Nefertiti: het mooiste gezicht van Egypte

Nicholas Reeves zorgde met zijn opzienbarende artikel over zijn bevindingen van het graf van Toetanchamon voor ophef binnen de archeologische wereld. Volgens hem zijn scheurtjes in het schilderwerk op de muren indicaties van meerdere – nog verborgen – kamers. Deze ruimtes zouden het lichaam van Nefertiti herbergen. Zou het kunnen dat er meer kamers aanwezig zijn in het wereldberoemde graf van de farao? En: is één van de beroemdste Egyptische vrouwen eindelijk gevonden?

Nefertiti was de vrouw van farao Achnaton, één van de bekendste farao’s uit de Egyptische oudheid. Hij voerde vele hervormingen door, waaronder een aantal van religieuze aard. Vooral het besluit om één godheid, Aton, te verheffen boven de andere goden  was niet geliefd onder de Egyptenaren. Vaak werd hij daarom aangemerkt als de ‘ketterse farao’. Een ander element dat hoog in de vaandel stond bij de heerser: familie.

Koningin, vrouw en moeder

Volgens de verhalen was er sprake van echte liefde tussen de twee hoogheden en zijn er liefdesverklaringen die dienen als bewijs. Wat vaststaat, is dat Nefertiti achter haar man stond. Verschillende beelden, schilderingen en andere archeologische bewijzen suggereren dat zij een belangrijke positie innam in de regering van haar echtgenoot. Een van de bekendste afbeeldingen van Achnaton en Nefertiti is een scène waarop zij als familie getoond worden samen met hun drie dochters. Het zou gebruikt worden als altaar om de koninklijke familie te eren.

Te mooi voor woorden

Nefertiti wordt beschreven als 'het mooiste gezicht van Egypte', 'de Mona Lisa in steen'. De wereldberoemde buste van Nefertiti werd gevonden door Ludwig Borchardt in 1912 tijdens opgravingen in Achnatons hoofdstad Amarna. “Beschrijving zinloos, men moet het zien” zo meldt de Duitse Egyptoloog bij zijn ontdekking op 6 december. De buste vormt één van de bekendste symbolen van de antieke erfenis van Egypte. Het borstbeeld is vrijwel geheel intact teruggevonden. Slechts één oor en één oog hebben lichte beschadigingen. Het wordt gezien als een schoolvoorbeeld van de uitstekende kwaliteiten van de Egyptische kunstenaars.

Van wie is Nefertiti?

De buste is al sinds 1932 te bewonderen in het Egyptisch museum van Berlijn. Toch is er al sinds het beeld in Duitsland is controverse over waar het ‘thuishoort’. James Simon, de geldverstrekker van de Duitse opgraving in 1912, zou een afspraak hebben  gemaakt met de Egyptische overheid over de verdeling van de archeologische vondsten. Egypte beweert tegenwoordig echter dat de buste het land ‘is uit gesmokkeld’ en vindt dat het moet terugkeren naar haar land van herkomst. Een waar touwtrekspel is ontstaan. Het Duitse museum en de Egyptische autoriteiten staan lijnrecht tegenover elkaar en beweren elk dat Nefertiti hun ware eigendom is.

Belangrijke informatie over Nefertiti

Hoewel er dus vele bewijzen zijn gevonden voor haar bestaan - waaronder de prachtige buste - is haar graf nooit gevonden. De blootlegging van een graf zou belangrijke informatie kunnen onthullen over Nefertiti. Want na het veertiende regeringsjaar van haar echtgenoot Achnaton verdwijnt ze van het toneel. Veel wetenschappers speculeren over het verdere leven van de koningin en haar einde. Hoe kwam zij om het leven? Was het een natuurlijke dood? Enkelen suggereren dat zij is gestorven aan de pest.  Deze vragen zouden wellicht beantwoord kunnen worden door afbeeldingen en teksten in haar graf. Maar voorlopig blijven het slechts vragen.

Mysterie

Of het graf ooit gevonden zal worden is de vraag. Heeft Nicholas Reeves gelijk met zijn theorie of is het een mediahype? Voorlopig houden we gespannen onze adem in en volgen we de ontwikkelingen rondom het graf van Toetanchamon op de voet. Wellicht zijn we straks getuige van één van de grootste archeologische vondsten ooit. Op dit moment is dat slechts speculatie en blijft het gissen naar de waarheid. 

Lees op Archeologie Online meer over Nicholas Reeves' theorie en verdere onderzoeken.