Het Heizeldrama: Een van de grootste rampen uit de voetbalgeschiedenis

Op 29 mei 1985 vond een van de grootste rampen uit de voetbalgeschiedenis plaats. In het Heizelstadion in Brussel braken rellen uit tussen supporters van Liverpool en Juventus één uur voordat de Europacup I finale zou beginnen. Een deel van het stadion zakte daardoor in. 39 mensen kwamen om en 400 anderen raakten gewond.

Het Engelse Liverpool FC was naar Brussel gekomen om de Europacup I titel te verdedigen. Juventus was dit jaar de tegenstander dat onder leiding van sterspeler Michel Platini de titel wilde overnemen van de Engelsen.

Het was warm op de dag van de wedstrijd. Supporters van beide teams waren overdag al in de stad begonnen met drinken. Al ’s middags, ruim voor de wedstrijd braken er rellen uit tussen beide supportersgroepen in Brussel. Al vielen die in het niets bij wat er later op de avond zou gebeuren in het Heizelstadion, het huidige Koning Boudewijnstadion in Brussel.

Kaartverkoop

Op de wedstrijd voor de finale van de Europacup I kwamen zo’n 60.000 supporters af. De vakken achter de doelen waren gereserveerd voor de supporters van de twee clubs. De vakken aan de lange zijdes van het veld waren gereserveerd voor neutrale supporters. Één vak achter het doel waar de Liverpoolfans zaten werd ook als neutraal vak aangewezen. Het later berucht geworden vak ‘Z’.

Het vak ‘Z’ werd toegewezen aan neutrale toeschouwers maar in werkelijkheid zouden er veel fans van de Italiaanse club in terechtkomen. België kende in die tijd veel inwoners met een Italiaanse achtergrond die Juventus kwamen aanmoedigen. Daarnaast waren er ook kaarten op de zwarte markt beland waar de kaarten aan, voornamelijk, Juventusfans werden verkocht. Zo ontstond de situatie dat de fanatieke aanhang van Liverpool naast een vak zat met overwegend Juventusfans.

Jeugdwedstrijd gooit olie op het vuur

Ruim voordat de Europacup I finale begon was het stadion al redelijk goed gevuld. Als een soort opwarmer speelde twee Belgische belofteploegen tegen elkaar. Jongens rond de leeftijd van twaalf jaar mochten in het Heizelstadion de wedstrijd van hun leven spelen. Door puur toeval bleken de jeugdteams in dezelfde kleuren te spelen als Liverpool en Juventus. Dit zorgde ervoor dat de supporters ook al bij de jeugdwedstrijd partij kozen voor ‘hun’ kleur. Juventusfans kozen voor het team in witte shirts en Liverpool koos voor het team in rode shirts.

Dit zorgde voor een grimmige sfeer. Het rode team was al eerder op een 3-0 voorsprong gekomen waarna het witte team iets terugdeed en 3-1 maakte. Na de goal van het witte team, sloeg de sfeer op de tribunes helemaal om. Er werd met stenen en ijzeren staven gegooid door met name de Engelse supporters richting vak ‘Z’. Hoewel de speeltijd er nog niet op zat werd de wedstijd van de jeugdteams gestopt.

Escalatie

De finale van de Europacup I zou om 20.15 uur moeten worden afgetrapt. Maar één uur daarvoor ging het helemaal mis. Liverpool-supporters drongen het vak ‘Z’ binnen, waardoor in dat vak totale chaos ontstond. Veel toeschouwers sloegen op de vlucht naar rechtsonder in het tribunevak en probeerden daar over een muur te klimmen om het vak te verlaten. Daar was die muur niet op berekend en door het gewicht van de klimmende toeschouwers stortte de muur in. Mensen raakten bekneld tussen de brokstukken van het puin, of werden in de massale paniek en verdrukking vertrapt.

Het beste van IsGeschiedenis in je inbox? Schrijf je in voor onze nieuwsbrief! Helemaal niks missen? Volg ons op Facebook!

Uiteindelijk werd de finale alsnog gespeeld. Om 21.40 uur werd de wedstrijd afgetrapt door Liverpool. De spelers wisten dat er rellen waren uitgebroken maar hoorden pas na de wedstrijd dat er dodelijke slachtoffers waren gevallen. De keuze om de wedstrijd toch uit te spelen werd gemaakt omdat er vrees was dat als iedereen naar huis gestuurd werd nog meer rellen zouden uitbreken buiten het stadion. De wedstrijd zou eindigen in 1-0 voor Juventus na een strafschop van Platini.

Er waren 39 mensen overleden waaronder 32 Italianen, twee Belgen, vier Fransen en één Ier. Ruim vierhonderd mensen raakten gewond.

Oorzaken en nasleep

Later kwamen in onderzoeken verschillende oorzaken van het drama naar voren. Een van de redenen was de slechte bouwkundige staat van het stadion. Dat bleek onder andere uit de ingestorte muur en er brokkelde stukken beton af die werden gebruikt door de supporters om naar elkaar te gooien.

Een andere reden was nalatigheid van de politie. Zij waren in eerste instantie met veel te weinig mensen aanwezig om de chaos onder controle te krijgen, bleek achteraf. Pas toen duidelijk was geworden hoe ernstig de situatie was, werden politiemensen uit de rest van het land opgeroepen naar het stadion te komen, maar dat was al te laat. Als laatste werd er ook gewezen naar het overmatig alcoholgebruik van de supporters en de fout verlopen kaartverkoop.

Als straf mocht er van de UEFA tien jaar lang geen finale worden gespeeld van een Europacup op Belgische bodem. Engelse clubs werden voor vijf jaar uitgesloten van Europees voetbal en Liverpool zelfs zes jaar. Uiteindelijk werden 34 relschoppers geïdentificeerd waarvan er 14 een celstraf kregen. De Belgische vice-premier Jean Gol trad als gevolg van het Heizeldrama af.