Historische foto: Thuiskomst van de HR. MS. Evertsen (1948)

De matrozen die de luipaardenwelpjes omhoog houden lijken meer onder de indruk te zijn van de situatie dan de dieren zelf. Deze ongewone situatie werd gefotografeerd tijdens de aankomst van het marineschip de HR. MS. Evertsen op de basis in Den Helder op 15 januari 1948.

HR. MS. Evertsen

Omdat de Nederlandse vloot zware verliezen had geleden tijdens de Tweede Wereldoorlog, kocht de marine in 1946 meerdere schepen van de Britten. Een van deze schepen, een S-klasse torpedojager met de Engelse naam HMS Scourge (‘Gezel’), werd door de Nederlandse Marine omgedoopt tot HR. MS. (‘Hare Majesteits’) Evertsen. Nadat de Nederlanders het in 1946 in handen kregen stuurden ze het al snel naar de voormalige Nederlandse kolonie Indonesië. Daar was namelijk niet lang daarvoor de onafhankelijke Republiek Indonesië uitgeroepen door Indonesische nationalisten en de Nederlandse regering was vastbesloten om het daar niet mee te laten zitten. Daarom voerden ze wat ze zelf ‘politionele acties’ noemden uit in het eilandenrijk.

Tijdens de onafhankelijkheidsoorlog nam de HR. MS. Evertsen deel aan ‘Operatie Plantage’ in 1947. Het schip zette soldaten aan land met het doel om de Nederlanders weer controle te geven over de plantages op Java. Hoewel de actie in militair opzicht geslaagd was, leidde het geweld tot een scherpe veroordeling van de internationale gemeenschap. Deze druk zou er uiteindelijk tot leidden dat Nederland in 1949 de onafhankelijkheid van Indonesië erkende.

Thuiskomst in Den Helder

De HR. MS. Evertsen voer eind 1947 weer richting Nederland. De oorspronkelijke bemanning van de Evertsen was achtergebleven in Indonesië. Bijna iedereen die bij de aankomst in Den Helder aan boort was, was tijdens de Tweede Wereldoorlog krijgsgevangene geweest van de Japanners. Nu gingen ze uit dienst of werden ze overgeplaatst naar Nederland. De reis ging echter niet zonder slag of stoot, zoals dagblad ‘Trouw’ het op zestien januari 1948 beschreef: ‘Bij het binnenvaren van het Kanaal sloeg een zeetje over het achterdek, waarbij drie matrozen zeer onzacht met het dek in aanraking kwamen.’ Bij de feestelijke binnenkomst van het schip op de marinebasis in Den Helder op 15 januari 1947 waren dan ook drie gewonden aan boort. De matrozen werden op de kade opgewacht door uitzinnige familieleden die ze jarenlang hadden moeten missen.

Het beste van IsGeschiedenis in je inbox? Schrijf je in voor onze nieuwsbrief! Helemaal niks missen? Volg ons op Instagram!

Luipaarden aan boort

Voormalige krijgsgevangenen waren niet de enigen die op de HR. MS. Evertsen meevoeren naar Nederland. Op de foto hierboven houden twee Nederlandse matrozen elk een grote katachtige op schouderhoogte. Volgens het onderschrift zijn het twee luipaardwelpen. De twee vrouwtjes waren door de bemanning gekocht in Ceylon in India en door hen omgedoopt tot Johanna en Cornelia Evertsen. Na de overtocht kreeg Johanna een thuis in Artis wonen en Cornelia in Blijdorp in Rotterdam. De Indiase luipaard is tegenwoordig een bedreigde diersoort.

Bronnen

• Defensie, Zr.Ms. Evertsen
• Onze marine vloot, F 803 HR.MS. EVERTSEN
• TracesOfWar, Britse destroyers voor de Nederlandse marine
• Het Parool, Johanna gaat in Artis wonen  
• Trouw, „EVERTSEN” WEER IN DEN HELDER Drie gewonden aan boord.