De onafhankelijkheidsstrijd van Schotland

Nu de Brexit door lijkt te gaan, wil de Schotse eerste minister Nicola Sturgeon een nieuw referendum over de onafhankelijkheid van Schotland. Zowel in Noord-Ierland als in Schotland stemde de meerderheid van de bevolking tegen de uittreding van de Europese Unie. De Schotten vrezen voor economisch verlies door het verlaten van de EU. Het is niet nieuw dat de Schotten onafhankelijk willen worden. De strijd voor de Schotse onafhankelijkheid begon al in de 18e eeuw.

Ontstaan van Groot-Brittannië

De datum 24 maart heeft een historische waarde voor Schotland. Op die dag in 1603 werd koning Jacobus VI van Schotland namelijk ook koning van Engeland en Ierland. Hij volgde Elizabeth I op omdat zij kinderloos was gebleven. De koninkrijken bleven echter onafhankelijk tot 1707. Toen ontstond, wederom op 24 maart, het Koninkrijk Groot-Brittannië door ondertekening van de Aktes van Eenheid door het Schotse en Engelse parlement.

Opstand Jacobieten

De Schotten hoopten op economische voordelen en een effectiever bestuur. Beide gebeurde niet, wat zorgde voor ontevredenheid onder de Schotse bevolking. Nadat in 1714 de Britse troon werd geërfd door George I van het huis Hannover, een Duitse prins, braken er opstanden uit in Schotland. De Jacobieten steunden de terugkeer van de verbannen prins Jacobus Stuart, met een oorlog tussen de Jacobieten en het Britse leger als gevolg. Uiteindelijk wist de Britse koning deze opstandelingen te verslaan. De situatie in Schotland bleef onveranderd.

Economische stagnatie in Schotland

De Schotse onafhankelijkheid bleef echter een belangrijke rol spelen voor veel Schotten en er vonden nog meerdere kleine opstanden plaats. Deze werden allemaal met gemak neergeslagen door het koninklijk leger. In de 18e eeuw stagneerde de economische groei in Schotland waardoor het land achter raakte op Engeland. Schotland werd hierdoor economisch afhankelijk van Engeland, dus werd er een tijdlang weinig met de onafhankelijkheidsplannen gedaan. Vanaf het begin van de 19e eeuw begon Schotland toerisme aan te trekken. Ook koning Albert en koningin Victoria kregen in 1848 een landgoed in de Schotse Hooglanden. Hierna brak een periode van economische voorspoed in Schotland aan.

Scottish Covenant

De Schotten bleven hopen op onafhankelijkheid. De eerste stap hiernaartoe zetten ze in 1913, toen ze de Scottish Home Rule Bill aanboden aan het Britse parlement. Met dit verdrag zou Schotland een grote mate van zelfbestuur krijgen. Door de uitbraak van de Eerste Wereldoorlog werd hier echter niks mee gedaan. Na de Tweede Wereldoorlog, in 1949, werd nogmaals een voorstel gedaan met de Scottish Covenant. Ook met dit voorstel werd door de Britse minister-president Attlee niks gedaan.

Schotse parlement

In 1978 werd een referendum gehouden onder de Schotse bevolking. Hierbij stemde 52% voor onafhankelijkheid van het Verenigd Koninkrijk. Dit was echter niet genoeg, en bovendien steunde het Britse parlement het referendum niet. Pas in 1999 werd het Schotse Parlement opgericht met de Scotland Act, die in 1998 was getekend. Dit parlement heeft echter niet dezelfde bevoegdheden als het Britse parlement, dus haar macht is beperkt. Toch vormde het de eerste stap naar onafhankelijkheid.

Referendum 2014

In 2014 werd een belangrijk referendum gehouden over de onafhankelijkheid van Schotland. Deze had de goedkeuring van de Britse regering en de Britse premier David Cameron. Toen stemde 55% tegen de onafhankelijkheid en bleef Schotland bij het Verenigd Koninkrijk. Door de Brexit van de Britten ligt de situatie weer anders. Het schotse parlement heeft vanaf het begin gezegd een referendum over de onafhankelijkheid te gaan houden, mocht de Brexit door gaan. De schotten vrezen namelijk voor economisch verlies als Groot-Brittannië uit de Europese Unie is. Mocht het referendum er komen en de meerderheid van de Schotse bevolking stemt voor onafhankelijkheid, dan komt er na 309 jaar een eind aan de Schotse onafhankelijkheidsstrijd én aan het Verenigd Koninkrijk.

Moeilijke onderhandelingen

Als Schotland kiest voor onafhankelijkheid, zullen nog vele ingewikkelde onderhandelingen volgen, die maanden - of zelfs jaren - kunnen duren. Zo moet beslist worden over het aandeel van Schotland in de nationale schuld, over de verdeling van de oliewinsten en over mogelijke grenscontroles. Daarnaast moet worden nagedacht over bijvoorbeeld de munteenheid en of Elizabeth ook koningin wordt van het onafhankelijke land. Op internationaal niveau zal Schotland zich opnieuw kandidaat moeten stellen voor lidmaatschap van de NAVO en de EU.