Anne Bony en Mary Read vrouwelijk piratenduo

De beruchtste piratenvrouwen uit de geschiedenis

Er bestaan in de geschiedenis veel verhalen over bekende zeerovers zoals ‘Blackbeard’ Edward Teach, John Rackham en William Kidd. Deze piraten groeiden in latere eeuwen uit tot ware helden en staan in veel geschiedenisboeken. In deze boeken ontbreken echter vaak de vrouwelijken piraten. Hoewel vrouwen vanwege bijgeloof vaak geweerd werden van schepen, kwamen vrouwelijke piraten in de geschiedenis wel degelijk voor. Sommigen groeiden zelfs uit tot ware piratenkoninginnen.

Jeanne de Belleville

In de 14de eeuw werden Franse schepen in het Kanaal geterroriseerd door de wraakzuchtige ‘Bretoense tijgerin’.

Jeanne de Belleville / De Clisson

Jeanne de Belleville werd geboren in 1300 in Frankrijk. Nadat haar eerste man overleed, hertrouwde ze met de rijke edelman Olivier IV de Clisson. Tijdens de strijd om de opvolging van Bretagne in 1342, stond De Clisson aan de kant van de Franse koning. Hij werd gevangengenomen door de Engelsen bij de belegering van Vannes en vrijgelaten na een gevangenenruil tussen de Fransen en Engelsen. De Franse koning, Filips VI vermoedde echter dat De Clisson tijdens zijn gevangenschap een deal gesloten zou hebben met de Engelsen en besloot hem uit de weg te ruimen. Hij nodige Olivier de Clisson uit voor een toernooi in Parijs en zette de nietsvermoedende edelman bij aankomst direct gevangen. De Clisson werd zonder proces onthoofd, zijn hoofd werd naar Nantes gezonden en daar op een paal gestoken en tentoongesteld.

Wraakzucht

Jeanne de Belleville was gebroken van verdriet om het verlies van haar man. De weduwe ging naar Nantes om het trieste spektakel te aanschouwen en was woedend vanwege de laffe moord op haar man. Toen ze in Nantes het hoofd van haar man zag, zwoer ze dat ze Filips VI nooit zou vergeven en dat ze haar man zou wreken. Ze verkocht alles wat ze nog aan bezettingen had om geld te verzamelen voor de oprichting van een klein leger waarmee ze de pro-Franse troepen in Bretagne aanviel. Met dat leger zou ze onder meer het garnizoen van Château-Thébaud uitgemoord hebben. Filips VI stuurde als antwoord op haar wraakzuchtige acties zijn leger naar Bretagne om met haar af te rekenen. Hierdoor werd het voor Jeanne de Belleville te heet onder haar voeten en ze besloot te vluchten. Ze kocht een aantal schepen en besloot haar wraakactie op zee voort te zetten.

Jeanne begon in het Kanaal de jacht op Franse koopvaardijschepen en was een tijdlang vrij succesvol. Ze bracht de Fransen grote verliezen toe en kreeg door haar strijdlust de bijnaam de ‘Bretoense tijgerin’. Na vele gevechten leed ze uiteindelijk schipbreuk, Jeanne en haar zoon Guillaume overleefden het avontuur en vestigden zich Engeland.

Volgens de legende zou Jeanne de kaapvaart dertien jaar lang bedreven hebben, al zou het ware aantal volgens de meeste bronnen eerder rond de twee jaar liggen.

Mary Read en Anne Bony,

Een beroemd duo uit de piratengeschiedenis waren Mary Read en Anne Bony.

Anne Bonny werd geboren als buitenechtelijk kind van jurist William Cormac en zijn dienstmeid Mary Brennan. Cormacs vrouw verbleef vanwege haar slechte gezondheid elders in Ierland, waardoor ze in eerste instantie niet op de hoogte was van het buitenechtelijke kind van haar man. Cormac en zijn minnares verhuisden naar Londen om daar Anne groot te brengen, Anne werd door haar vader als jongen verkleed zodat hij haar kon opleiden tot kantoorklerk. Toen de vrouw van Cormac ontdekte dat Cormac een kind met zijn minnares had, volgde er een echtscheiding en raakte de jurist al zijn geld en cliënten kwijt. William Cormac besloot met zijn nieuwe gezin naar Charleston in Noord-Amerika te emigreren, om daar een nieuw leven op te bouwen.

