11 juni jarig: Richard Strauss

Richard Strauss werd geboren op 11 juni 1864. Als vooraanstaande Duitse componist liet Richard Strauss zich in zijn symfonische gedichten met name inspireren door het werk van Wagner. Daarnaast componeerde hij tal van romantische opera’s, waarvan ‘Salome’ en ‘Elektra’ bijzonder succesvol waren.

Jeugd

Richard Strauss groeide op als zoon van de bekende hoornist Franz Joseph Strauss in München. Strauss ontwikkelde al op jonge leeftijd een muzikaal talent. Toen hij twaalf jaar oud was schreef hij bijvoorbeeld al zijn Festmarsch, die hij in 1881 vervolgens publiceerde. In 1882 ging Strauss filosofie en kunstgeschiedenis studeren aan de universiteit van München en Berlijn.

Carrière maken

Strauss maakte zijn debuut als dirigent in 1884 aan het theater in Meiningen. Vanaf 1885 tot 1886 was Strauss kapelmeester aan het hoftheater in München. Daarna ondernam hij tal van concertreizen en verkreeg hij het assistentschap in 1889 bij de Parsifal uitvoeringen in Bayreuth. Datzelfde jaar werd Strauss benoemd tot groothertogelijke hofkapelmeester in Weimar. Tijdens zijn kapelmeesterschap gaf Strauss zijn eerste symfonische gedichten uit, waaronder het vierdelige Aus Italien, Macbeth, Don Juan en Don Quichot. Strauss liet zich in deze werken inspireren door Wagner.

Vanaf 1893 legde Strauss zich toe op het componeren van opera’s. Met ‘Salome’, ‘Elektra’ en ‘Der Rosenkavelier’ boekte hij het meest succes. In 1894 trouwde Strauss met de sopraan Pauline de Ahna, die de hoofdrol had in een van zijn opera’s. Strauss werd vier jaar later aangesteld als eerste Koninklijke hofkapelmeester in Berlijn. Tien jaar later mocht Strauss zich algemeen muziekdirecteur noemen van de Berlijnse hofopera.

Invloed van de Wereldoorlogen

Samen met Franz Schalk was Strauss van 1919 tot 1924 directeur van de Weense Staatsopera, waar zijn romantische opera Die Frau ohne Schatten gevoerd werd. De opera kon zich moeilijk meten met de naoorlogse tijdsgeest na de Eerste Wereldoorlog, waardoor deze weinig succes had. In 1933 werd Strauss voor een periode van twee jaar voorzitter van de nationaalsocialistische Reichmusikkammer. Zijn tolerante houding ten opzichte van het nazi-regime leidde ertoe dat Strauss voor en tijdens de Tweede Wereldoorlog veel kritiek kreeg te verduren, ondanks het feit dat hij zelf geen nazi was en als componist erg gewaardeerd werd.

Strauss ontwikkelde een afkeer voor de nationaalsocialisten nadat zijn komische opera Die schweigsame Frau in 1936 verboden werd vanwege Strauss’ samenwerking met de joodse Stefan Zweig. In 1942 vertrok Strauss naar Wenen om daar zijn joodse schoondochter en kleinzoons te beschermen. Strauss overleed op 8 september 1949 in Garmisch-Partenkirchen, toen hij net de leeftijd van 85 had bereikt.