Peter de Grote en de Republiek als zijn grote voorbeeld

De Russische tsaar Peter de Grote (1672-1725) staat bekend om de vele hervormingen die hij in zijn rijk doorvoerde. Hij gebruikte het westen van Europa als groot voorbeeld. Rusland was achtergebleven op het Verlichte Westen en Peter de Grote wilde hier verandering in brengen. In de Republiek leerde hij over scheepsbouw en de succesvolle handelsvloot.

Om de hervormingen in zijn land te bewerkstelligen, maakte hij lange reizen door Europa. Hier leerde hij over Verlicht gedachtegoed en liet hij zich inspireren door succesvolle handelslieden. Hij reisde onder andere naar de Republiek, waar hij vol bewondering leerde over de handelsvloot en scheepsbouw in Holland.

Incognito in Zaandam

Peter de Grote reisde onder de schuilnaam Pjotr Michajlov, zodat hij de tijd kon nemen te leren zonder herkend te worden. In eerste instantie verbleef hij in 1697 bij een scheepswerf in Zaandam. De tsaar had groot ontzag voor de scheepsbouw aldaar en ook de windmolens interesseerden hem. Het duurt niet lang voor hij toch herkend werd, wat hem veel negatieve aandacht opleverde.

Peter de Grote in Amsterdam

Vervolgens vertrok Peter de Grote naar Amsterdam, waar hij hartelijk ontvangen werd door burgemeester en Ruslandliefhebber Nicolaar Witsen. De tsaar en zijn gevolg verbleven vier maanden in de Hollandse hoofdstad. Hier werkte de tsaar in de scheepsbouw en leerde uiteraard veel over het Hollandse zeeleven. Daarnaast was hij tevens geïnteresseerd in onder andere het hoveniersvak en de boekdrukkunst. De tsaar was van mening dat de Hollandse scheepsbouwers te veel op het oog werkten. In Engeland was reeds een effectief meetsysteem ontwikkeld. Om deze reden reisde Peter de Grote door naar Engeland, om daar verder te leren over efficiënte scheepsbouw.

De Republiek in Rusland

De Russische tsaar liet Nederlandse scheepsbouwers naar Rusland komen, om daar bij te dragen aan de ontwikkeling van de Russische scheepsbouw. Bij terugkomst in Rusland opende Peter het eerste militaire ziekenhuis. Geïnspireerd door de Republiek zette hij de eerste Russische marine op. Tevens opende hij een navigatieschool en een zeevaartacademie. Peters verblijf in Republiek leidde ertoe dat veel scheepstermen in de Russische taal afgeleid of direct overgenomen werden uit het Nederlands.

De bouw van Sint-Petersburg

Bij de bouw van de nieuwe hoofdstad van Rusland, Sint Petersburg, liet Peter de Grote zich opnieuw inspireren door de Republiek. Het Amsterdamse straten- en kanalenpatroon werd overgenomen bij de bouw van deze stad. Alle kleine eilanden van Sint Petersburg worden met elkaar verbonden door zeker vijfhonderd bruggen.