Waar komt de zonnebril vandaan?

Het is weer zomer en dat betekent de komende maanden een hoop warme en zonnige dagen. Rond deze tijd van het jaar duiken er dan ook massaal zonnebrillen op in het Nederlandse straatbeeld. Niet zo vreemd, aangezien je dankzij deze brillen van het mooie weer kan genieten zonder last van je ogen te krijgen. Maar waar komt de zonnebril eigenlijk vandaan?

Zonnebril Eskimo's

Oudste zonnebril van walrusslagtanden gemaakt

De oudste voorloper van de zonnebril werd al in de prehistorie ontwikkeld door de Inuit (ook wel Eskimo’s genoemd) in het noorden van Groenland en Canada. In de woongebieden van deze stammen sneeuwde het namelijk uitzonderlijk vaak, wat op zonnige dagen al snel tot blindheid kon leiden. Om hun ogen tegen het zonlicht te beschermen, maakten de Inuit zonnebrillen van de slagtanden van walrussen. Hierbij schaafden ze deze stukken ivoor plak, waarna ze er met een mes twee nauwe spleetjes in maakte. Deze brillen zagen er weliswaar niet erg modieus uit, maar hielden wel de ergste zonnestralen tegen.

Verduisterende bril in de rechtbank

In China begon men vanaf de twaalfde eeuw te experimenteren met het maken van verduisterende brillen. Ze maakten hiervoor brillen met lenzen van rookkwarts, een donker maar doorschijnend gesteente. Deze brillen werden echter niet gebruikt om van de zon te genieten, maar om de rechtspraak te bevorderen. Chinese rechters droegen deze bril namelijk om hun ogen te verbergen, zodat getuigen in de rechtszaal niet aan hun gezicht konden aflezen wat ze van bepaalde verklaringen vonden.

Gekleurde lenzen

Het zou nog tot de achttiende eeuw duren voordat de eerste voorlopers van de zonnebril in Europa verschenen. Rond 1752 begon de Engelse lenzenslijper James Ayscough namelijk te experimenteren met getinte lenzen. Dit waren geen actuele zonnebrillen zoals we tegenwoordig in de schappen hebben liggen, maar speciale brillen met blauwe en groene lenzen. Ayscough dacht namelijk dat brillen in deze kleuren mensen zouden helpen om beter te zien. Bescherming tegen het zonlicht interesseerde hem niet.

Met zijn uitvinding zette de lenzenslijper wel een trend in gang, want in de eeuw daarop doken brillen met getint glazen steeds vaker op. Deze hadden meestal echter alleen een andere kleur, waardoor ze de zonnestralen niet of nauwelijks tegenhielden. Tegenwoordig zouden we ze dan ook niet als zonnebrillen omschrijven.

Bij toeval ontdekt

Het duurde tot aan de twintigste eeuw voordat de eerste zonwerende brillen op de markt kwamen. De grote doorbraak kwam in 1913, toen de Britse scheikundige William Crookes een bril met glazen van cerium ontwikkelde. Dit materiaal hield 100% van de uv-straling tegen en 90% van het infrarode licht. Dit ontdekte Crookes overigens bij toeval. Hij was namelijk op zoek naar een bril die mensen met staar beter zou helpen zien, waarvoor hij meer dan 300 verschillende materialen uitprobeerde. Tijdens het testen, viel het hem toevallig op dat zijn bril van cerium de drager ook tegen het zonlicht beschermde. Hiermee was de moderne zonnebril een feit.

De zonnebril rukt op

Vanaf de jaren ’20 werden zonnebrillen steeds populairder, met name in de Verenigde Staten. Hier begon plasticfabrikant Sam Foster vanaf 1929 namelijk met de massaproductie van zonnebrillen. Hij maakte deze van celluoid, een goedkoop materiaal. Hierdoor waren zijn brillen zo voordelig dat vrijwel iedereen ze kon veroorloven. Ook waren acteurs en actrices in Hollywoodfilms steeds vaker met een zonnebril op te zien op het witte doek.

Gepolariseerde lens

Vanuit Amerika stak de zonnebril over naar Europa, waar hij eveneens aan sloeg. In de jaren 1930 vond men de gepolariseerde lens uit, die de ogen nog beter beschermde tegen de uv-straling. Dit vergrootte de populariteit van de brillen nog verder. In de decennia daarop werd het ontwerp van de zonnebril herhaaldelijk aangepast, maar in essentie bleef het concept in grote lijnen hetzelfde. Tegenwoordig is de zonnebril dan ook niet meer weg te denken van de camping, de boulevard, of het strand.