Geschiedenis Magazine nr 5 van 2020

** Geschiedenis Magazine is partner van IsGeschiedenis **

Abonnees van Geschiedenis Magazine krijgen dit nummer omstreeks vrijdag 3 juli in de brievenbus. 
Nog geen abonnee? 

MELD JE AAN

Dit nummer is vanaf dinsdag 7 juli verkrijgbaar in boekhandel en kiosk.

Zo werd Florence Florence de bakermat van de Renaissance

Florence in de Renaissance… velen denken dan aan Lorenzo de Medici, ook wel ‘Il Magnifico’. Het is waar dat Lorenzo een belangrijke rol speelde in de bloei van de stad, maar de impact van zijn grootvader Cosimo de’ Medici (1389-1464) was vele malen groter en fundamenteler. Anders dan zijn mediagenieke kleinzoon, miste Cosimo iedere vorm van charisma, maar dat compenseerde hij met sluwheid, een feilloos politiek instinct én een passie voor vernieuwende kunst. Een gloednieuwe kijk op een sleutelperiode in de geschiedenis van Europa.

De kruistochten door de ogen van een Byzantijnse prinses

De Byzantijnse prinses Anna Komnene werd geboren aan het einde van elfde eeuw. Anders dan de westerse prinsessen in die tijd, kreeg ze een uitmuntende opleiding. Ze was zo begaafd dat men haar zag als een potentiële opvolger van haar vader – tot haar jongere broer werd geboren. Wat ze de wereld naliet is een fascinerend geschiedwerk, waarin ze onder meer inzoomt op de kruisvaarders, barbaren in haar ogen, die meer oog hadden voor de Byzantijnse rijkdommen dan voor de bevrijding van Jeruzalem. 

Verenigde Staten 1937: Nazispionnen beginnen een bordeel

Nazispionnen waren al voor de Tweede Wereldoorlog actief in de VS. Ze stalen militaire geheimen en werkten aan een door Mata Hari geïnspireerd bordeelplan: de jongedames moesten aansturen op ‘pillowtalk’. De geheimen die ze dan hoorden, moesten ze meteen doorbriefen aan Duitse geheimagenten. Hoe liep dat af?

Abonnees van Geschiedenis Magazine krijgen dit nummer omstreeks vrijdag 3 juli in de brievenbus. 
Nog geen abonnee? 

MELD JE AAN

Rome, 4e eeuw: keizer Constantijn bouwt eerste Sint-Pieter

De apostel Petrus was een van de vele slachtoffers van de christenvervolgingen onder Nero. Hij word begraven op de Vaticaanheuvel.  Drie eeuwen later bouwt Constantijn, de eerste christelijke keizer, rondom het graf de eerste Sint-Pietersbasiliek. Het wordt een populair pelgrimsoord.

Waarom de Pilgrimfathers uit Leiden vertrokken

In de Amerikaanse cultuur hebben de ‘Pilgrimfathers’, de grondvesters van de Thanksgiving-traditie, een legendarische status verworven. Tussen 1608 en 1620 hadden deze diepgelovige Engelse vluchtelingen het goed naar hun zin in de bruisende migrantenstad Leiden. Het stadbestuur had de nieuwkomers met open armen verwelkomd, want Leiden kon na het desastreuze Spaanse beleg (1573-1574) wel wat werkende handen gebruiken. Honger en de pest hadden zoveel mensenlevens geëist dat de lakenindustrie op zijn gat lag. Waarom kozen ze er in 1620 toch voor om naar Amerika te vertrekken?

Hoe een politieke nieuwkomer de grote Thorbecke ten val bracht 

'De geschiedenis herhaalt zichzelf niet,' zei Mark Twain, 'maar ze rijmt wel.' In 1866 verwelkomde de Kamer een ongebruikelijk zelfverzekerde debutant. Zijn naam: Isaäc D. Fransen van de Putte. Hij had - zeer ongebruikelijk! - niet gestudeerd en stoorde zich ook niet aan de regel dat een debutant zich bescheiden hoorde op te stellen. Van de Putte was onderop begonnen, als scheepsjongen bij de koopvaardij, daarna opgeklommen tot stuurman en rijk geworden in de suiker en tabak op Java. Uitgerekend deze selfmade man liet de onaantastbare intellectueel Thorbecke struikelen. Hoe deed hij dat?  

1707: de moeizame geboorte van Groot-Brittannië 

Het verhaal van het Verenigd Koninkrijk begint eigenlijk al in 927, als de Angelsaks Aethelstan zich uitroept tot ‘rex anglorum’ (koning van de Engelsen). De Angelsakisische vorsten waren voortdurend, vaak terecht, bang dat de Keltische volken uit Ierland, Wales en Schotland hun koninkrijk zouden binnenvallen. In 1707 hadden ze, na een eindeloze reeks oorlogen, dan eindelijk gewonnen: het Verenigd Koninkrijk werd geboren. Maar waarom duurde het zo lang? 

De oorlogsmachine van de Republiek - Hoe was het voor Jan Soldaat?

Soldaten en matrozen sneuvelden bij duizenden in één enkele veldslag tijdens de ‘Gouden Eeuw’. Waarom meldden al die jongemannen zich toch aan?

1672: Katholieke Nederlanders onterecht neergezet als landverraders?  

Katholieke Nederlanders golden in de Republiek als potentiële landverraders. Waren ze niet loyaal aan de paus? Toen in het Rampjaar 1672 de legers van de katholieke Lodewijk XIV de Republiek bezetten, werden ze aangezien voor een vijfde colonne. Was dat terecht? 

Vondelingen in de 18e en 19e eeuw

Eind 18de eeuw barstte het Amsterdamse Aalmoezeniersweeshuis uit zijn voegen. Het was een periode van armoede, ook sneuvelden tal van vaders in de vele oorlogen waarbij de Republiek betrokken was. Ouders die hun kind ten einde raad te vondeling legden, hoopten op betere tijden: ze gaven het een herkenningsteken mee, zoals een halve speelkaart. Zelf hielden ze de andere helft. En toen kwam koning Willem I aan de macht, zijn plan: alle vondelingen naar de veenkoloniën.

EN VERDER:

- HET GEHEIM VAN DE GIDS: Wie verschuilt zich tussen de wilde dieren op dat prachtige, weelderige schilderij van Roelant Saverij (1567-1639) in het Centraal Museum Utrecht?
- DIK VAN DER MEULEN over zakenman-avonturier-diplomaat Hendrik Muller, die de Boerenrepubliek Oranje Vrijstaat vertegenwoordigde in Den Haag tijdens de Tweede Boerenoorlog. Toen de Oranje Vrijstaat verdween in 1902 raakte hij zijn baan kwijt en ging hij reizen.
- In WESTERBORK moesten de Joodse ex-gevangenen die na de bevrijding nog niet naar huis konden, de nieuwe gevangenen bewaken: NSB’ers en andere collaborateurs. De eerste lijsten van het Rode Kruis met daarop de namen van Joodse landgenoten die in de kampen in het oosten vermoord waren, kwamen binnen. Er ontstonden wraakgevoelens. Soms kwam het tot gewelddadigheden. 

Abonnees van Geschiedenis Magazine krijgen dit nummer omstreeks vrijdag 3 juli in de brievenbus. 
Nog geen abonnee? 

MELD JE AAN