Anne Bonny

John Rackham

Toen Anne bijna volwassen was had haar vader een geschikte huwelijkskandidaat voor haar gevonden, maar de opstandige Anne wilde niets van hem weten. Ze trouwde met John Bonny, een zeeman en piraat. William Cormac was woedend en toen hij hoorde dat de twee verloofd waren, onterfde hij Anne direct. John en Anne verhuisden naar Nassau op de Bahama’s, een bekend toevluchtsoord voor piraten. De twee groeiden echter al snel uit elkaar en Anne liet haar oog vallen op de beruchte piraat John Rackham. Rackham bood John Bonny geld om van Anne te scheiden, maar John weigerde. Hierdoor besloten de nieuwe geliefden er samen van door te gaan. In augustus 1720 kaapten Anne en Rackham samen met een handvol vrienden een schip in Nassau waarmee hun gezamenlijke piratenavontuur begon.

Hoewel vrouwen over het algemeen niet welkom waren op piratenschepen, werd Anne vanwege haar relatie met kapitein Rackham geaccepteerd als vrouwelijk bemanningslid. Na een aantal succesvolle rooftochten sloot ook Mary Read zich aan bij de bemanning.

Lees meer over de beruchte piraat John ‘Calico Jack’ Rackham.

Mary Read

Mary Read werd, net als Anne in haar jonge jaren, opgevoegd als jongen. Haar moeder deed dit om de erfenis van haar vader op te strijken, wat alleen kon als ze een jongen kreeg. Op haar dertiende ging Mary varen als scheeps’jongen’ om de kost te verdienen. Uiteindelijk kwam ze bij de Britse marine terecht waar ze verliefd werd op een Vlaamse zeeman, ze besloten beiden ontslag te nemen bij de marine en samen te trouwen. Voor het eerst in haar leven kon Mary als vrouw door het leven gaan.

Sommige bronnen beweren dat Mary samen met haar nieuwe man neerstreek in de buurt van Breda. Hier zouden ze samen een herberg genaamd de Drie Hoefijzers begonnen zijn. Toen Mary's man enkele jaren later werd doodgestoken door een lastige klant, verkocht ze de herberg. Ze nam haar vermomming als man weer aan en ging weer varen. Ditmaal werkte ze op een koopvaardijschip wat naar de Caraïben vertrok. Hier werd het schip aangevallen door Jack Rackham en Anne Bonny en Mary voegde zich bij de piraten.

Anne en Mary raakten al snel bevriend en Anne begon naar verluidt zelfs gevoelens te krijgen voor Mary, waarna Mary vertelde dat ze eigenlijk een vrouw was. De twee bleven heel close en kapitein Rackham werd al snel jaloers op de twee. Door zijn jaloezie werd ook Rackham ingelicht over het ware geslacht van Mary en er werd zelfs gefluisterd dat de drie een verhouding hadden.

Ondergang van het trio

Maandenlang teisterden de drie piraten het Caribische gebied. Ze waren een doorn in het oog voor de gouverneur Woodes Rogers, die besloot dat er einde gemaakt moest worden aan de plundertocht van Rackham en zijn bemanning. De gouverneur stuurde een van zijn gevreesde piratenjagers, kapitein Jonathan Barnet op het trio af. Deze kapitein vond het piratenschip al snel en maakte zich op voor een hevige strijd. Echter bleek dat achteraf niet nodig, de piraten waren zo dronken dat ze nauwelijks weerstand boden, alleen Mary en Anne zouden zich verzet hebben tegen hun arrestatie.

De volledige bemanning werd naar de galg gebracht, behalve Mary en Anne. Omdat zij claimden dat ze zwanger waren mochten ze volgens de Engelse wetgeving niet geëxecuteerd worden. De vrouwen zouden gevangengezet worden totdat ze bevallen waren van hun kinderen. Zo ver kwam het echter niet, Mary overleed tijdens haar gevangenschap aan koorts. Wat er met Anne gebeurd is, is onduidelijk. Volgens sommige bronnen is ze dankzij haar vader vrijgelaten waarna ze terugkeerde naar Charleston. Andere bronnen beweren juist dat ze tijdens haar gevangenschap overleed.

Het beste van IsGeschiedenis in je inbox? Schrijf je in voor onze nieuwsbrief! Helemaal niks missen? Volg ons op Facebook!

