verleden en bekijken we welke ontwikkelingen hebben geleid tot de huidige digitale technieken.
Van blokdruk tot zetmachine “Ludlow”
Hoewel de eerste boeken “pas” halverwege de 15e eeuw werden gedrukt, bestond er al een voorloper. De blokdruk werd volgens deskundigen al toegepast in de Middeleeuwen en vond zijn oorsprong in China. Je kunt het zien als een grote stempel, waarmee een hele pagina in één keer kon worden gedrukt. Wel moest de hele pagina dus worden uitgesneden. Ondanks dit behoorlijke karwei, konden er zo wel meerdere drukken worden gemaakt. Tot die tijd werden boeken nog handmatig gekopieerd, door alles over te schrijven.
De blokdruk techniek werd later aangepast door losse letters te plaatsen in zetters, zodat deze niet telkens opnieuw hoefde te worden uitgesneden. In Europa kreeg deze methode pas echt bekendheid in 1450, toen Johannes Gutenberg hiermee de gelijknamige Gutenbergbijbel drukte.
Hoe dan ook was het begin van de (boek)drukkunst geboren, waarna men tot de jaren 1950 gebruik maakte van deze techniek, genaamd loodzetten. In Nederland werd dit soms op grote schaal gedaan, zoals bij Drukkerij Efficiënt. De zetsels werden gemaakt aan de hand van een zetmachine genaamd de Linotype, waarmee ook verschillende lettertypen konden worden toegepast. De Linotype combineerde twee technieken, namelijk letterzetten en lettergieten. De machines werden al snel verbeterd en zo ontstonden ook de Intertype en de Ludlow. Deze laatste zetmachine kon een hele regel gieten, zoals bijvoorbeeld voor een titel.
Digitaal drukken
Het mechanisch drukken, zoals dus bij het zetten van letters, werd nog lang toegepast. Hier kwam echter een einde aan door de komst van het digitaal drukken, rond de laatste eeuwwisseling. Het is een methode die ontzettend veelzijdig is en lang niet alleen ideaal is voor het drukken van boeken. Visitekaartjes, stickers, flyers en folders maken, het is allemaal mogelijk dankzij deze efficiënte druktechniek.
Een van de voordelen van digitaal drukken is dat er vrijwel geen opstartkosten zijn, iets dat wel het geval is bij zeefdrukken bijvoorbeeld. Een techniek die nog steeds wordt toegepast voor andere doeleinden, zoals het bedrukken van t-shirts en art prints. Dankzij de technologische ontwikkelingen worden printers echter steeds beter, waardoor er veel vaker wordt gekozen voor de digitale variant. Het is ook een eenvoudige manier om veel kleuren te gebruiken en meerdere ontwerpen te laten drukken. Iets dat bij traditionele methodes veel meer tijd kost.
Er is tevens een methode die veel wordt toegepast als een soort gulden middenweg, namelijk de giclee print. Een techniek die vooral wordt gebruikt voor het drukken van art prints, waarbij er ook kan worden geprint op bijvoorbeeld een schildersdoek. Niet alleen de manier van printen, maar ook de kwaliteit van de inkten maken hierbij een verschil. Iets dat met name van belang is bij kunstwerken, aangezien deze veelal worden opgehangen en te maken krijgen met zonlicht.
Als je dit artikel interessant vond, dan raden we je ook dit artikel aan over de druktechniek. Hierin worden ook de steendruk en lithografie benoemd, die tevens van invloed zijn geweest op de ontwikkeling van de drukwerktechniek.
