Kaartprojecties door de eeuwen heen

Op verschillende scholen in Boston maakt men vanaf 2017 gebruik van een ander soort kaart dan de meeste mensen gewend zijn. De zogenaamde Gall-Petersprojectie vervangt daar de voor ons vertrouwde Mercatorprojectie. Op deze Gall-Petersprojectie is Afrika een stuk groter, en zijn Europa en Noord-Amerika aanzienlijk kleiner afgebeeld. De mensheid is altijd al gefascineerd geweest door het afbeelden van de aarde, en daarom kijken wij terug in de tijd om te zien waar het verschil hem in zit.

De kaarten van Ptolemaeus

In het jaar 150 na christus schreef de Griekse geograaf en astronoom Claudius Ptolemaeus de ‘Geographia’, een soort gids die kaartenmakers met lengte en breedtegraden kon helpen om zo accuraat mogelijk kaarten te maken. Dit boek wordt ook wel gezien als de eerste atlas, maar dat komt vooral omdat er in de renaissance een hernieuwde interesse voor was. Zo zijn er na 1600 maar liefst 31 verschillende edities van de Geographia gemaakt.

Mercators kaart

Veruit de meest gebruikte projectie is die van de Vlaamse kaartenmaker Gerard Mercator. Zo’n 80 tot 90% van alle kaarten ter wereld gaan uit van de Mercatorprojectie. Deze werd in 1569 gemaakt om zo de zeeroutes tussen het Europese vasteland en de koloniën in een rechte lijn uit te kunnen tekenen. De verhoudingen kloppen echter niet op deze projectie. Zo lijkt Scandinavië even groot als India, terwijl India in werkelijkheid drie maal zo groot is.

Het beste van IsGeschiedenis in je inbox? Schrijf je in voor onze nieuwsbrief! Helemaal niks missen? Volg ons op Facebook!

De Winkel-Tripelprojectie

Deze in 1921 gemaakte projectie is de tweede meest gebruikte kaart ter wereld. Iedereen kent deze kaart nog wel vanuit de atlas of aan de muur in het aardrijkskundelokaal. De afstand, hoek of oppervlakte van deze kaart zijn niet correct, maar zoals het element tripel in de naam al suggereert, neemt de Winkel-Tripelprojectie van drie deze punten het gemiddelde. Daardoor oogt de kaart gebalanceerd.

Gall-Petersprojectie beter?

Tot slot de kaart die sinds 2017 steeds meer klaslokalen hangt. Een idee van de Duitse filmmaker Arno Peters die in 1974 om politieke redenen besloot de Mercatorprojectie aan te passen. Hij vond de Mercatorprojectie achterhaald en gebaseerd op het Imperialistische gedachtegoed van Europa en de Verenigde Staten. Die waren immers een stuk groter afgebeeld dan Afrika, dat in werkelijkheid veertien keer zo groot als Groenland is.

Unesco gebruikt de Gall-Petersprojectie al

De VN-organisatie voor kennis en cultuur, Unesco prefereert al jarenlang de Gall-Peters projectie boven die van Mercator, maar Nederlandse kaartenmakers denken er nog niet aan om de oude vertrouwde Mercatorprojectie te vervangen voor iets nieuws.