De geschiedenis van de escape room

Escape rooms zijn de afgelopen jaren een vast onderdeel van de entertainmentindustrie geworden. Vriendengroepen, families en collega’s op bedrijfsuitjes zich tegenwoordig steeds vaker in zo’n kamer opsluiten, om via een serie puzzels binnen de tijd een uitweg te vinden. Maar waar komt de escape room eigenlijk vandaan?

Oorsprong in computerspelletjes

Escape rooms vinden hun oorsprong in computergames. Rond de laatste millenniumwisseling verschenen er namelijk diverse computerspelletjes waarin een ontsnappingskamer centraal stond. Spelers moesten hierbij uit kamers zien te ontsnappen door mysteries op te lossen, met behulp van de voorwerpen in de ruimte. Deze spellen kwamen als ‘Escape Games’ of ‘Escape Rooms’ bekend te staan. De eerste van deze ontsnappingsspellen was Crimson Room, dat in 2004 bedacht werd door de Japanse Toshimitsu Takagi. Deze game sloeg gelijk aan en geldt tegenwoordig nog steeds als een klassieker.

Eerste escape room in Japan gebouwd

Vanwege de populariteit van deze computergames, ontstond bij het Japanse bedrijf SCRAP Entertainment Inc. het idee om ook fysieke versies van deze spelletjes te introduceren. Oprichter Takao Kato hoopte zo een extra spanningselement aan de games toe te voegen. In 2007 liet hij daarom de eerste escape room bouwen, onder de naam ‘Real Escape Game’. Dit concept bleek een schot in de roos. Het spel werd een enorme hit in Japan en in de jaren daarop verspreidde de escape room zich door heel Azië.

In Boedapest geïntroduceerd

In Europa verscheen het concept voor het eerst in 2011. Dat jaar ontwikkelde de Hongaar Attila Gyurkovic een fysieke escape room in Boedapest, naar eigen zeggen zonder te weten dat dit idee al in Azië bestond. Deze eerste escape rooms werden in vochtige en rommelige kelders geplaatst, om deelnemers nog extra het gevoel te geven opgesloten te zijn. Deze ontsnappingskamer verschilde ook op een ander punt duidelijk van zijn Japanse tegenhangers. In Japan lag de focus namelijk op logische puzzels (zoals getallenreeksen en codes), terwijl bezoekers in de Hongaarse escape room voornamelijk verborgen sleutels moesten zien te vinden.

Escape room verovert Europa

Net zoals in Azië, sloeg de escape room ook in Europa aan. Vanuit Hongarije verspreidde de ontsnappingskamer zich over het gehele continent. In 2013 opende de eerste Nederlandse escape room haar deuren in Bunschoten, waarna er als snel meer volgden, waaronder escape room Rotterdam. Inmiddels zijn er wereldwijd meer dan 14.000 escape rooms te vinden. De meeste van deze zijn al lang niet meer in vochtige kelders weggestopt. In plaats daarvan zijn ze tegenwoordig op toplocaties te vinden. Ook worden de thema’s en verhaallijnen steeds diverser, waarbij soms zelfs de complete grafkamer van Toetanchamon wordt nagebouwd.