Geschiedenis van het Mauritshuis

Op 27 juni 2014 opent museum het Mauritshuis de deuren weer na een verbouwing van twee jaar. Symbolisch zal dit worden uitgevoerd door een levende versie van Het meisje met de parel van schilder Johannes Vermeer. Het Mauritshuis werd gebouwd als woonhuis voor Graaf Johan Maurits van Nassau-Siegen in 1644.

Graaf Johan Maurits van Nassau-Siegen

Graaf Johan Maurits van Nassau-Siegen werd geboren in 1604 op slot Dillenburg in Duitsland. Zijn peetoom was stadhouder Maurits en zijn oudoom was Willem van Oranje. Op zestienjarige leeftijd trad hij in dienst van het leger van de Republiek. In 1633 gaf hij de beroemde architect Jacob van Campen opdracht tot het bouwen van een woonhuis in Den Haag, het naar hem vernoemde Mauritshuis. Johan Maurits moest tijdens de bouw echter naar Brazilië voor belangrijke staatszaken.

Gouverneur-Generaal van Brazilië

Johan Maurits vertrok in 1637 eerst naar West-Afrika in opdracht van de West-Indische Compagnie (WIC), waar hij Fort Elmina in Goudkust veroverde van de Portugezen. Hierna werd hij door de WIC aangesteld als Gouverneur-Generaal van Brazilië. Ondanks zijn verblijf in het buitenland bleef hij de ontwikkelingen van de bouw van het Mauritshuis volgen.

Mauritsstad

Johan Maurits heeft veel betekend voor de Brazilianen. Hij stichtte er een stad die hij Mauritsstad noemde. Ook stimuleerde hij wetenschappelijk onderzoek en richtte hij een parlement op. Johan Maurits was gefascineerd door de Braziliaanse flora en fauna en liet schilders als Frans Post en Albert Eckhout overkomen om al het moois vast te leggen. In 1643 eindigde de bewindsperiode van Johan Maurits. De WIC vond dat hij erg veel geld had uitgegeven en stuurde hem terug naar Nederland waar hij in 1644 weer aankwam.

Het Mauritshuis

Johan Maurits stuurde voor zijn vertrek nog een lading tropisch hout naar Nederland voor het trappenhuis van zijn woning. Hij heeft enkele jaren in het huis gewoond, maar werd al snel naar Duitsland gestuurd waar hij stadhouder van Kleef werd. Hij keerde nog enkele keren terug naar het huis voor diplomatieke bezoeken.

De architectuur van het Mauritshuis

Het is jammer dat Johan Maurits niet lang heeft kunnen genieten van zijn woonhuis. Architectonisch gezien is het één van de meest fascinerende gebouwen van Nederland. Johan Maurits had de ‘ster-architect’ Jacob van Campen en zijn assistent Pieter Post ingehuurd voor de bouw en het ontwerp. Van Campen was toen al bekend van zijn ontwerp van het Stadhuis van Amsterdam (nu het Koninklijk Paleis op de Dam).

Van Campen liet zich inspireren door de mode in Italië en het werk van de Italiaanse architect Palladio, die een strikt klassieke stijl hanteerde. Het Mauritshuis is dan ook een classicistisch bouwwerk geworden, met zijn Ionische pilasters, frontons en zuivere harmonische vormen. De frontons aan beide gevels geven de militaire wapenfeiten van Johan Maurits weer. Omdat hij vanuit Brazilië hout stuurde voor de woning en daar de suikerproductie runde, wordt het Mauritshuis ook wel het ‘suikerhuis’ genoemd.