De tijdloze strategieën van Sunzi

Sunzi wordt beschouwd als één van de belangrijkste Oosterse denkers uit de geschiedenis. Dit blijkt uit het feit dat zijn ideeën over militaire strategieën onder andere tijdens de Golfoorlog en door Obama bestudeerd zijn. Over zijn geboorteplaats bestaat onduidelijkheid, maar hij leefde in ieder geval tijdens de zogenaamde ‘Periode der Strijdende Staten’. Hij diende ergens in de 6e eeuw v.Chr in het leger van de koning van Wu, één van de grotere staten in China in die periode. 

Wel echt geschreven door Sunzi?

De datering van ‘de kunst van het oorlogvoeren’ is nooit precies vastgesteld, maar het moet ergens tussen 700-400 v.Chr zijn gepubliceerd. Sunzi zelf heeft waarschijnlijk niet alles geschreven, er worden verschillende mogelijke auteurs aangewezen. Het ligt daarom voor de hand dat het werk een samenvoeging van ideeën van verschillende militaire denkers is.

Hoe leer je discipline..?

Hoewel we beschrijvingen van het leven van Sunzi met een korrel zout moeten nemen, is het verhaal hoe hij bekend werd te fascinerend om niet te vertellen. De koning van Wu, Ho Lu, zou het werk van Sunzi hebben gelezen. Hij zou hem aannemen als hij de concubines van het paleis tot gedisciplineerde soldaten kon omtoveren. Sunzi gaf de favoriete concubines van Ho Lu beiden een eigen eenheid. Toen de vrouwen slechts moesten lachen om de bevelen van Sunzi, zei hij het volgende: “als de orders van de commandant duidelijk zijn, en de soldaten toch ongehoorzaam zijn, is het de schuld van hun officieren.” Hij executeerde de twee concubines, ondanks protesten van Ho Lu, en stelde nieuwe leiders aan. Binnen mum van tijd veranderde hij de concubines op deze manier in een gedisciplineerde eenheid.

Cryptische schrijfstijl

In ‘de kunst van het oorlogvoeren’ beschrijft Sunzi zijn strategieën aan de hand van wat cryptische uitspraken, vaak zonder een duidelijk advies in praktijksituaties. Dit is een typisch Oosterse manier van schrijven. Voordeel van deze stijl is dat de ideeën van Sunzi, ondanks dat de wereld zoveel is veranderd, nog steeds toepasbaar zijn.

Tips voor de generaal

De woorden van Sunzi zijn gericht aan de generaal die van hem wil leren. De belangrijkste les die hij overbrengt is dat een goede generaal zijn plannen verborgen houdt voor de vijand: ‘Alle oorlogsvoering is gebaseerd op deceptie. Vandaar, wanneer we kunnen aanvallen, moet het lijken alsof we dat niet kunnen; als we onze troepen gebruiken, moeten we inactief lijken… Als de tegenstander beschermd is op alle punten, wees dan voorbereid op hem. Als hij superieur is in sterkte, ontwijk hem dan.. als hij inactief is, geef hem dan geen rust. Als zijn troepen verenigd zijn, splits ze dan.’ Dit gaat nog wel even zo door. Niet meteen duidelijk advies, maar je begrijpt waar Sunzi heen wil. Doe wat je vijand niet verwacht.

Over oorlogsdoelen

Over het doel van oorlog is Sunzi wel duidelijk, je moet veroveren door successen te boeken die het minste van jouw eigen krachten vergen: ‘In de praktische kunst van de oorlogvoering is het beste dat je kunt doen het land van je vijand heel en intact innemen; om het te breken en te vernietigen is niet zo winstgevend… Vandaar is winnen en veroveren niet de ultieme uitmuntendheid, ultieme uitmuntendheid  bestaat uit het breken van de weerstand van de vijand zonder te vechten.’

Over inlichtingen

Inlichtingen en spionage nemen een belangrijke plaats in het denken van Sunzi in. Hij was zijn tijd daarmee vooruit. Het belang van inlichtingen is namelijk alleen maar toegenomen, denk bijvoorbeeld aan de NSA. De dubbelspion is de belangrijkste variant in de ogen van Sunzi:‘Het einddoel van spionage in al zijn vijf soorten is kennis van de vijand; en deze kennis kan in eerste instantie alleen van de bekeerde spion (dubbelspion) komen.’ Sunzi heeft zelfs nog meer goede woorden over voor de spion: ‘spionnen zijn één van de belangrijkste elementen in oorlogsvoering, wat van hun hangt voornamelijk af of een leger kan bewegen.’ Zonder kennis van waar de vijand zich begeeft en waar hij sterk en zwak is, kan de generaal niet weten welk plan hij moet trekken. Verkenners tellen in dit opzicht dan ook als spionnen in de gedachtegang van Sunzi.

Wereldberoemde teksten

In het westen werd het boek pas bekend toen de Verenigde Staten in conflict raakten  met Japan, Noord-Korea en Noord-Vietnam. Generaals Norman Schwarzkopf Jr.en Colin Powell gebruikten zelfs principes uit het boek tijdens de Golfoorlog van 1990-1991 in Irak, zo’n 2400 jaar nadat het boek was verschenen. Bovendien gebruikte President Obama een quote uit De kunst van het oorlogvoeren tijdens een speech in Israël in 2003, om het belang van diplomatie te onderstrepen in hun strijd met de Palestijnen: “Build your enemy an golden bridge to retreat across.”