Geschiedenis van vliegtuigkapingen
Op 29 maart 2016 werd een vliegtuig van EgyptAir gekaapt door een man die zei een bomgordel om te hebben. Het toestel werd op verzoek van de gijzelnemer op Cyprus aan de grond gezet. De kaper eiste dat hij zijn Cypriotische ex-vrouw kon zien. Alleen de bemanning en vier of vijf buitenlanders, waaronder een Nederlandse man, waren nog aan boord. In het verleden hebben er al veel kapingen plaatsgevonden. Bekijk hier hoe vliegtuigkapingen door de tijd heen gebruikt zijn.
Eerste vliegtuigkaping
De gebroeders Wright voerden in 1903 de eerste gecontroleerde vlucht met een vliegtuig uit in de Verenigde Staten. In de decennia daarop ontwikkelde de luchtvaart zich snel. Vliegtuigen werden ingezet in oorlogen en de eerste maatschappijen voor burgerluchtvaart werden opgericht. Met de ontwikkelingen ontstond tevens een ander geheel nieuw fenomeen: de vliegtuigkaping. Het eerste toestel dat officieel werd gekaapt vloog op 21 februari 1931 van de Peruaanse hoofdstad Lima naar de zuidelijke stad Arequipa. Daar werd het toestel omringd door soldaten en werd piloot Byron Rickard gegijzeld. Op 2 maart werd hij weer vrijgelaten, zonder dat hij onder dwang een vlucht had hoeven maken. De eerste kaping uit de geschiedenis was dus eigenlijk een gijzeling.
Vluchten uit communistische staten
In de jaren na de Tweede Wereldoorlog werden er meer vliegtuigen gekaapt, vooral om communistische landen te ontvluchten. Zo probeerden Cubanen door middel van een kaping het bewind van Fidel Castro te ontvluchten. Gedurende de Koude Oorlog leefde de V.S. op gespannen voet met het communistische Cuba en daarom werden de kapers uit dit land met open armen ontvangen. Toen in 1961 de diplomatieke relatie tussen de VS en Cuba werd verbroken werden er juist vliegtuigen gekaapt door Cubanen die vanuit de VS naar Cuba wilden vliegen.
Stijgende populariteit van kapingen
Door een gebrek aan veiligheidsmaatregelen was het in de jaren ’60 gemakkelijk om een vliegtuig te kapen. In 1968 en 1969 vonden er maar liefst 109 vliegtuigkapingen plaats. Dit aantal is dubbel zoveel als in de periode 1947-1967. Het gros van deze kapingen werd gepleegd door Palestijnen.
Kapingen als Palestijns exportproduct
De Palestijnse Bevrijdingsorganisatie, beter bekend onder de Engelse afkorting PLO (Palestine Liberation Organization) wilde door middel van het kapen van vliegtuigen wereldwijd aandacht vragen voor de situatie van de Palestijnen. De kapingen werden als chantagemiddel gebruikt om zelfbeschikkingsrecht voor Palestijnen te bewerkstelligen. Er zijn tevens vliegtuigen gekaapt om Palestijnen die in buitenlandse gevangenissen zaten vrij te krijgen. George Habash, oprichter van het Volksfront voor de Bevrijding van Palestina (PFLP) is één van de bekendste kapers. In de jaren ’70 werden onder zijn leiding vier vliegtuigen van westerse landen boven de VS, Europa, het Verre Oosten en de Perzische Golf vandaan gekaapt en naar het Midden-Oosten gevlogen. Daar werden de passagiers en bemanningsleden van boord gehaald en werden de toestellen opgeblazen.
Kaping KLM-Boeing ‘Mississippi’
De bekendste kaping waarbij een Nederlands toestel betrokken was vond plaats op 25 november 1973. Drie Arabische terroristen kaapten het toestel met 250 passagiers en eisten dat Nederland zijn pro-Israëlische politiek zou beëindigen. Zo erkende de Nederlandse regering het Palestijnse recht op zelfbeschikking niet. Het toestel, genaamd de Mississippi, was onderweg naar Tokyo toen de piloten werden overmeesterd. Tegen de verwachting van de kapers in veroordeelden de Arabische leiders de daad. Nadat het vliegtuig drie dagen door het Midden-Oosten had gevlogen gaven de kapers zich over in Dubai. Er raakte niemand gewond en de eisen van de kapers werden niet ingewilligd.
Veiligheidsmaatregelen
Door de enorme toename van het aantal vliegtuigkapingen aan het einde van de jaren ’60 en het begin van de jaren ’70 werd besloten de beveiliging in de luchtvaart drastisch te verbeteren. Ondanks de maatregelen worden er nog steeds regelmatig pogingen tot het kapen van een toestel gedaan. Bij de aanslagen op de Twin Towers op 11 september 2001 vielen de meeste doden als gevolg van een kaping. Bijna drieduizend mensen uit negentig landen kwamen om.
