De Suezcrisis op zijn heetst

In de nacht van 5 op 6 november 1956 landden Britse en Franse troepen in Egypte bij het Suezkanaal. Hiermee bereikte de Suezcrisis een hoogtepunt. Een week eerder waren Israëlische troepen Egypte al binnen gevallen. De actie kon echter niet op internationale goedkeuring rekenen. Israël, Frankrijk en Groot Brittannië moesten hun troepen terugtrekken. Daarmee markeert de Suez-crisis het einde van de Franse en Britse positie als een internationale grootmacht.

Het Suezkanaal wordt genationaliseerd

In juni 1956 nationaliseerde de Egyptische president Nasser het Suezkanaal. Hij wilde het imago van Egypte in het Midden-Oosten opvijzelen. Het geld dat de nationalisatie op zou brengen kon meteen gebruikt worden om de bouw van de Aswan-dam te financieren. Tegelijk liet Nasser de zeestraat van Tiran blokkeren, zodat Israël vanuit de Rode Zee niet meer te bereiken was.

Vredesvoorstellen worden afgewezen

Frankrijk, Groot-Brittannië en Israël zaten niet te wachten op deze Egyptische inmenging in de wereldpolitiek. Groot-Brittannië en Frankrijk wilden dat de nationalisatie ongedaan werd gemaakt. Ze waren bang dat Egypte nu zonder waarschuwing het economisch belangrijke Suezkanaal zonder enige waarschuwing af kon sluiten. Daarbij was Frankrijk bang dat Egypte het geld dat het kanaal opbracht zou gebruiken om rebellen in Algerije te steunen. Er werden conferenties belegd om de zaak te bespreken, en al snel ging de VN-veiligheidsraad zich ermee bemoeien. Alle onderhandelingen liepen echter op niets uit.

De Suezcrisis wordt een oorlog

Terwijl er onderhandeld werd over een vreedzame oplossing, werd er in het geheim ook onderhandeld over een militair ingrijpen. In de plannen werd ook Israël betrokken. Israël zou Egypte als eerste aanvallen. Daarna zouden Franse en Engelse troepen langs het Suezkanaal optrekken om zogenaamd tussenbeide te komen. Op 29 oktober viel Israël Egypte binnen en trok snel op door de Sinaï-woestijn. Op vijf november landden Franse en Britse troepen. Met veel geweld rukten zij op langs het kanaal, zonder al te grote verliezen. Nasser verklaarde de oorlog tot een oorlog van het volk. Om dat statement kracht bij te zetten deelde hij wapens uit aan de bevolking. De Fransen en Britten stonden nu voor een dilemma. Schieten op burgers, of niet?

Politieke tegenstand

Dat dilemma legde meteen de gevoeligheid van het hele plan bloot. Er was internationaal geen draagvlak voor de oorlog. In Groot-Brittannië braken grote protesten uit tegen de oorlog en het parlement was verdeeld. Maar de grootste politieke bedreiging kwam uit het buitenland. De Sovjet-Unie reageerde woedend op wat een ‘koloniale invasie’ werd genoemd en dreigde zelfs met een nucleaire aanval. De VS reageerde iets genuanceerder, maar dreigde eveneens de economische hulp die de landen na de Tweede Wereldoorlog ontvingen te stoppen.

De legers worden teruggetrokken

Frankrijk en Groot-Brittannië stonden met hun rug tegen de muur. De militaire doelen waren gehaald, maar zonder de economische hulp van de VS konden ze hun aanwezigheid in het gebied niet volhouden. De landen gingen weer terug naar de onderhandelingstafel. Op 22 december 1956 trokken Frankrijk en Groot-Brittannië hun troepen terug. Het leger van Israël volgde in 1957. Egypte kreeg de zeggenschap over het Suezkanaal terug. Een echte vrede werd niet gesloten. Daarmee vormde de uitkomst van de Suezcrisis de grondslag voor de zesdaagse oorlog.