Het slavenschip de Clotilda

Het wrak van het schip de Clotilda is teruggevonden in Alabama. Deze schoener staat bekend als het laatste slavenschip dat Afrikaanse slaven naar de Verenigde Staten transporteerde. In 1808 verbood de Amerikaanse overheid de invoer van Afrikaanse slaven. Toch vervoerde de Clotilda in 1860 nog 110 Afrikaanse slaven naar de Verenigde Staten. Wat is het verhaal achter dit schip?

Een weddenschap

De Clotilda is bekend omdat zij waarschijnlijk het laatste slavenschip was dat Afrikaanse slaven de Verenigde Staten inbracht, 52 jaar nadat dit illegaal was geworden. Dit verhaal begon klaarblijkelijk met een weddenschap. De rijke landeigenaar Timothy Meaher uit Mobile (Alabama) wedde met verschillende zakenmannen dat hij een schip met Afrikaanse slaven de haven Mobile Bay in kon smokkelen. Hij huurde William Foster en diens schip de Clotilda in voor de onderneming. Tegen de autoriteiten verklaarde Meaher dat Foster en zijn bemanning onderweg waren naar de Deens West-Indische eilanden. In werkelijkheid ondernam de Clotilda echter een lange reis richting de Westkust van Afrika.

De reis van de Clotilda

De reis duurde in zijn geheel ruim vier maanden. Onderweg kreeg de bemanning een grote storm en verschillende aanvallen door piraten te verduren. Na tweeënhalve maand bereikte de Clotilda de haven van Ouidah (huidig Benin), aan de Westkust van Afrika. Hier kocht Foster vervolgens 110 mannen, vrouwen en kinderen en bracht hij hen aan boord. De eerste dertien dagen van de terugreis moesten de ongelukkige passagiers in het donker onder het dek doorbrengen, waarna ze het grotendeel van de vervolgreis bovendeks doorbrachten. Of iedereen de reis overleefde is niet zeker. Sommige bronnen claimen dat dit het geval was, andere beweren dat één meisje de reis niet overleefde.

Aankomst in de Verenigde Staten

Op 9 juli kwam de Clotilda weer aan in Mobile. De autoriteiten waren inmiddels op de hoogte gesteld van het plan, waardoor Foster besloot ’s nachts aan te komen. Na eerst elders geankerd te zijn werd de Clotilda na het vallen van de nacht Mobile rivier op gesleept.  De bemanning plaatste vervolgens de slaven over naar een rivierboot, die daarna verder de Mobile rivier op voer. Daarop stak Foster de Clotilda in brand, om het bewijs van deze illegale slavenimport te vernietigen. Een deel van de slaven verkocht Meaher, maar hij hield ook zo’n 30 slaven voor zichzelf. Meaher en Foster werden beide aangeklaagd voor illegale slavenimport maar zijn vanwege gebrek aan bewijs nooit veroordeeld voor hun misdaden. Een andere mogelijke oorzaak hiervoor was het uitbreken van de Amerikaanse Burgeroorlog.

Afschaffing van de slavernij in de Verenigde Staten  

Sinds 1808 was het in de Verenigde Staten illegaal om slaven te importeren. De afschaffing van slavernij in de Verenigde Staten vond echter pas plaats op 18 december 1865. In de 19de eeuw stonden de Noordelijke en Zuidelijke staten van de Verenigde Staten met elkaar op gespannen voet. In de republikeinse Noordelijke staten was de slavernij afgeschaft, in de democratische Zuidelijke staten was slavernij echter nog legaal.  De spanningen liepen op toen Abraham Lincoln president werd in 1860. Onder andere de angst dat de republikeinse Lincoln de slavernij in het Zuiden zou afschaffen, leidde ertoe dat de Zuidelijke staten zich in 1861 afscheidde van de rest van de Verenigde Staten. Dit was het begin van de Amerikaanse Burgeroorlog.

Tijdens de oorlog, op 1 januari 1863, vaardigde Lincoln de ‘Emancipation Proclamation’ uit. In deze proclamatie verklaarde hij dat de slaven uit de rebellerende Zuidelijke staten vrij waren. Na de overwinning van de Noordelijke staten in 1865 nam het Congres op 18 december een dertiende amendement op in de Amerikaanse grondwet. Hierin stond beschreven dat slavernij officieel afgeschaft was in de Verenigde Staten.

Africatown

Na de afschaffing van de slavernij wilden de nu vrije Afrikanen in dienst van Meaher in eerste instantie terug naar huis. Een dergelijke overtocht konden zij echter niet zelf betalen en ook Meaher wou de reis niet financieren. Nu een terugtocht niet mogelijk bleek, vroegen zij een stuk land van hun voormalige meester om op te wonen. Meaher weigerde, waarna de groep hard werkte om alsnog een lap grond van hem te kunnen kopen. De voormalige slaven kochten vervolgens nog meer stukken land in de omgeving, waarop ze de nederzetting African Town stichtten. Inwoners van het dorp verkozen een “chief”, richtten een eigen gerechtelijk systeem op en waren zelfs verantwoordelijk voor de bouw van een school. African Town staat tegenwoordig bekend als Africatown en wordt nog steeds bewoond door nakomelingen van de oorspronkelijke bewoners.

Een valse vondst

De bewoners van het huidige Africatown hopen al lange tijd dat het wrak van de Clotilda gevonden zal worden. In januari 2018 leek deze wens vervuld. Een lokale journalist dacht dat hij het wrak van het bekende schip had gevonden in de buurt van Mobile. De bouwstijl van het schip klopte, er waren brandsporen te zien en de locatie leek te kloppen met waar Foster de Clotilda verbrandde. Na nader onderzoek bleek het echter toch niet om de Clotilda te gaan. Dit incident vestigde echter wel de aandacht op de schoener en haar geschiedenis. Dit leidde ertoe dat de Alabama Historical Commission verder onderzoek naar het schip financierde. Ruim een jaar naar de valse vondst werd dit onderzoek beloond met de vondst van de echte Clotilda.

Leestip:

Verhalen van vrijheid – Autobiografieën van slaven in transnationaal perspectief 1789-2013
Auteur: Marijke Huisman
Uitgeverij: Verloren
ISBN: 9789087045098
Winkelprijs: €25,–

BESTEL VERHALEN VAN VRIJHEID – AUTOBIOGRAFIEËN IN TRANSNATIONAAL PERSPECTIEF 1789-2013  

Bronnen:

• National Geographic: Last American slave ship is discovered in Alabama 
• National Geographic: The Last Ship to Bring Slaves to the U.S. Has Not Been Found
• Brittanica.com: Emancipation Proclamation
• History.com: Slavery abolished in America
• History.com: Descendants of Last Slave Ship Still Live in Alabama Community 
• Blackpast.org: Clotilda (Slave Ship) 
• Encoclopediaofalabama.org: Africatown

Afbeelding: 

•  Abaché en Kazoola. Zij behoorden tot de groep Afrikanen die aan boord van de Clotilda naar de Verenigde Staten werden gebracht. Emma Langdon Roche, 1914. Via Wikimedia Commons [Public Domain]