De ontwikkeling van muziekinstrumenten door de eeuwen heen

Tegenwoordig bestaan er nogal wat verschillende muziekinstrumenten. De oorsprong van de meeste instrumenten ligt in de prehistorie. Dankzij enorme ontwikkelingen ontstonden de instrumenten die wij nu nog gebruiken. Deze ontwikkelingen vielen vaak samen met het gebruik van nieuwe metalen, of werden veroorzaakt door het delen van kennis.  Wat is de oorsprong van instrumenten zoals de piano, gitaar en trompet?

Het oudste muziekinstrument?

Het oudste muziekinstrument is de menselijke stem zelf. Het oudste tongbeen van een Neanderthaler dat ooit is gevonden, dateerden onderzoekers op 60.000 jaar oud. Voor de eerste muziek werden dan ook geen instrumenten gemaakt, het slaan met stenen of klappen van de handen zou men al als muziek kunnen beschouwen. Het probleem bij het bepalen van het oudste gemaakte instrument is dat men alleen kennis heeft van instrumenten die zijn gevonden. Het is niet ondenkbaar dat de vroege mens ook percussie-instrumenten van de huid van dieren maakte, maar die huid zou allang zijn vergaan.

Oudste artefact dat lijkt op een instrument

Het is daarom geen wonder dat het oudste gevonden instrument een fluit gemaakt van een dierenbot was, gevonden in Zuid-Duitsland en gedateerd op 40.000 jaar oud. Omdat dit model nog niet echt leek op wat wij nu een fluit zouden noemen, is het niet zeker dat de mens dit artefact als muziekinstrument bespeelde.

Fluiten en percussie-instrumenten

De oudste gevonden fluiten waarvan men zeker weet dat ze werden bespeeld in China, dateren van tussen de 9e en 7e eeuw v.Chr. De Australische digeridoo zou ongeveer 10.000 jaar oud zijn. In het Midden-Oosten was het in de Mesopotamische cultuur gebruikelijk om muziekinstrumenten te bespelen. Vanaf ongeveer 2800 v.Chr begonnen muziekinstrumenten afgebeeld te worden op artefacten. De Babylonische en Sumerische culturen in Mesopotamië gebruikten verschillende percussie-instrumenten als de klapper, primitieve slaginstrumenten en de sistra. Dit instrument maakte geluid als het werd geschud dankzij het bewegen van kleine ringen langs het metaal.

Oorlog leidt tot muziek?

Veel instrumenten die wij kennen zijn ontstaan toen de mens legeringen van metalen ontdekte, zoals brons (legering van koper en tin) en messing (koper en zink). Deze legeringen werden eerst ingezet voor de oorlog: helmen, schilden en wapens werden vervaardigd met de nieuwe metalen. Het gebruik van deze metalen leidde tot de ontdekking van nieuwe instrumenten. Een theorie is dat het slaan op een bronzen helm de mens op het idee bracht om bellen te creëren. Het straktrekken en daarna loslaten van een pijl op een boog maakte een bepaalde geluid, waardoor de mens het snaarinstrument zou hebben bedacht. Het bewerken van hout was ook zowel nodig voor het maken van bogen als snaarinstrumenten.

Snaarinstrumenten

De oudste snaarinstrumenten zijn de lier en de harp. 3000 jaar oude versies vond men in de oude stad Ur in Irak. Turkse en Mongoolse nomaden speelden als eerste de viool, zij het primitieve versies. Snaren en strijkstokken maakten zij van het haar van hun paarden. De moderne versies van viool en gitaar die wij kennen stammen uit de renaissance. De piano volgde iets later; rond 1700 was het de bankiersfamilie de Medici uit Florence die de eerste piano  in bezit kreeg.  Snaarinstrumenten met toetsen bestonden al, maar Bartelomeo Cristofori maakte de eerste vleugel voor de Medici’s.

Moderne Blaasinstrumenten

Blaasinstrumenten behoorden tot de eerste instrumenten. Naast de eerder besproken fluiten vonden archeologen in Egypte  een 3000 jaar oude Toetanchamon-trompet. De metalen modellen waar wij mee bekend zijn ontstonden pas toen het gebruik van messing zich verspreidde. De trompet kende zelfs een ‘gouden tijdperk’: het instrument werd het meest bespeeld toen de barokstijl zich in Italië ontwikkelde rond 1600. Andere klassieke blaasinstrumenten doorliepen eenzelfde soort ontwikkeling.

Waarom werden elektrische muziekinstrumenten uitgevonden?

Dankzij de uitvinding van de vacuüm triode buis werd het mogelijk om weer hele nieuwe versies van klassieke instrumenten te maken, zoals de elektrische gitaar, het keyboard en zelfs een elektrische viool. Elektrische instrumenten maken vrijwel altijd gebruik van een versterker. Deze apparaten zetten elektrische signalen om in geluiden die voor een heel publiek te horen zijn.  De nieuwe instrumenten werden gemaakt vanaf de 20e eeuw. In 1931 begonnen jazzmuzikanten met het gebruik van de elektrische gitaar omdat zij beter gehoord wilden worden in een grote band. De laatste ontwikkelingen in instrumenten richtten zich vooral op het mixen van geluiden. Hiervoor heeft men slechts software voor op de computer en wat creativiteit nodig.