Nederlandse successen tijdens de ‘grijze’ jaren ‘30

De dertiger jaren staan vooral bekend om de negatieve aspecten van die tijd. Zo ondervonden veel Nederlanders de gevolgen van de crisis, waardoor er een hoge werkeloosheid ontstond. Daarnaast kwam de NSB in die tijd op, die een belangrijke rol zouden spelen tijdens de bezetting. Velen beleefden de dagen als uitzichtloos en grijs, maar er waren gelukkig ook vele positieve aspecten aan de jaren ’30.

Op het hoogtepunt van de crisis in 1935 was zo’n 20% van de Nederlandse bevolking werkeloos. Dat betekende dat er 630.000 Nederlanders geen werk om handen hadden. De economie kromp tussen 1929 en 1934 met een weergaloze 7%. Het krampachtig vasthouden aan de Gouden Standaard door de minister-president Colijn versterkte de economische crisis.

Colijn: ’s Lands stuurman

Ondanks de, mede door Colijn veroorzaakte, economische crisis had de gemiddelde Nederlander destijds veel vertrouwen in hun standvastige leider. Colijn werd gezien als de sterke schipper, die het land door de woeste zee van recessie zou varen. Ondanks dat zijn Gouden Standaard naderhand gezien het land juist armer maakte, was hij de zelfverzekerde leider die veel Nederlanders zochten.

Afleiding en vermaak

De verspreiding van radiotoestellen ging, ondanks dat het economisch verval, gewoon door. Luisteraars konden zich vermaken door radio te luisteren. ‘De Bonte Dinsdagavondtrein’, de jazzliedjes van Johnny & Jones en het detective hoorspel over ‘Ome Keesje’ maakten het leven dragelijker. Jammer genoeg mochten orthodox-protestanten en katholieken niet luisteren naar bijvoorbeeld de AVRO-radioprogramma’s door de verzuiling. Een bioscoopbezoek was dan een goed alternatief.

Juliana trouwt, optochten en toogdagen

Naast de radio vermaakten Nederlanders zich ook met elkaar door deel te nemen aan aubades, optochten, defilés, jeugdkampen, toogdagen en massaspelen. Deze activiteiten wellicht vrij saai, maar het was destijds een werkelijk spektakel. Tevens was Nederland verheugd over het feit dat Juliana ‘eindelijk’ in het huwelijk trad. De verloving werd bekendgemaakt in september 1936, waarna de toekomstige koningin 5 maanden later trouwde met haar Bernhard.

Populariteit van de fiets

Eind jaren ’30 fietsten al veel Nederlanders door het vlakke land en in die periode werd de fiets dan ook definitief het gangbare vervoersmiddel. Destijds stonden er 3,5 miljoen fietsen in het 8 miljoen inwoners tellende Nederland. Meer fietsen betekenden een verhoogde mobiliteit. Mensen konden er gemakkelijk op uit om een zonnig fietstochtje te maken of op die manier op vakantie te gaan. De ANWB legde destijds ook rijwielpaden en ‘Bondswandelwegen’ aan, waardoor mensen makkelijk een dagje weg konden gaan.

De komst van de stofzuiger

In de troosteloze jaren ’30 werd het dagelijks leven gemakkelijker door de komst van het scheerapparaat, het gasfornuis en de stofzuiger. In 1938 had maar liefst de helft van de Nederlandse huishoudens een stofzuiger. Het huishoudelijke apparaat was zelfs nog populairder in Nederland dan in Amerika. Naast dit gebruiksgemak werden er ook in andere wetenschappelijke sectoren ontwikkeling te zien. De acht maanden durende expeditie naar de Noordpool in ’34 met de onderzeeër K XVIII was hier het bewijs van. Het schip voer vanuit Den Helder naar Nederlands-Indië en deed op weg daarnaar toe ook Zuid-Amerika en Australië aan.

De Uiver

Ook in de luchtvaart nam de ontwikkeling een vliegende vaart. Het vliegtuig de Uiver won zelfs een internationale wedstrijd in het handicapklassement  (door het klassement hadden vliegtuigen van verschillend niveau gelijke winkansen wanneer zij tegen elkaar vlogen) door een vlucht van Engelse Suffolk naar het Australische Melbourne succesvol te volbrengen. Over iets meer dan 20.000 km had het toestel 90 uren en 17 minuten gedaan. In het algemeen klassement werd het vliegtuig tweede. Louis Davids zong zelfs een lied over deze geweldige prestatie:  

Daar komt een Uiver gevlogen en heel de lucht hoort aan hem: het zijn de Hollandsche jongens, Van onze pracht-K.L.M.