Geschiedenis van Pompeï

In 79 werd de stad Pompeï  bedolven onder een dikke laag vulkanische as. Lang werd gedacht dat de verwoestende uitbarsting plaatsvond op 24 augustus van dat jaar. Maar er zijn nieuwe aanwijzingen dat de uitbarsting van de Vesuvius op 24 oktober plaatsvond. Dat weten we dankzij de talloze archeologische ontdekkingen die in de verwoeste stad zijn gedaan. 

Pompeï  werd rond de achtste eeuw voor Christus gesticht door het Italische volk van de Osken. Dit in tegenstelling tot de meeste steden in Campanië, die veelal door Griekse kolonisten werden gebouwd. Pompeï  is in zijn geschiedenis een aantal keer veroverd door andere volken. Zo hebben de Etrusken het in de zesde eeuw voor Christus even in handen gehad. Tussen 525 en 474 voor Christus was de stad veroverd door de Griekse kolonie Cumae. Waarna, in de vijfde eeuw voor Christus, Pompeï , net als de rest van Campanië, werd veroverd door de Samnieten. Hieraan kwam een einde aan toen de Romeinen de Samnieten in de vierde eeuw voor Christus versloegen. 

Pompeï in de Romeinse tijd

Pompeï werd nu uitgebreid en voorzien van versterkingen. In Campanië was men het niet eens met de Romeinse overheersing. De stad nam deel aan de opstand die de steden in Campanië tegen het Romeinse gezag ontketenden. De Romeinen lieten dit niet ongestraft aan zich voorbij gaan, In 89 voor Christus werd de stad hierdoor belegerd door de Romeinse veldheer Sulla. Negen jaar later, in 80 voor Christus, moest Pompeï  zich overgeven en werd Pompeï  officieel een Romeinse provincie. De stad ontwikkelde zich tot een belangrijke plaats op de route van goederen die via de zee het land in kwamen en naar Rome vervoerd werden. 

Aardbevingen, eerste teken van onheil?

Kleine aardbevingen waren in deze tijd normaal in Campanië. De bevolking van Pompeï  was aan deze aardschokken gewend geraakt. In 62 na Christus deed zich echter een grote aardschok voor, die veel schade toebracht aan de stad. Chaos brak uit in Pompeï  en veel overlevenden ontvluchtten de stad. Sommigen bleven echter in Pompeï  achter en probeerden de stad te herbouwen. Na deze aardbeving deden zich steeds vaker kleine aardschokken voor, die uiteindelijk zouden leiden tot de uitbarsting van de Vesuvius in 79. 

Vesuvius barst uit

Pompeï, dat aan de voet van de Vesuvius lag, werd in 79 totaal bedekt onder een laag as afkomstig uit de vulkaan. Ten tijde van de vulkaanuitbarsting woonden er ongeveer 20.000 mensen in Pompeï  en was het een populaire vakantiebestemming van de Romeinen. Verschillende contemporaine historici, zoals Plinius de Jongere, beschreven de tragische gebeurtenis. Hoeveel doden er bij de uitbarsting gevallen zijn is niet bekend, maar alleen al in Pompeï  zijn de overblijfselen van ruim duizend mensen gevonden. 

Het beste van IsGeschiedenis in je inbox? Schrijf je in voor onze nieuwsbrief! Helemaal niks missen? Volg ons op Facebook!

Herontdekking van Pompeï

Pompeï werd lange tijd vergeten, doordat de stad samen met het naastgelegen Herculaneum totaal bedekt was onder as. Pas in 1599 werd bij het graven van een kanaal een deel van de stad teruggevonden. Pas halverwege de achttiende eeuw werd er moeite gedaan om de twee steden onder de aslaag vandaag te halen. Tegenwoordig is de locatie een enorme toeristische trekpleister. Daarnaast is het een belangrijke vindplaats voor archeologen en historici. Door de aslaag is de stad, samen met zijn overleden inwoners, goed geconserveerd gebleven.

Vooral beroemd zijn de gipsen afgietsels van de slachtoffers die vielen in de stad. De dikke laag as die de stad bedekte, veranderde na verloop van tijd in een harde laag. De lichamen die door de as bedolven raakten, vergingen echter na verloop van tijd, zodat er op de plek waar de slachtoffers lagen, holtes in de aslaag ontstonden. De eerste archeologen die de stad uitgroeven, hadden geen idee wat deze holtes waren, maar nadat er in een aantal holtes menselijke resten werden gevonden, realiseerden de archeologen zich wat er aan de hand was. Archeoloog Giuseppe Fiorelli bedacht een techniek om de holtes te vullen met gips. Zo ontstonden er afgietsels die goed de houdingen van de slachtoffers weergaven. Zo ontstonden er angstaanjagende beelden van de slachtoffers in hun doodsstrijd. De techniek van Guiseppi wordt nog altijd toegepast, al wordt er geen gips meer gebruikt. De moderne middelen die de archeologen gebruiken, hebben een langere levensduur, en laten bijvoorbeeld de botresten van slachtoffers beter in tact en ook beter zien. Veel van de afgietsels van Pompeï zijn naar musea gebracht, maar sommigen liggen nog op de plek waar ze gevonden zijn. Naast mensen zijn er ook dieren gevonden. 

Precieze datum van de uitbarsting

Pompeï is dus een schatkamer voor archeologen. De stad is één van de weinige plekken waar het dagelijkse leven in de Romeinse tijd bestudeerd kan worden. Tijdens een van die onderzoeken, werd duidelijk dat we de tijdlijn van de uitbarsting wellicht moeten herzien. De uitbarsting werd altijd gedateerd op 24 augustus 79, maar in 2018 troffen archeologen een tekst die met houtskool op een muur was geschreven aan. In die tekst werd de datum van zestiende dag voor november genoemd. Dat zou betekenen dat de tekst op 17 oktober geschreven is, en dat de Vesuvius toen dus nog niet was uitgebarsten.