De strijd tussen Engeland en Wales

De naam van het plaatsje Llanfairpwllgwyngyllgogerychwyrndrobwllllantysiliogogogoch is haast niet uit te spreken. En dat geldt voor meer plaatsen in Wales. Een oplossing om de plaatsnamen makkelijker te maken voor hen die het Welsh niet machtig zijn is echter afgewezen. Nu heeft de Welshe regering zelfs een website gemaakt om de eigen taal te behouden. De verschillen tussen de Welsh en de Engelsen gaan terug tot het einde van de Romeinse tijd.

Ontstaan van Wales

Aan het begin van de vijfde eeuw verlieten de Romeinen de Britse eilanden. In het bestuurlijke gebied dat zij achterlieten ontstonden een aantal onafhankelijke koninkrijkjes en vorstendommen. Oorlogen en huwelijkspolitiek zorgden ervoor dat deze koninkrijken en vorstendommen vaak van heerser, en van vorm wisselden. Bondgenootschappen werden gesloten en verdwenen weer. De grootste en belangrijkste koninkrijken waren Gywnedd, Powys, Deheubarth en Gwenth. Behalve met elkaar moesten de koninkrijken van Wales ook strijd leveren tegen de Vikingen en Engelse koningen die hun gebied wilden vergroten. Vooral het Engelse koninkrijk Mercia groeide ten koste van de Welsh. Ergens in deze periode werd op de grens tussen Wales en Engeland een grote aarden wal gebouwd. Waarschijnlijk gebeurde dat op bevel van Offa, koning van Mercia tussen 757-796. Offa’s Dyke moest waarschijnlijk de Welsh buiten de deur houden, maar geschreven bronnen uit deze periode zijn niet bewaard gebleven.

Strijd tegen de Angelsaksen

In 1066 werd Engeland bliksemsnel veroverd door Willem de Veroveraar. In Wales daarentegen kreeg hij geen voet aan de grond. Pas jaren later gaf een burgeroorlog in Wales Willem de Veroveraar een kans. De koninkrijken van de Welsh waren zo verzwakt dat Willem de Veroveraar het gebied kon veroveren. In 1094 brak er echter een grote opstand uit tegen Willem en de Welsh wisten in de daaropvolgende eeuw grote gebieden weer in te nemen. 
Wales raakte verdeeld in twee gebieden. In het noorden ontstond een gebied dat bekend raakte als Pura Wallia, vrij te vertalen als Puur Wales. In het zuiden ontstond de Marchia Walliae. Een gebied waar vorsten heersten die losse politieke verbanden onderhielden met de Engelse koningen, maar verder eigen baas waren. De heersers van de Marchia Walliae wisten hun gebieden steeds verder naar het westen uit te breiden, ten koste van met name de koninkrijken Deheubarth en Gwenth, dat zelfs van de kaart verdween.

Eduard I verovert Wales

In 1277 kon de Engelse koning Eduard I de Marchia Walliae onder een veel strenger gezag brengen. Zijn macht werd zo groot dat hij de koning van Gwynedd een verdrag op kon leggen. Zowel de Marchia Walliae als de rijken van Debeubarth en Pwonys kwamen onder Eduards gezag. Hiermee werd Wales gereduceerd tot een klein koninkrijkje. Dat ontlokte een grote opstand van de Welsh tegen de Engelsen. Maar de opstandelingen konden niks beginnen tegen het rijkere en machtigere Engeland. Eduard veroverde de rest van Wales en liet in hoog tempo een aantal grote kastelen bouwen, waarmee hij de Welsh in bedwang hield.

Wales wordt één met Engeland

Wales en Engeland waren met de verovering nog geen eenheid. De twee landen vielen in een personele unie, de rechtspraak in Wales bleef anders dan in Engeland. Het was Hendrik VIII die Engeland en Wales bij elkaar bracht in 1536. De Engelse common law ging ook in Wales gelden, waarmee de Welsh en de Engelsen dezelfde status kregen. De wet van Hendrik VIII werd echter alleen in het Engelse parlement aangenomen. In dat parlement zat op dat moment geen enkele Welshman. Volgens sommigen was het daarmee niet zozeer het samengaan van twee landen, Engeland annexeerde Wales gewoon. De wet zorgde er wel voor dat er vanaf nu Welsh in het Engelse parlement zitting mochten nemen.

Nationalisme in Wales tijdens de 19e en 20e eeuw

De Welsh bleven een aparte cultuur binnen het Engelse realm. Ondanks dat de mijnen in Wales tijdens de Industriële Revolutie veel arbeiders van buiten Wales hadden aangetrokken.Tegelijk ontstond er wel conflict tussen de Welsh en de Engelsen. Engelse industriële bazen bekommerden zich niet om de keiharde omstandigheden waarin de arbeiders, voornamelijk Welsh, werkten. Ook spraken zij nauwelijks Welsh. De eerste nationalistische bewegingen ontstonden in de 19e eeuw. Echte invloed kregen de bewegingen helaas niet. Het was pas in 1925 dat de partij Plaid Cymru politieke invloed kreeg. Na de twee wereldoorlogen bleef deze partij actief. 

De plannen van de partij kregen zo nu en dan steun van de overheid. In 1959 werd de vlag van Wales als een nationale vlag geaccepteerd en in 1962 werd de Welsh Language Society opgericht. Referenda om Wales meer onafhankelijkheid te geven liepen echter op niets uit. Wel ontstonden er steeds meer initiatieven om het Welsh cultureel erfgoed beter te bewaren en de taal te beschermen. Er kwamen meer media die in het Welsh communiceren en in 1993 werd een taalwet aangenomen die het Welsh en het Engels gelijkwaardig maakten.   

Website om eigen taal te behouden

Om hun eigen taal te beschermen heeft de regering van Wales nu een website gemaakt. Inwoners van Wales worden opgeroepen om de lokale benamingen van rivieren, heuvels, bruggen en huizen te delen. Op de website kun je ook aangeven waar de plekken zich bevinden, wat de geschiedenis achter de benamingen is en hoe je ze uitspreekt. Uit onderzoek blijkt dat de bevolking behoefte heeft om de Welshe benamingen te gebruiken in plaats van de Engelse. Het zou een "gevoel van trots en verbondenheid" geven.