Geschiedenis maandblad Opzij

Op 20 mei 2014 werd bekend dat het maandblad Opzij een nieuwe hoofdredactrice krijgt. De eer is aan Irene de Bel, die een aantal grote namen opvolgt. Opzij evolueerde van een radicaal feministisch tijdschrift naar een breed opinieblad voor hoogopgeleide vrouwen.

De eerste jaren van Opzij

Opzij werd opgericht in 1972 als een strijdlustig feministisch maandblad. Initiatiefnemers waren Wim Hora Adema en Hedy d’Ancona. Het blad heette toen nog radikaal feministisch blad Opzij. Het blad was opgezet als een activistisch, pamfletachtig tijdschrift, en stond bekend om de felle toon die werd gebruikt. Het uitgangspunt was dat vrouwen werden achtergesteld en waren achtergebleven, zonder dat ze het zelf doorhadden. Het blad werd opgericht tegen de achtergrond van de Tweede Feministische Golf in Nederland. Het Feminisme kende echter al een langere geschiedenis.

Feminisme

Aan het einde van de negentiende eeuw was er de Eerste Feministische Golf. Tijdens deze periode werd er gestreefd naar kiesrecht voor vrouwen en toelating van vrouwen aan de universiteit. Het kiesrecht voor vrouwen werd in 1919 ingevoerd. De eerste vrouw die in Nederland ging studeren, was Aletta Jacobs. Zij studeerde af als arts in 1878.   

Tweede Feministische Golf

Halverwege de vorige eeuw mochten vrouwen dus stemmen en studeren, maar was er nog ongelijkheid op andere terreinen. Zo werden vrouwen tot in de jaren vijftig als handelingsonbekwaam gezien. Een vrouw mocht geen overeenkomsten afsluiten zonder toestemming van haar man. Door een wetswijziging van 1956 werden vrouwen voortaan als handelingsbekwaam beschouwd. In de jaren zestig, zeventig en tachtig beleefde het Feminisme nieuwe hoogtepunten. Vrouwen wilden een stap verder gaan en participeren aan de maatschappij.

Joke Smit

Vanwege de onvrede over de positie van de vrouw in de jaren zestig, werd in 1968 de Man Vrouw Maatschappij (MVM) opgericht door de feministes Joke Smit en Hedy d’Ancona. Smit werd in 1933 geboren in Utrecht en ging aan de Universiteit van Amsterdam Franse Taal en Letterkunde studeren. Zij kreeg bekendheid met het artikel Het onbehagen bij de vrouw uit 1967. In het artikel stelt ze de verhouding tussen werk en zorg voor het gezin bij vrouwen ter discussie. In datzelfde jaar raakte ze betrokken bij de politiek en werd ze lid van de PvdA. Een jaar later richtte ze de MVM op, een broedplaats voor feministische groeperingen. Joke Smit zou ook betrokken blijven bij Opzij, dat op dat moment nog moest worden opgericht.

Hedy d’Ancona

In 1972 was het dan zover. Opzij werd opgericht door Hedy d’Ancona en Wim Hora Adema. D’Ancona werd meteen hoofdredactrice van het blad. D’Ancona werd geboren in 1937 en studeerde Sociale Geografie en Sociologie aan de Universiteit van Amsterdam. Ook D’Ancona werd actief voor de PvdA. Zij had belangrijke functies als staatssecretaris van Emancipatie in het tweede Kabinet Van Agt en minister van Volksgezondheid, Welzijn en Cultuur in het Kabinet Lubbers III. Zij was ook lid van de Eerste Kamer en het Europese Parlement. D’Ancona bleef hoofdredactrice van Opzij tot 1981.

Cisca Dresselhuys

De langstzittende hoofdredactrice van Opzij is Cisca Dresselhuys. Zij werd geboren in 1943 en begon haar journalistieke carrière bij dagblad Trouw. Vanaf 1974 was zij medewerkster bij Opzij en volgde D’Ancona als hoofdredactrice op in 1981. Dresselhuys werd vooral bekend door haar wekelijkse interviews met mannen die zij langs de Feministische Meetlat legde. Zij bleef hoofdredactrice tot 2008.

Margriet van der Linden

De laatste bekende hoofdredactrice van Opzij was Margriet van der Linden. Van der Linden werd geboren in 1970 en studeerde aan de Evangelische School voor Journalistiek. Na haar studie werkte ze als redactrice voor enkele actualiteitenprogramma’s op televisie zoals RTL Nieuws. In 2008 volgde ze Dresselhuys op als redactrice voor Opzij, en bleef dat tot 2012.

Opzij anno 2014

Door de jaren heen, heeft Opzij een mildere toon aangenomen. Zo is onder meer de term ‘radikaal’ uit de titel verdwenen. Opzij is altijd een afspiegeling geweest van de samenleving. Heden ten dage is het blad daarom gericht op hoogopgeleide vrouwen die geïnteresseerd zijn in de positie van de vrouw in de samenleving. De nieuwe hoofdredactrice Irene de Bel zegt haar voorgangers dankbaar te zijn en ze wil vrouwen vooral motiveren om hun ambities te volgen. Het gaat erom dat vrouwen hun kansen nemen. Daarvoor moet de maatschappij wel open staan, maar het tijdperk van vingerwijzen is voorbij, aldus de hoofdredactrice.