Biografie Jorge Mario Bergoglio: paus Franciscus

Op 13 maart 2013 kwam er witte rook uit de schoorsteen van de Sixtijnse kapel in het Vaticaan. De Argentijn Jorge Mario Bergoglio is gekozen als nieuwe paus en volgt de afgetreden paus Benedictus XVI op onder de naam Franciscus. Naast zijn kerkelijke carrière heeft hij natuurlijk ook zijn aardse bezigheden. Zo is de nieuwe paus een fanatiek supporter van de Argentijnse voetbalclub San Lorenzo.

Jorge Mario Bergoglio werd geboren op 17 december 1936 in Buenos Aires en groeide op in een Italiaans immigrantengezin van vijf kinderen. Zijn vader, Mario José Bergoglio, was een spoorwerker en zijn moeder Regina Mariá Sívori zorgde voor het huishouden. Gedurende zijn jeugd had hij te kampen met ademhalingsproblemen vanwege een bacteriële infectie in zijn longen, waardoor uiteindelijk een van zijn longen verwijderd moest worden. Overigens leeft hij daar al meer dan vijftig jaar probleemloos mee. Voordat hij begon aan zijn kerkelijke carrière studeerde hij scheikunde aan de universiteit van Buenos Aires. Toen hij klaar was met zijn studie, besloot hij op 21-jarige leeftijd geestelijke te worden.

Religieuze vorming

In 1958 trad Bergoglio toe tot de orde der jezuïeten. Aan het Colegio Máximo San José in San Miguel behaalde hij in 1960 een graad in de wijsbegeerte. In de eerste helft van de jaren ’60 doceerde hij literatuur en psychologie aan verschillende onderwijsinstellingen. Daarna richtte de intelligente Bergoglio zich op een studie theologie, een vak waarin hij later zou promoveren tot professor. Uiteindelijk vond zijn priesterwijding plaats in 1969. Zijn eerste leidende functie kreeg hij in 1973 bij de Argentijnse jezuïetenorde. Zijn geestelijke carrière beleefde een eerste grote hoogtepunt in 1992, toen hij benoemd werd tot hulpbisschop van Buenos Aires en bisschop van Auca. Vijf jaar later volgde hij Antonio Quarracino op als aartsbisschop.

Eenvoudige levensstijl

Kenmerkend voor Bergoglio is zijn eenvoudige manier van leven. Ook nadat hij in 2001 tot kardinaal benoemd werd, bleef hij zijn simpele levensstijl hanteren. In plaats van een auto met privéchauffeur nam hij de bus of de metro naar zijn werk. Bij zijn aanstelling tot bisschop weigerde hij de bisschoppelijke woning en bleef hij wonen in een simpel appartementje en kookte daar elke avond zelf zijn diner. Hij hecht veel belang aan de zorg voor armen en maatschappelijke betrokkenheid. Dit bracht hij in de praktijk door als bisschop vaak op bezoek te gaan bij priesters in de sloppenwijken bij zijn woonplaats en daar zijn steun aan de mensen te betuigen. Hij vindt deze sociale verantwoordelijkheid een belangrijkere taak van de kerk dan bijvoorbeeld het voeren van leerstellige discussies.

Conservatieve kant

Ondanks zijn meelevende en sociale karakter is Bergoglio in theologisch opzicht een conservatief geestelijke. Toen Argentinië als eerste Latijns-Amerikaanse land het homohuwelijk legaliseerde, noemde hij dit ‘een project van de duivel’. Over abortus, het andere twistpunt binnen de katholieke kerk, zei Bergoglio eens dat hij het ‘een teken van egoïsme, individualisme en gemakzucht’ vindt. Op politiek gebied heeft hij de nodige verwijten gekregen. Zo zou hij tijdens de militaire Junta-dictatuur, die van 1976 tot 1982 Argentinië in zijn greep hield, niet voldoende hebben gedaan om de verdwijning van twee jezuïeten te voorkomen. Bergoglio heeft dergelijke verwijten altijd ontkend. Overigens is zijn daadwerkelijke rol hierin nooit bewezen.

Na zijn verkiezing tot paus heeft Bergoglio ervoor gekozen de naam Franciscus aan te nemen. Hij is de eerste paus die deze naam aanneemt, en daarom is de toevoeging van het cijfer I overbodig. De Amerikaanse president Barack Obama noemde de keuze voor een Latijns-Amerikaanse paus ‘een teken van kracht en vitaliteit van het Amerikaanse continent’. Hij voegde hieraan toe dat Franciscus ‘als voorvechter van de armen en meest kwetsbaren onder ons, een boodschap van liefde en mededogen uitdraagt’.