Geschiedenis Magazine nr 2 van 2022

***Geschiedenis Magazine is partner van IsGeschiedenis***

Abonnees ontvangen dit nummer omstreeks 3 maart.

Dit nummer van Geschiedenis Magazine niet missen, maar nog geen abonnee? Meld je aan vóór donderdag 3 maart 23:59 u., dan krijg ook jij dit nummer thuis!

JA GRAAG IK GEEF GESCHIEDENIS MAGAZINE CADEAU

De onverzettelijke koningin Wilhelmina in oorlogstijd

Ruud Stevens

Het is een iconisch beeld, koningin Wilhelmina met de microfoon van Radio Oranje voor zich, bezig aan een toespraak die vanuit Londen het door de Duitsers bezette Nederland bereikte. Voor veel Nederlanders was Wilhelmina tijdens de oorlog een krachtig baken van standvastigheid. Zelf was de koningin trouwens ook zeer van haar eigen betekenis doordrongen. Té veel, volgens haar ministers.

Waar precies trok Hannibal over de Alpen?

Jona Lendering

Veldheer Hannibal trok in 218 v.Chr. met zijn strijdolifanten over de Alpen naar de Povlakte. Hiermee verraste hij de Romeinen, zijn vijanden, die een aanval in Sicilië verwacht hadden. Het is bekend welke route hij nam vanuit de Carthaagse wingewesten op het Iberisch Schiereiland naar de Rhône. Maar waar stak hij precies de rivier en vervolgens de Alpen over? We dachten dat we het wisten, maar is dat wel zo?

Russische modelboeren van Nederlandse komaf, 1914-1945

Ad van der Staaij

In de 18e en 19e eeuw leefden er veel Mennonieten met Nederlandse wortels in de Russische Oekraïne en in Siberië. Dat waren nakomelingen van volgelingen van de wederdoper Menno Simons. Door hun aparte religie en omgangstaal Plautdietsch, een mengeling van Friese, Groningse en Duitse dialecten, leefden ze in betrekkelijk isolement, maar werden wel welvarend. Begin 20ste eeuw telde deze groep zo’n honderdduizend mensen. In 1914 kwamen ze echter in de problemen. Onder Stalin liep het pas echt helemaal fout.

Ten onrechte vergeten: de uitvinder Christiaan Huygens

Hugh Aldersey-Williams

Isaac Newton en Christiaan Huygens: twee giganten in de 17de-eeuwse wetenschap. Op hun werk bouwt de moderne natuur- en sterrenkunde nog altijd voort. Newton is bekend van de zwaartekracht, Huygens vond de toverlantaarn uit en het slingeruurwerk, en hij deed baanbrekende ontdekkingen aan de sterrenhemel. Waarom zijn we dan zijn naam dan zo’n beetje vergeten en die van Newton niet?

Dienstplicht 15e-16e eeuw. De Slag bij Sloten, 1496.

Hans Mol

Op 7 januari 1496 luiden in Lemsterland de mobilisatieklokken. De streek wordt geteisterd door plunderende Duitse huurlingen, en de weerbare mannelijke inwoners worden opgeroepen om hen te verjagen. Vijftig huurlingen weten ze te doden, waardoor ook andere dorpelingen moed vatten om de vreemde soldaten te verdrijven. Zo’n tweeduizend man komen tegenover elkaar te staan in de Slag bij Sloten. De dienstplichtige Friezen moesten wél zelf hun wapens meebrengen.

Abonnees ontvangen dit nummer omstreeks 3 maart.

Dit nummer van Geschiedenis Magazine niet missen, maar nog geen abonnee? Meld je aan vóór donderdag 3 maart 23:59 u., dan krijg ook jij dit nummer thuis!

JA GRAAG IK GEEF GESCHIEDENIS MAGAZINE CADEAU

De excentrieke Romeinse keizer Heliogabalus

Martijn Icks

Keizer Heliogabalus (begin 3e eeuw) regeerde vier jaar, en met harde hand. Wilde verhalen doen over hem de ronde. Dat hij een transgender was, of homoseksueel, of een overspelige puber die vier keer trouwde onder wie met een Vestaalse maagd, wat tegen alle regels in was. Een van de beruchtste incidenten die hem worden aangerekend is de gruwelijke dood van zijn gasten, waarbij hij zelf toekeek.

Bloedbad in Jamestown, 1622

Joke Kardux

Tabak wilde prima groeien in de Engelse kolonie Jamestown aan de kust van de Atlantische Oceaan. John Rolfe slaagde er in 1611 als eerste in om een verhandelbare oogst te kweken. De eigenaar van de kolonie, de Virginia Company, wilde graag de kolonie welvarend en veilig houden. Goede relaties met de oorspronkelijke bewoners hoorden hierbij. Zo waren de Engelsen er heel blij mee dat Rolfe met de indiaanse Pocahontas trouwde. In 1622 liep er echter iets volledig en dramatisch mis.

De eerste Bestevâer

Paul de Jong

‘Goede vader’, Bestevâer, zo werd Michiel de Ruyter door zijn bemanning genoemd. Maar de eerste die deze koosnaam kreeg, was Maarten Harpertzoon Tromp. In 1637 werd hij tot aanvoerder van de vloot in de Republiek der Nederlanden benoemd. Hij trof een verslonsd zootje aan: twaalf verwaarloosde schepen en een onverschillige bemanning. Hiermee kwam hij twee jaar later tegenover een immense Spaanse armada te staan…

De begeerlijke hbs

Jan Blokker

De hbs (hogere burgerschool) bestaat inmiddels niet meer. Maar in 1863 voorzag de hbs in een brede behoefte voor jongens uit de burgerij die wel door wilden leren, maar later niet per se naar de universiteit hoefden. Deze nieuwe opleiding gaf een brede algemene ontwikkeling en maatschappelijk nuttige kennis als voorbereiding op 'hogere' functies in handel en industrie. Heel veel plaatsen wilden zo’n nieuwe school hebben - vooral als Den Haag betaalde.

Heerlijk rustig varen in de trekschuit

Marloes Wellenberg en Ad van der Zee

Hebelius Potter was fan van de trekschuit. Hij schreef erover in zijn Reize door een groot gedeelte van Zuid-Holland, gedaan in de jaren 1807-1808. Overdag genoot hij van het prachtige uitzicht (‘Welk eene bekoorlijke afwisseling van bosch, en veld, en tuin en lieve zomerhuizen’). ’s Nachts was het heerlijk rustig, met alleen het geluid van rustig slapende medereizigers en ‘het geklots der schommelende golfjes’... Hij was lang niet de enige die zo enthousiast was over de trekschuit. Het was dé manier waarop landgenoten en buitenlandse bezoekers zich in de 17de en 18de eeuw door de Republiek verplaatsten. De drukke dienstregeling langs het grote netwerk van trekvaarten was typisch Nederlands.

De gifmengster

Elwin Hofman

‘Ick moet sterven ende ick moet bersten’, kreunde de Brusselse herbergier Jan Ots in 1772. Het eten dat zijn vrouw Therese Janssens hem had voorgezet, bevatte muizengif. De dokter en de buren wisten zeker dat Therese haar man had vergiftigd. Maar waarom riep niemand de politie?

En ook

CO2? De Club van Rome waarschuwde al in 1972
Schiedamse jenever veroverde in de 19e eeuw de wereld

Abonnees ontvangen dit nummer omstreeks 3 maart.

Dit nummer van Geschiedenis Magazine niet missen, maar nog geen abonnee? Meld je aan vóór donderdag 3 maart 23:59 u., dan krijg ook jij dit nummer thuis!