Foto genomen door astronaut Jim Lovell van de ontplofte zuurstoftank in de servicemodule

Apollo 13: de rampzalige maanmissie

Van alle plekken waar je geen pech wilt krijgen met je voertuig staat de ruimte waarschijnlijk bovenaan. Toch is dit precies wat de astronauten van NASA’s maanmissie Apollo 13 in 1970 mee te maken kregen. Of ze de aarde zouden terugzien was nog maar de vraag.

Van onbelangrijke missie naar mediaspektakel

Voor Apollo 13 waren er al een aantal succesvol verlopen maanmissies geweest, waardoor het nieuwe er een beetje af was. De lancering van Apollo 13 op 11 april 1970 kreeg dan ook minder publiciteit en bezoekers dan zijn voorgangers. Dit veranderde echter op slag toen astronaut en commandant van de missie Jim Lovell op 13 april de beroemde woorden ‘Houston, I believe we've had a problem’ uitsprak. Hij en zijn collega’s Jack Swigert en Fred Haise hadden inderdaad een probleem: op 330.000 kilometer van de aarde was een deel van hun ruimteschip ontploft door een defecte zuurstoftank. Toen dat nieuws bekend werd had de missie alle aandacht van media, en leefden mensen van over de hele wereld mee met de astronauten.

Overleven in de ruimte

Het doel van de missie Apollo 13 was om op de maan te landen. Na de explosie werd dit plan echter al snel overboord gezet. De vluchtleiding van NASA maakte zich zorgen over de veiligheid van de astronauten en daarom werden alle zeilen bijgezet om hen zo snel mogelijk weer terug op aarde te krijgen.

De explosie beschadigde een deel van het ruimteschip waar de astronauten niet zaten, maar desondanks was situatie zeer hachelijk. Want de verschillende delen van het ruimteschip, de commandomodule, de servicemodule en de maanlander, waren wel met elkaar verbonden.

Insignia van de Apollo 13 missie

De commandomodule waarin de astronauten het grootste deel van de vlucht had moeten doorbrengen kreeg noodzakelijke voorzieningen zoals zuurstof, water en elektriciteit van de servicemodule. Toen de servicemodule op weg naar de maan explodeerde werd de commandomodule onleefbaar. Snel weken Lovell, Swingert en Haise uit naar de maanlander, die eigen life support systemen zoals verwarming en zuurstofvoorziening had.

Dit was echter geen ideale oplossing, aangezien de maanlander eigenlijk maar was bedoeld om kort gebruikt te worden door twee personen. Dit betekende dat alle niet-essentiële systemen uitgezet moesten worden, waardoor het onder andere erg koud werd. Ook was er het gevaar dat de CO2 die de astronauten uitademden, ervoor zou zorgen dat de drie mannen niet genoeg zuurstof binnen zouden krijgen. Dankzij radiocontact met de technici van NASA konden de drie met kunst en vliegwerk een CO2-filter maken zodat er genoeg zuurstof overbleef om te overleven.

Het beste van IsGeschiedenis in je inbox? Schrijf je in voor onze nieuwsbrief! Helemaal niks missen? Volg ons op Facebook!

Gelukkige afloop

Vier dagen lang werkte iedereen in NASA’s flight control koortsachtig om de bemanning van de Apollo 13 veilig terug naar aarde te brengen. Een groot probleem was dat niemand wist hoe groot de schade precies was. Op basis van de simulaties en berekeningen van Frances "Poppy" Northcutt, de enige vrouw in mission control, werd besloten dat Apollo 13 niet de motoren zou starten om weer om te keren en terug naar aarde te vliegen, maar om de maan heen zou vliegen. De zwaartekracht van het hemellichaam zou het ruimteschip voldoende vaart geven om terug naar de aarde te vliegen. Kleine koerswijzigingen zouden dan gedaan kunnen worden met de motoren van de maanlander.

Tegelijkertijd keek de wereld met ingehouden adem toe. Onder leiding van Paus Paul VI baden duizenden Katholieken voor de veilige thuiskomst van de astronauten. Over de hele wereld vonden ze bijval van andere geloven. Ondanks de Koude Oorlog stuurde president Aleksei N. Kosygin van de Sovjet-Unie een bericht aan president Nixon van de Verenigde Staten waarin hij zijn hoop uitsprak dat de astronauten het zouden overleven en aanbood om schepen te sturen om de mannen te redden uit de Stille Oceaan.

Op 17 april kwam Apollo 13 eindelijk weer in de buurt van de aarde. Om veilig te kunnen landen moesten de astronauten de commandomodule weer ingaan en daar de systemen opstarten. Voordat het ruimteschip de atmosfeer in ging werden de maanlander en de geëxplodeerde servicemodule afgeworpen. Voor het eerst kon de bemanning zien hoe groot de schade aan de servicemodule was was. Jim Lovell nam er zelfs een foto van, die boven dit artikel staat.

Vijftien minuten nadat ze de atmosfeer in gingen landden de astronauten in de Stille Oceaan. Ondanks de grote gevaren waaraan de bemanning blootgesteld waren had de Apollo 13-missie dus een goede afloop. President Nixon reisde samen met de families van de bemanning naar de landingszone om hen te begroeten en een medaille te geven. Hoezeer het verhaal van de Apollo 13 tot de verbeelding spreekt en zich in het publieke geheugen heeft genesteld blijkt ook uit de Hollywoodfilm ‘Apollo 13’ uit 1995, waarin onder andere superster Tom Hanks speelde.