Mislukte Olympische Spelen van 1900 en 1904

De moderne Olymische spelen vonden voor het eerst plaats in Griekenland in 1896. In de beginperiode leek de Olympische beweging echter geen lang leven beschoren, want de Spelen van 1900 in Parijs en 1904 in Louisiana verliepen rampzalig.

Op initiatief van Baron Pierre de Coubertin, bedenker van de moderne Olympische Spelen, vonden de eerste Zomerspelen plaats in de historische geboortestad van het evenement: Athene. De Spelen van 1896 bleken zeer populair in Griekenland, maar trokken op internationaal niveau maar weinig aandacht. Zo waren er maar 14 Amerikaanse en slechts 10 Britse atleten afgereisd naar Athene.

Wereldtentoonstelling in Parijs

Om wat meer aandacht voor zijn Spelen te genereren pleitte De Coubertin ervoor om de volgende editie in 1900 in Parijs te organiseren. In die stad vond op dat moment namelijk tegelijkertijd de zeer prestigieuze Wereldtentoonstelling plaats, waar veel toeristen op af kwamen. Dit betekende echter wel dat De Coubertin en het IOC de organisatie van de Spelen grotendeels uit handen moesten geven ten gunste van de organisatoren van de Wereldtentoonstelling. “Ik gaf me over – en dat was fout”, zou De Coubertin zich later herinneren, want onder de nieuwe organisatie liepen de Spelen van 1900 uit op een ramp.

Chaotische organisatie

Daniel Mérillon, het nieuwe hoofd van de organisatie, besloot namelijk al snel dat de Spelen het best dienst konden doen als een soort attractie op de Wereldtentoonstelling. Zo kondigde hij aan dat de sportevenementen plaats zouden vinden van mei tot en met oktober, een periode van maar liefst 7 maanden. Daarnaast vond er geen openingsceremonie plaats, kregen de winnaars geen medailles maar bekers en droegen de wedstrijden vaak niet eens de naam ‘Olympisch’, maar stonden zij bijvoorbeeld bekend als de ‘Grand Prix’ van de Parijse Wereldtentoonstelling. Tot overmaat van ramp werden veel evenementen ook nog gepland op zondag, wat ervoor zorgde dat veel christelijke atleten zich al bij voorbaat terugtrokken.

Vreemde sporten

Daarnaast besloot Mérillon het programma compleet om te gooien en een aantal wel zeer opmerkelijke sporten te introduceren. Zo vonden er in Parijs uiteindelijk Olympische wedstrijden plaats in vissen, duivensport, vliegeren, touwtrekken, kanonschieten, heteluchtballon vliegen en zwemmen met obstakels. Daarnaast werden er ook verscheidene competities ‘brandblussen’ georganiseerd, waarin zowel professionele als vrijwillige brandweerlieden streden om het Olympisch goud. Deze eer zouden zij echter nooit krijgen, want het IOC besloot later veel van deze sportevenementen als ‘onofficieel’ en dus ‘niet-Olympisch’ te verklaren.

Spelen van 1904

Toch beging men nog geen vier jaar later weer precies dezelfde fout. Eigenlijk had het IOC besloten dat de Spelen van 1904 gehouden zouden worden in het Amerikaanse Chicago. Dit had er echter in geresulteerd dat de stad St. Louis – waar op dat moment de wereldtentoonstelling ‘Louisiana Purchase Exposition’ plaatsvond – gedreigd had concurrerende sportevenementen te zullen gaan organiseren. Het IOC besloot daarom om de Spelen van 1904 te verplaatsen van Chicago naar St. Louis, waardoor het evenement ook dit keer weer gereduceerd werd tot een bijzaak en de organisatie wederom uitliep op een chaos.

Moddergevechten

De Spelen duurde dit maal ruim 4,5 maand – van juli tot half november – en de hoofdorganisator, James Edward Sullivan, probeerde voor iedere dag een wedstrijd te organiseren. Dit resulteerde wederom in de introductie van een aantal opmerkelijke sporten, waaronder moddergevechten en het beklimmen van een ingevette paal. Veel internationale belangstelling verwierven deze wedstrijden overigens ook niet, want aan meer dan de helft van de evenementen namen alleen Amerikaanse atleten deel.

Bizarre marathon

Veruit de meest opmerkelijke wedstrijd op de Spelen van 1904 was de marathon. Deze werd gelopen op een bloedhete dag over zandwegen, met auto’s die de weg vrij maakten en tegelijkertijd grote stofwolken opbliezen. Door deze omstandigheden vielen veel deelnemers al vroeg uit, onder wie Frederick Lotz, die na 9 mijl opgaf en een taxi naar de finish nam. In de laatste mijl kreeg de wagen echter panne, waardoor Lotz besloot de rest van de marathon uit te lopen en als eerste over de finish kwam.

Pas na de officiële medailleceremonie ontdekte men dat Lotz vals had gespeeld. Zijn gouden medaille werd hem afgenomen en vervolgens uitgereikt aan Thomas Hicks, die als tweede finishte. Dat Hicks tijdens de race rattenvergif had geslikt (een stof die in kleine dosis een stimulerend effect had) en dat hij uiteindelijk door zijn trainers over de eindstreep was gedragen, deed er volgens de organisatie niet toe.

Olympisch Wonder

De Spelen van 1900 in Parijs en 1904 in St. Louis betekenden een grote klap voor het prestige van de Olympische Spelen. In Griekenland was men zelfs zo ontevreden dat men in 1902 en 1906 – midden in de Olympiade - haar eigen Spelen begon te organiseren. De Coubertin zou later verklaren dat het “een wonder” is geweest dat de Olympische beweging deze Spelen wist te overleven. Dat dit gebeurde was grotendeels te danken aan de Spelen van 1908 in Londen, die wel uitliepen op een succes.

Lees in dit artikel meer over de Olympische Spelen in Londen in 1908