16 juli jarig: Roald Amundsen

De Noor Roald Amundsen bereikt op 14 december 1911 als eerste mens de zuidpool. Daarnaast is hij lid van een groep die in 1897 voor het eerst overwintert op Antarctica. In de laatste jaren van zijn leven probeert hij ook nog per vliegtuig de noordpool over te steken. Roald Amundsen werd geboren op 16 juli 1872 te Borge.

Roald Amundsen wilde al van jongs af aan poolreiziger worden. ’s Winters sliep hij in het koude Noorwegen met zijn ramen open om te kunnen wennen aan de omstandigheden die hij tijdens expedities tegen zou komen. Zijn ouders wilden echter dat Amundsen dokter zou worden en hij studeerde daarom tot zijn 21e medicijnen.

Toch besloot hij zijn droom na te jagen en nadat hij enkele jaren werkte als scheepsjongen kreeg in 1897 de kans mee te gaan op expeditie naar Antarctica. Hij nam deel aan een Belgische onderzoeksreis naar het continent. De groep strandde op Antarctica en moest gedwongen overwinteren, waarmee het de eerste mensen waren die dat deden.

In 1903 vond Amundsen dat hij zelf een expeditie kon leiden. Hij was de eerste die het lukte om via de Noordwestelijke Passage de Grote Oceaan te bereiken. Onderweg deed hij belangrijke ontdekkingen over de magnetische positie van de noordpool en de Eskimo’s.

Amundsen trok in september 1909 naar de zuidpool in een race tegen de Amerikaan Robert Falcon Scott om de zuidpool te bereiken. Op 19 oktober 1911 vertrok hij met vier anderen per slee vanaf het basiskamp richting het uiterste zuiden. Op 14 december bereikte hij als eerste de zuidpool en plantte er de Noorse vlag. De uitgeputte Scott arriveerde vijf weken later.

Voor Amundsen waren daarna weinig uitdagingen meer over. Hij startte een eigen scheepsbedrijf en probeerde vanaf 1925 als eerste per vliegtuig de noordpool over te steken. Die poging mislukte tot tweemaal toe door materiaalpech. Een jaar later lukte het hem samen met Lincoln Ellsworth en Umberto Nobile wel en bracht hij het laatste ontbrekende stukje van de wereld in kaart.

Nobile vloog in 1928 nogmaals over de noordpool, maar verdween spoorloos. Amundsen ging in juni naar zijn collega op zoek, maar zijn vliegtuig verdween spoorloos en is nog altijd niet teruggevonden.