Overvolle treinen
Wij willen een einde aan Japanse toestanden in de trein
Aldus Ineke van Gent, Tweede Kamerlid voor Groen Links. De partij eist van de minister dat ze met een standaarddefinitie komt over wat precies een volle trein is. “Op dit moment is de enige richtlijn: als de deuren maar dicht kunnen”, zegt woordvoerder Roel Berghuis van FNV Spoor. Zes eeuwen voor christus kwamen enkele Grieken op het idee om groeven in stenen te hakken, waar de wielen van door paarden getrokken voertuigen precies inpasten.
De oudste vondst die lijkt op een spoorweg is gedaan nabij Corinth in Griekenland. De Diolkos spoorweg was niets meer dan een in kalksteen uitgehouwen groeve. Het was bedoeld om de wagens die door dieren of mensen werden aangetrokken in een goede baan te houden, zodat ze niet van de route afraakten. De Diolkos is 650 jaar in gebruik geweest en bood een veilige wijze van goederentransport door de Peloponnesos.
Dergelijke spoorwegen voor wagens werden ook gebruikt in het Romeinse Rijk. Gedurende de Middeleeuwen leek het principe te verdwijnen, totdat het weer opkwam in de veertiende en vijftiende eeuw. Rond 1550 bouwde men in Duitsland waarschijnlijk de eerste houten spoorlijnen, zoals afgebeeld op een illustratie van Georgius Agricola in 1556.
Het duurde tot de Industriële Revolutie in Engeland eind 18e eeuw (dankzij de komst van staal en stoomkracht), voordat de eerste echte treinen gebruik konden maken van het spoorweg principe. Op 21 februari 1804 vond de eerste treintocht plaats met een stoomlocomotief in het zuiden van Wales. Vanaf dit punt ontwikkelde de trein zich in een rap tempo tot een onmisbaar transportmiddel voor de opkomende industriële economieën. Grote ladingen goederen konden ineens over land vervoerd worden op veilige en efficiënte wijze.
In de negentiende en twintigste eeuw ontwikkelde zich ook het concept van personenvervoer per trein. De dieselmotor en vervolgens de electrisch aangedreven motoren verbeterden het treinreizen enorm. In Nederland ontstonden tussen 1839 en 1890 de eerste spoorwegen en treinmaatschappijen. Vanaf 1917 bestond er de overkoepelende belangenvereniging ‘de Nederlandsche Spoorwegen’. Tegenwoordig zijn talloze Nederlanders dagelijks afhankelijk van de spoorwegen en de drukte zorgt ervoor dat reizigers, in de woorden van Ineke van Gent, ‘vervoerd worden als sardientjes’.
Leestip:
Titel: '... Eene soort van dynastie van spoorwegbeambten'
Arbeidsmarkt en spoorwegen in Nederland, 1875-1914
Auteur: Pit Dehing
ISBN: 9065503234
Uitgever: Verloren
Prijs: € 20
