De rol van het debat bij de Amerikaanse presidentsverkiezingen

In de nacht van 29 op 30 september 2020 (Nederlandse tijd) werd het eerste TV-debat van de Amerikaanse presidentsverkiezingen van 2020 gehouden. Het debat had uiteindelijk meer weg van een ordinaire ruzie dan van een debat tussen twee ervaren politici. Welke gevolgen kan dat hebben? Hoe belangrijk is het debat in de Amerikaanse presidentsverkiezingen? We zochten het uit aan de hand van 4 iconische debatten. 

1: Voorloper van het landelijk debat: Lincoln versus Douglas

De Lincoln-Douglas debatten uit 1858 waren de voorlopers van de presidentiële debatten van de 20ste eeuw. Tussen 21 augustus en 15 oktober 1858 werden op verschillende locaties in Illinois debatten georganiseerd tussen twee kandidaten voor de senaat, Abraham Lincoln en Stephen Douglas. Destijds had de regionale overheid zeggenschap over de senaat: beide heren deden een poging een wit voetje te halen. De debatten hadden allemaal dezelfde opzet. De eerste spreker sprak 60 minuten, de tweede spreker 90 minuten en tot slot kreeg de eerste spreker nogmaals 30 minuten om te reageren. Na ieder debat werd gewisseld, zodat beide kandidaten even vaak mochten starten. Uiteindelijk werden 7 debatten opgezet, Douglas begon vier keer en Lincoln drie keer. De debatten stonden grotendeels in het teken van slavernij binnen de Verenigde Staten. Lincoln verloor weliswaar deze verkiezingen, maar de debatten waren goed voor zijn landelijke bekendheid. Mede dankzij zijn optredens in Illinois ontving hij in 1860 de republikeinse nominatie voor de presidentsverkiezingen van dat jaar. Ook in die verkiezingsrace stond de afschaffing van de slavernij centraal. Lincoln had zich hierop uitstekend voorbereid.

Het beste van IsGeschiedenis in je inbox? Schrijf je in voor onze nieuwsbrief! Helemaal niks missen? Volg ons op Facebook!

2: Eerste  debat op TV

Het eerste presidentiële debat dat op tv werd uitgezonden vond plaats op 26 september 1960. Het was een strijd tussen senator John. F Kennedy van de democraten en vicepresident Richard Nixon van de republikeinen. Het debat werd opgenomen in Chicago, in de CBS studio. De opkomst van televisie maakte de kandidaten voor het eerst zichtbaar voor het grote publiek. Dit bleek niet in het voordeel van Nixon. Hij had zich niet voorbereid op de warme studiolampen en zweette tijdens de uitzending verschrikkelijk. Bovendien wist Kennedy zich veel aantrekkelijk te kleden, Nixon had zijn kledingstijl niet meezitten. Nixon wordt door veel historici gezien als de betere debater. Mensen die naar de radio hadden geluisterd en Nixon niet hadden gezien, zeiden vol overtuiging dat hij de winnaar was. Het ging bij deze debatten dus niet alleen om inhoud, maar ook om representatie van de kandidaten. Uiteindelijk won Kennedy nipt de verkiezingen.

3: De fout van Ford

Hoe belangrijk één debat kon zijn werd opnieuw duidelijk tijdens de verkiezingen van 1976. Gerald Ford en Jimmy Carter namen het op drie momenten tegen elkaar op in drie categorieën: binnenlandse problematiek, buitenlands beleid en algemene zaken. Ford had zich tijdens de campagne langzaam opgewerkt en had de voorsprong van Carter ingehaald. Na het eerste debat stonden beide kandidaten nek aan nek in de peilingen. In het tweede debat, over buitenlandse zaken, maakte Ford echter een grote fout. Hij zei dat: “De Sovjet-Unie geen invloed had in Oost-Europa en dat onder zijn bewind ook nooit zou krijgen.” Na deze uitspraak stopte zijn opmars abrupt. Carter won de verkiezingen, maar de vraag rijst wie had gewonnen wanneer de debatten niet waren georganiseerd.

4: Debategate

Vier jaar later moest Carter op voor herverkiezing en kreeg hij te maken met Ronald Reagan. In aanloop naar de verkiezingen van 1980 was slechts één debat, op 28 oktober. Waar Carter eerder in het seizoen nog de winst in handen had, was het Reagan die er met het presidentschap vandoor ging. Dit had een aantal oorzaken. In de eerste plaats had Reagan veel ervaring met de camera. Hij was jarenlang acteur geweest en wist precies hoe hij de kijkers moest bespelen. Hij maakte grapjes en was zichtbaar ontspannen. In de tweede plaats bleek later, in 1983, dat Reagan de voorbereiding van zijn tegenstander vroegtijdig in handen had. Hiermee had hij zich voorbereid op alle onderwerpen die Carter zou aansnijden. Deze rel staat bekend als de ‘debategate’.

Waarde debat niet duidelijk

Toch blijkt de laatste jaren dat de waarde van het debat moeilijk te pijlen is. Zo suggereren steeds meer onderzoekers dat de fout van Ford de meeste Amerikanen helemaal niet opviel en dat zijn opmars al was gestopt voor het debat begon. Ook de debategate moet volgens velen niet worden opgeblazen. In de peilingen gingen beide kandidaten destijds nek aan nek, waarschijnlijk had Carter evengoed verloren wanneer hij degene was geweest met extra informatie. Zolang de invloed van het debat op de verkiezingen onduidelijk is, zit er voor beide kandidaten niets anders op dan doorzetten.