Rivaliteit tussen Engeland en Frankrijk
"Het waren magische weken", zo sprak de Britse Tour de France winnaar Bradley Wiggins gisteren na zijn huldiging in Parijs. Het is voor het eerst in de wielergeschiedenis dat een Brit de hoofdprijs pakt in de prestigieuze Ronde van Frankrijk. Ongetwijfeld breekt er met deze Britse overwinning op Franse bodem een nieuw hoofdstuk aan in de rivaliteit tussen Frankrijk en Engeland, die inmiddels al bijna 1000 jaar bestaat.
In de ogen van veel Britten ligt de schuld van het ontstaan van de eeuwenoude rivaliteit bij de Fransen. Deze zou namelijk begonnen zijn toen de Normandische hertog Willem de Veroveraar in 1066 de Engelse kroon opeiste en Engeland binnenviel. Volgens zijn eigen biografie struikelde Willem bij zijn landing op de Engelse stranden, maar wist hij zijn gezicht te redden door een hoopje zand te pakken en te verklaren “Bij deze eigen ik mij al het Engelse grondgebied toe”. Dit zou de aanzet zijn geweest voor een rivaliteit die tot op de dag van vandaag voortduurt.
Honderdjarige Oorlog
Bijna drie eeuwen na de invasie van Willem de Veroveraar in 1066 waren de rollen omgedraaid. Dit maal was het juist een Engelse koning (Eduard III) die de Franse troon opeiste. In 1337 braken de eerste vijandigheden uit, die uiteindelijk zouden resulteren in een reeks conflicten die meer dan honderd jaar zouden duren. Tijdens deze Honderdjarige Oorlog (1337-1453) laaide ook de rivaliteit tussen de twee landen weer sterk op. Zo waren het de Engelsen die de Franse nationale heldin, Jeanne d’Arc, lieten veroordelen als heks, om haar vervolgens op de brandstapel te gooien.
Napoleontische Oorlogen
In de eeuwen daarop zouden Frankrijk en Engeland nog regelmatig met elkaar in het conflict komen. De vijandigheid bereikte uiteindelijk een hoogtepunt met de Napoleontische Oorlogen (1804-1815), waarin Groot-Brittannië het met een coalitie van andere landen opnam tegen het revolutionaire Frankrijk onder leiding van Napoleon. Zo was de Britse admiraal Horatio Nelson van mening dat men ‘Net zo’n grote hekel moest hebben aan een Fransman als aan de duivel’, terwijl Napoleon de militaire capaciteiten van Engeland belachelijk maakte door ze te karakteriseren als ‘een natie van winkeliers’.
Tweede Wereldoorlog
De gespannen relatie tussen Churchill en De Gaulle
De Napoleontische Oorlogen waren de laatste keer dat Frankrijk en Engeland in oorlog met elkaar waren, maar het was niet de laatste slag tussen de twee landen. Die vond namelijk plaats op 3 juli 1940, ten tijde van de Tweede Wereldoorlog. Na de overgave van Frankrijk vreesde Groot-Brittannië namelijk dat de Franse vloot in Algerije in handen zou vallen van de Duitsers. De Britten eisten daarom dat de Fransen hun slagschepen zouden overdragen aan de ‘Royal Navy’, maar zij weigerden. In reactie opende de Britse vloot het vuur en bracht de Franse schepen tot zinken, met 1.297 Franse slachtoffers als gevolg. Later zou de Britse premier Churchill snerend opmerken dat dit ‘de eerste slag was sinds de uitbraak van de oorlog waarbij de Fransen met al hun strijdlust vochten’.
Culturele oorlog
Na afloop van de Tweede Wereldoorlog verschoof de rivaliteit tussen Frankrijk en Engeland van het slagveld naar een ander strijdperk. Voortaan bestreden de Engelsen en de Fransen elkaar met name op cultureel gebied. Zo besloot de Britse BBC in 1969 de Franstalige hit Je t’aime…moi non plus niet meer uit te zenden, omdat het ‘zware ademen’ en het ‘orgasmische kreunen’ volgens de zender “niet geschikt waren om uit te zenden”. In Frankrijk daarentegen is met name het taalinstituut ‘Académie française’ sterk gekant tegen Engelse invloeden. Zo adviseerden zij dat het woord ‘weekend’ vervangen moest worden door de uitdrukking ‘la fin de semaine’ (het einde van de week) en dat de Fransen niet langer moesten spreken van een ‘airbag’, maar van ‘le sac gonflable’(de opblaasbare zak).
Tour de France
Met zijn overwinning in de Tour de France heeft Bradley Wiggins nu ook op het gebied van sport de rivaliteit op scherp gezet. Het is namelijk voor het eerst dat een Brit de overwinning behaalt in de Ronde van Frankrijk. De Fransen zullen er nu nog meer op gebrand zijn om ook een sportieve overwinning op ‘vijandige’ bodem te behalen. Dit zal dan moeten gebeuren tijdens de Olympische Spelen in Londen, die deze week van start zullen gaan.
