Reportage: het Werelderfgoed Podium
In De Bazel in Amsterdam staat het Werelderfgoed Podium, een kleine tentoonstelling met permanente en wisselende elementen over de tien door UNESCO erkende Nederlandse werelderfgoederen. Het Werelderfgoed Podium bestaat sinds 2013 en is tot stand gekomen door een samenwerking van onder meer het Amsterdamse Bureau Werelderfgoed, de Rijksdienst voor Cultureel Erfgoed, Bureau Monumentenzorg en Archeologie van de gemeente Amsterdam, de Nederlandse UNESCO commissie en Stichting Werelderfgoed.
Het doel was om een centraal kennispunt te creëren met toegang tot informatie over het UNESCO werelderfgoed, het inspelen op de actualiteiten, het betrekken van een breed publiek en het bieden van interessante activiteiten om zo meer draagvlak te creëren voor het behouden en waarderen van werelderfgoederen in Nederland en de Antillen.
De opstelling
Het Werelderfgoed Podium is klein, compact en is, van buiten het gebouw bekeken, ook letterlijk een Podium. Als je vanuit de Vijzelstraat door het raam naar binnen kijkt, zie je eerst een verhoging in de vorm van een trap onder de tentoonstelling. Bij lezingen dient het als tribune en kan het publiek er zitten. In bakken op de trap ligt literatuur en educatiemateriaal over werelderfgoed. Ook liggen er iPads om sites over werelderfgoed te raadplegen. Natuurlijk kun je er ook zitten om ‘live’ een werelderfgoed te bekijken. Door naar buiten te kijken heb je namelijk zicht op een klein gedeelte van de Amsterdamse Grachtengordel!
Het Werelderfgoed Podium van buitenaf.
Bij binnenkomst in De Bazel loop je via de centrale hal naar het Podium. Een groot scherm verwelkomt je met een filmpje van UNESCO en een onderschrift die UNESCO Werelderfgoed introduceert. Daarna loop je langs verschillende zuilen. Elke zuil vertegenwoordigt een Nederlands werelderfgoed door middel van een korte introductietekst, een lichtbak met een foto, en een kleine vitrine met een al dan niet origineel object uit de betreffende plaats. Zo ligt er bij de zuil van de Van Nellefabriek het typisch roodgele blik (zie foto) en liggen er bij Willemstad Curaçao twee IJsselstenen in de vitrine, die ten tijde van de West-Indische Compagnie naar Curaçao zijn vervoerd om als bouwmateriaal te dienen. Ook liggen er bakken met prachtige informatieposters over elke Nederlands werelderfgoed. Boven de trap hangt er een aantal banieren, met plattegronden en afbeeldingen van koopmanshuizen en de Stadsschouwburg. Bijna alle afbeeldingen komen uit het Amsterdams Archief, dat ook in hetzelfde gebouw zit.
Storytelling in beeld, geluid en tekst
Een alomtegenwoordig thema is de eeuwige Nederlandse strijd tegen het water en het vernuft in stadsplanning en ontwerp. De UNESCO als bijzondere internationale samenwerking, de unieke en universele waarde die aan plaatsen, maar ook steeds meer aan immaterieel en natuurlijk erfgoed toegeschreven wordt en de bijzondere geschiedenis van elk werelderfgoed in Nederland zijn allemaal afzonderlijke verhalen die verteld worden. De combinatie van film(animatie), tekst, object, naslagwerken en gratis mee te nemen informatiemateriaal op een klein oppervlak kan op het eerste gezicht druk en onoverzichtelijk ogen. Maar als je tijd neemt om bij elke zuil even stil te staan en de informatie tot je te nemen, ontdek je de verbanden en gaat er een wereld van verhalen voor je open. Toch bevat de opstelling ook leuke, kleine details die je als bezoeker niet (snel) ziet. Enerzijds is dit jammer, maar anderzijds heeft de organisatie dit opgelost door het Podium altijd te bemannen met een publieksmedewerker die je hierop kan wijzen en je kan rondleiden.
Locatie
Als je er toch bent, loont het ook om het gebouw waar het Podium zich in bevindt te verkennen. De Bazel is een rijksmonument, en werd in het tweede decennium van de twintigste eeuw door architect Karel de Bazel ontworpen voor de Nederlandsche Handel Maatschappij (nu ABN AMRO). Er zijn dagelijks rondleidingen door het hele gebouw (erg boeiend als je in architectuur of in het koloniehandelsverleden bent geïnteresseerd), en vaak is er in de schatkamer een expositie dat te maken heeft met de geschiedenis van Amsterdam.
Tot slot wil ik meegeven dat er in het Werelderfgoed Podium elke tweede zondag van de maand lezingen worden gegeven. De lezingen zijn erg divers, waarin er vanuit verschillende invalshoeken naar werelderfgoed gekeken. De sprekers zijn vaak auteurs, historici of erfgoedprofessionals. Dit is erg leuk voor de jonge historici onder ons die verdieping en meer context willen over (een specifiek) werelderfgoed, of juist voor degenen die meer geïnteresseerd zijn in behoud- en beleidsvraagstukken.
De tentoonstelling en alle activiteiten rondom het Werelderfgoed Podium hebben uiteindelijk een overkoepelende boodschap: Verzamel hier je enthousiasme en ga dat ter plekke zien! Reis af naar Schokland, de Waddenzee of de Kinderdijk en ga met eigen ogen zien waarom deze plaatsen onze waardering en poging tot behoud verdienen. Als je deze rondreis langs alle werelderfgoederen in Nederland wil maken, is het Werelderfgoed Podium met vlag en wimpel geslaagd om als kenniscentrum en oriëntatiepunt te dienen.
Door Zeyneb Dabbabi
Zeyneb Dabbabi (1988) heeft een Bachelor Geschiedenis en een Master Cultureel Erfgoed afgerond aan de Universiteit van Utrecht. Na haar studie is ze in het bedrijfsleven gaan werken en heeft ze vrijwilligerswerk gedaan voor het Werelderfgoed Podium. Op dit moment werkt ze als Recruitment Consultant en freelance tekstschrijver, en blogt ze voor verschillende sites over kunst en cultuur. Lees meer over Zeyneb op www.wordpress.yayacreations.com
Dit stuk verscheen eerder op de website van Jonge Historici. Op de hoogte blijven van onze publicaties en activiteiten? Kijk dan hier:
www.jongehistorici.nl
Facebook.com/jongehistorici
Twitter: @JongeHistorici
