Ich bin ein Berliner

Op 26 juni 1963, gaf de Amerikaanse president John F. Kennedy zijn fameuze ‘Ich bin ein Berliner’ speech. De historische toespraak volgde twee jaar nadat de Sovjet-Unie de Berlijnse Muur had gebouwd. Kennedy verzekerde de inwoners van West-Berlijn dat hij hen niet in de steek zou laten. Hij was tenslotte 'één van hen'.

Op de foto is president John F. Kennedy te zien midden op het podium. Hij hield zijn toespraak op het Rudolph Wilde Platz, vlakbij de Berlijnse Muur. Het enthousiasme van het Berlijnse volk over de komst van Kennedy was groot. Al uren voor zijn toespraak stond het plein vol en zoals op de foto duidelijk naar voren komt, stonden ook alle balkons en daken van de appartementen rond het plein vol met toeschouwers.

Kennedy, Brandt en Adenauer

Het podium waarop Kennedy staat is opgebouwd voor het Rathaus Schöneberg. Naast de president zelf staan er een aantal hoogwaardigheidsbekleders achter hem, waaronder de burgemeester van West-Berlijn Willy Brandt en de West-Duitse kanselier Konrad Adenauer. Rechts naast John F. Kennedy is de vertaler van zijn speech te zien, Heinz Weber.

Het beste van IsGeschiedenis in je inbox? Schrijf je in voor onze nieuwsbrief! Helemaal niks missen? Volg ons op Facebook!

Verdeling West-Berlijn

Midden op het plein zijn twee stellages te zien: de linker voor fotografen, de rechter voor televisiecamera’s. Daarnaast zijn vier vlaggen te zien, te weten twee Amerikaanse, een Britse en een Franse. De vlaggen stonden symbool voor de drie westelijke mogendheden die gezamenlijk West-Berlijn bestuurden.

‘Let them come to Berlin’

In zijn toespraak benadrukte Kennedy vooral dat de bevolking van Berlijn niet in de steek zou worden gelaten. Hij herhaalde in het eerste deel meerdere malen de zin: “Let them come to Berlin”. Het was bedoeld om mensen die het gevaar van het communisme niet zagen aan te sporen naar de stad te komen en dat gevaar met eigen ogen te zien. Kennedy plaatste daarmee een scherpe aanval op het communisme en daarmee op de Sovjet-Unie. Hij vertelde dat democratie niet perfect was, maar dat zij nooit een muur hoefden te bouwen om hun bevolking binnen te houden.

‘Ich bin ein Berliner’

Kennedy eindigde door te zeggen dat de inwoners van West-Berlijn hoop moesten houden op een betere toekomst en dat zij de voorvechters van een vrije wereld waren. Hij sloot zijn speech af zoals hij hem begonnen was, met de historische woorden: “Ich bin ein Berliner.”

Berlinerbol?

Over de uitspraak bestaat inmiddels een beroemd geworden misverstand. Een aantal jaar na de speech verscheen in de New York Times een artikel waarin stond dat de president een enorme blunder had gemaakt. Door een grammaticale fout in zijn tekst, zou hij zichzelf niet een inwoner van Berlijn hebben genoemd, maar een berlinerbol. Volgens de krant zouden de inwoners van Berlijn zichzelf nooit Berliner noemen, maar was dat wel de naam van het gebakje. In werkelijkheid zat de krant juist pijnlijk fout. De tekstschrijver van Kennedy was zelf geboren in Berlijn en wist goed hoe de inwoners van de stad zichzelf noemden: Berliners. Ook hij wist ook dat de Berlijners zelf de Berlinerbol zelden een Berliner noemen. Hoewel het gebakje in grote delen van Duitsland bekend staat als een Berliner, hebben de Berlijners zelf het eerder over een Pfannkuchen.