Radovan Karadžić: leider van de Bosnische Serviërs

Ik heb alles gedaan wat in mijn macht ligt om de oorlog te voorkomen en het menselijk lijden te beperken

Aldus Radovan Karadžić in zijn verdediging tegen de aanklachten van het Joegoslavië Tribunaal in Den Haag, die vandaag begonnen is. Karadžić was tijdens de Bosnische Burgeroorlog (1992-1996) de leider van de Bosnische Serviërs en de president van Republika Srpska, het Servische deel van Bosnië-Herzegovina. Karadžić wordt onder andere aangeklaagd voor de dood van 7.000 Bosniërs in Srebrenica en zijn betrokkenheid bij het ruim 3,5 jaar durende Beleg van Sarajevo.

Karadžić werd op 19 juni 1945 geboren in Petnjica in Montenegro, dat toen nog een onderdeel was van de Socialistische Federale Republiek Joegoslavië. Hij studeerde medicijnen in Denemarken, waarna hij zich specialiseerde in de psychiatrie. In de jaren ’80 zat Karadžić elf maanden in de gevangenis voor fraude met een subsidie voor landbouwontwikkeling.

Karadžić raakte in 1988 betrokken bij de politiek toen hij de medeoprichter werd van de Sprska Demokratska Stranka (de Servische Democratische Partij, afgekort met SDS). In tegenstelling tot de Joegoslavische deelrepublieken als Macedonië, Slovenië, Kroatië en Bosnië-Herzegovina, die van plan waren zich af te scheiden van Joegoslavië, wilden de in Kroatië en Bosnië wonende Serviërs deel uit blijven maken van Joegoslavië.

Na de afscheiding van Bosnië-Herzegovina in 1992 werd Karadžić de leider van de Bosnische Serviërs. Hij riep op 28 februari 1992 de Republika Srpska uit, een Servische republiek op het grondgebied van Bosnië-Herzegovina. Tijdens de oorlog trok Karadžić ook het opperbevel van het leger naar zich toe, waardoor hij de politieke en militaire leider van de Bosnische Serviërs werd. De Bosnische oorlog werd op 14 december 1995 beëindigd met het Verdrag van Dayton. Hierin werd besloten dat Bosnië-Herzegovina verder ging als een federale republiek, gevormd door de politieke entiteiten ‘Federatie van Bosnië en Herzegovina’ en de ‘Servische Republiek’.

Karadžić werd er al tijdens de oorlog van beschuldigd het bevel te hebben gegeven tot de etnische zuiveringen van Kroaten en Bosnische moslims. Hij werd in 1995 door het Joegoslavië-tribunaal aangeklaagd wegens oorlogsmisdaden en genocide. Na de oorlog bleef Karadžić dertien jaar voortvluchtig, tot hij op 21 juli 2008 werd gearresteerd in de Servische hoofdstad Belgrado. Hier bleek hij, onder de naam Dragan Dabić, werkzaam te zijn geweest als een alternatief genezer.

Het proces tegen Karadžić begon op 26 oktober 2009. Vandaag is hij gestart met zijn verdediging tegen de aanklachten van het tribunaal, waaronder zijn rol in de genocide bij Srebrenica en zijn verantwoordelijkheid voor de 12.000 doden tijdens het Beleg van Sarajevo. Karadžić is van mening dat hij ‘niets verkeerd heeft gedaan in de burgeroorlog en juist beloond zou moeten worden voor alle goede dingen die hij heeft gedaan’.