Geschiedenis Magazine nr 4 van 2020

Abonnees krijgen dit nummer van Geschiedenis Magazine omstreeks vrijdag 22 mei in de brievenbus. 
Dit nummer is vanaf dinsdag 26 mei verkrijgbaar in boekhandel en kiosk.

DE RIJKSTE KAPERS VAN DE REPUBLIEK

In 1672 entert de Rotterdamse kaperkapitein Isaac Rochussen een Engelse Indiëvaarder. Schip en goederen brengen 350.000 gulden op, huidige waarde: ruim 10 miljoen euro! Rochussen verdient er goed aan, maar het grootste deel van de opbrengst vloeit naar de oorlogskas van zijn broodheer, de Republiek. Rochussen wordt zelfs aangeklaagd, omdat hij twee zakjes diamanten achterover zou hebben gedrukt. Welkom in de wondere wereld van de kaapvaart, waar avonturiers fortuinen konden verdienen, maar zich ook aan allerlei regels moesten houden.

DE PEST: maakte rond 1900 opnieuw miljoenen slachtoffers
 
Dat de builenpest uitstierf na de middeleeuwen en vroegmoderne tijd is een misvatting. Rond 1900 verspreidde de ziekte zich vanuit China en Hong Kong naar alle continenten en eiste miljoenen slachtoffers. De pandemie woedde door tot 1959 en leidde tot medische doorbraken, maar ook tot ronduit racistische maatregelen.

WILHELM II EN DE NAZI’S: een haat-liefdeverhouding

Recent waren ze weer in het nieuws, de nazaten van de laatste Duitse keizer. Ze vroegen herstelbetalingen voor bezittingen geconfisqueerd door de DDR. Het felle debat dat ontstond heeft alles te maken met het decennium voor de Tweede Wereldoorlog. De afgetreden keizer en zijn zoon droomden van een comeback, desnoods via een tussenstap, het presidentschap, en wie kon ze daarbij helpen? Juist, Adolf Hitler. Maar hoe nauw waren de banden eigenlijk? 

Schandaal in de 80-jarige oorlog

Volgens de geschiedenisboekjes waren het de Spanjaarden die het ooit zo welvarende Leiderdorp in 1574 achterlieten als een smeulende puinhoop. Dat verhaal klopt slechts ten dele. Want de rol van het Leidse stadsbestuur is vele malen groter. Dat had, om schootsveld te creëren, in 1572 een groot deel van het dorp laten afbreken. Begrijpelijk, natuurlijk. Maar waarom blokkeerde Leiden na het beleg iedere poging tot herstel, en probeerde het zelfs Van Oldenbarnevelt om te kopen?
 
Waarom de Olympische Spelen in Athene horen

Vanwege het coronavirus zijn de 32ste Olympische Zomerspelen in Tokio uitgesteld. Wat Fik Meijer betreft een ideale gelegenheid om de enorme fout die Pierre de Coubertin eind 19e eeuw maakte te herstellen. 

Middeleeuwse stadsbranden

Vrijwel elke stad in Noord-Europa is in de middeleeuwen en vroegmoderne tijd getroffen door een grote, alles verwoestende stadsbrand. Berucht is de brand van Londen in 1666. Maar denk nou niet dat inwoners en autoriteiten willoos afwachtten onder het motto ‘God beschikt’. In de Nederlanden bijvoorbeeld, ontstond een doordacht preventiebeleid dat vergaande ingrepen in de privésfeer toestond. 

Het geheim van de gids

Wat moet een museumgids nu alle musea gesloten zijn? Het internet op. Wij nemen je mee op ontdekkingstocht langs geweldige digitale initiatieven.

Gokken, zuipen en knokken: het ruige studentenleven in de 18e eeuw

Ze halen regelmatig de krant: luidruchtige, stomdronken studenten die hun buren tot wanhoop drijven, ontgroeningen die vreselijk uit de hand lopen, studenten die ondanks alle waarschuwingen tóch naar Noord-Italië op wintersport gaan. Maar dat is kinderspel vergeleken bij wat de studenten, merendeels zonen van regenten en edellieden, zich in de 18e eeuw durfden te veroorloven. Een boeiend en onthutsend inkijkje.

Het einde van het Ottomaanse rijk: het Verdrag van Sèvres 

Honderd jaar geleden nog maar, in 1920, werd het Verdrag van Sèvres getekend dat de ontmanteling vastlegde van het ooit zo machtige Ottomaanse Rijk. De bepalingen waren nog draconischer en vernederender dan die in het Verdrag van Versailles, maar de sultan stemde ermee in. Dat was koren op de molen van de rebellerende officier Mustafa Kemal, later bekend als Atatürk. Die speelde de geallieerde mogendheden tegen elkaar uit, verbond zich met de Turkse erfvijand Rusland, en dreef een door de Britten gefinancierd Grieks leger terug de zee in. Wie Erdogan wil begrijpen, moet deze geschiedenis kennen. 

De man die ve Volkswagen uitvond: en nee, dat was niet Ferdinand Porsche

Op 11 februari 1933 opende de kersverse rijkskanselier Adolf Hitler een autosalon in Berlijn. Hij had grote belangstelling voor een gloednieuwe auto voor de gewone man, een volks-wagen. Ganz, de ingenieur die het model had ontwikkeld, zette hem op de foto. Waarom dan, ging niet Ganz, maar Ferdinand Porsche de geschiedenis in als de uitvinder van de Volkswagen?

De oudste kathedraal ter wereld

De vroegchristelijke wereld was een janboel van stromingen die de leer allemaal net iets ander interpreteerden. Vrijwel al die afsplitsingen zijn verdwenen, maar Armenië, dat al in de vierde eeuw het christendom als staatsgodsdienst aannam, blijft een vreemde eend in de bijt. Een reportage uit het land met de oudste kathedraal ter wereld.

PESTMAATREGELEN IN 17e EEUWS AMSTERDAM
Wegens epidemie gesloten!

Gesloten kroegen, werkloos restaurantpersoneel, stille terrassen – de coronacrisis heeft het uitgaansleven lamgelegd. Maarten Hell neemt ons mee terug naar 17e eeuws Amsterdam, waar pestuitbraken leidden tot vergelijkbaar ingrijpen van het stadsbestuur. Reizen werd moeilijker gemaakt, de import van bier uit getroffen gebieden werd gestaakt en de herbergen moesten dicht.

Abonnees krijgen dit nummer van Geschiedenis Magazine omstreeks vrijdag 22 mei in de brievenbus. 
Dit nummer is vanaf dinsdag 26 mei verkrijgbaar in boekhandel en kiosk.

Voortaan Geschiedenis Magazine thuis ontvangen?