Het meiboomfeest: hofmakerij en liefdesverklaringen

In Duitsland wordt het nog steeds gevierd: het meiboomfeest. De boom wordt eind april of op 1 mei op het dorpsplein of de markt geplant. In Limburg en de Achterhoek wordt er nog steeds een meiboom op het hoogste punt van nieuwe huizen geplaatst. Ook in dit geval staat de meiboom symbool voor voorspoed en vruchtbaarheid. Lees hier meer over de oude tradities en de hofmakerij tijdens de Nederlandse meiboomfeesten.

Het meiboomfeest kwam voor in West-Europa, maar het feest was ook bekend bij de Germaanse en West-Slavische volkeren. Het feest kondigt het begin van de zomer aan met de daarmee gepaarde groei en opbloei van de natuur. De meiboom symboliseert dan ook vruchtbaarheid. De traditie kreeg tijdens de Middeleeuwen een christelijke tintje, de meiboom stond volgens de kerk symbool voor Maria, maar de oorspronkelijke Germaanse versie hield stand. Er werd daarom vooral gefeest en gedronken tijdens het meiboomfeest. In Nederland hield de traditie tot in de 19e eeuw stand.

De meigilde en de meigraaf

De meigilde organiseerde het feest, deze gilde werd geleid door de meigraaf. Hij kon herkend worden aan zijn groene kroon. De dag stond in het teken van meivuren, meiliederen, parades (‘meynachten’) en waldhoorns die gemaakt werden van de bast van een wilg of els. Er werd op de hoorns (maar ook op fluitjes) geblazen om de heksen en boze geesten weg te jagen.

De groene kroon

De meiboom was kleurig versierd met linten, kransen, kroontjes, groene takken en bloemen. Het was traditie dat de meigraaf bij de meiboom plaatsnam, waarop de meisjes van de stad of het dorp in een kring om de boom heen stonden en een meilied zongen. De meigraaf besloot vervolgens wie zijn meigravin (ook wel bekend als meikoningin) werd door zijn groene kroon naar een meisje toe te gooien.

Hofmakerij en afwijzingen in de 18e en 19e eeuw

De meiboom werd naast het symbool van voorspoed en vruchtbaarheid dus ook als het symbool voor de liefde gezien. Jongens plantten daarom meibomen voor de huizen van de meisjes die zij leuk vonden. De manier waarop het boompje versierd was, drukte uit hoe de jongen precies over het meisje dacht. Dit kon soms ook tegenvallen: als het boompje met doornige bloemen was versierd betekende dit dat hij het meisje hooghartig vond.

Losbandige meisjes

Een vlier in het meiboompje betekende dat het meisje als losbandig werd gezien. De kersentak betekende dat het betreffende meisje niet heel kieskeurig was. Een pop van stro betekende dat het meisje een vorige liefde voor de gek had gehouden en zo waren er nog veel meer symbolen. Het uitgangspunt van het meiboomplanten was echter om de liefde te verklaren.

Wel voor mijn liefjes deure
Plant ik, als minnepand,
De Meiboom, zoet van geure,
En bied haar hart en hand;
En zeg haar: 'Lief! kom blijde
Nu voor uw venster staan;
Het zoete Mei-getijde,
Och! is zoo snel gedaan.’