Ching Shih

Een van de meest machtigste piraten die ooit geleefd heeft, was de Kantonese Ching Shih. Aan het begin van de 19de eeuw was zij de schrik van de Chinese Qing-dynastie.

Ching Shih

Over haar eerste levensjaren is weinig bekend, behalve dat ze als prostituee in een klein bordeel werkte, tot ze in 1801 trouwde met de bekende piraat Cheng I. Als voorwaarde voor het huwelijk zou Ching Shih gesteld hebben dat ze het bevel kreeg over de helft van de schepen van Cheng I en dat de helft van de buit voor haar zou zijn. Samen smeedden ze een coalitie met andere Kantonese piraten en creëerden de beruchte ‘Vloot van de Rode Vlag’.

Na de dood van haar man in 1807 nam Ching Shih de macht over de coalitie over en onder haar leiding groeide de vloot enorm. Tijdens de hoogtijdagen van haar bewind had Shih ruim zeventigduizend piraten onder haar bewind.

Lees meer over piratenkoningin Ching Shih.

Grace O’Malley

Grace O’Malley was een beroemde piraat die al vanaf haar elfde carrière maakte in de zeevaart en piraterij. Ze werd beschouwd als een felle leider op zee en een geslepen politica aan land.

Waar en wanneer Grace precies werd geboren, is niet zeker. Algemeen wordt aangenomen dat ze omstreeks 1530 werd geboren op Clare Island, een rotsachtig eilandje voor de westkust van Ierland. In 1546 huwde Grace Donal O’Flaherty met wie ze drie kinderen kreeg. Toen enige tijd later haar vader overleed, werd Grace het hoofd van de O’Malley clan.

Toen Elizabeth I de Engelse troon besteeg, legde ze de Ieren meteen zware belastingen op. Daarmee maakte de Engelse koningin zichzelf niet populair bij de Ieren en ook O’Malley was allesbehalve fan van Elizabeth. Ze had openlijk kritiek op Elizabeths beleid en trok haar aanspraak als koningin van Ierland in twijfel.

De band met Engeland verslechterde zo ver dat O’Malley zich geroepen voelde om de wapens op te nemen tegen het Engelse bewind. Met de schepen van de vroegere handelsvloot van haar overleden vader begon ze de Ierse zee onveilig te maken door elk schip dat de Engelse vlag droeg, te beroven. Haar succesvolle piratencarrière leverde haar bij de Ieren de bijnaam op van piratenkoningin. Elizabeth I was echter wat minder blij met de acties van O’Malley en beraamde een vergeldingsactie. De Britse gouverneur van Ierland, Sir Richard Bingham, nam in 1593 in opdracht van de koningin de zoon van O’Malley, Tibbott, gevangen. Tibbott werd beschuldigd van hoogverraad en werd gevangen gezet in het kasteel van Athlone. Omdat O’Malley zelf druk bezig was met het kapen van schepen, kon ze niets uitrichten tegen de actie van Bingham.

Onderhandelingen met Elizabeth I

O’Malley besloot om persoonlijk met Elizabeth te onderhandelen over de vrijlating van haar zoons en broer, en zeilde naar het Engelse hof. Hier zou ze direct een rel veroorzaakt hebben door te weigeren om te buigen voor Elizabeth, al is het niet zeker of dit echt is gebeurd.

Uiteindelijk kwamen de Engelse koningin en de piratenkoningin tot een overeenkomst. De zoon van O’Malley zou worden vrijgelaten en O’Malley mocht zelfs haar piratenactiviteiten voortzetten. De voorwaarde was echter wel dat ze geen enkel schip mocht aanvallen dat onder de Britse vlag voer.

Wil je meer lezen over het bijzondere leven van Grace O’Malley? In Geschiedenis Magazine 8 van 2023 vertelt Alban van der Straten over het leven van de piraat en hoe zij uitgroeide tot het Ierse symbool van verzet tegen Elizabeth I.

Bestel

Rachel Wall

De eerste Amerikaanse vrouwelijke piraat was vermoedelijk Rachel Wall. Ze werd geboren als Rachel Schmidt in de Amerikaanse staat Pennsylvania en groeide op in een streng protestants gezin. De beperkte vrijheid die ze als meisje genoot, maakte haar diepongelukkig. Rachel besloot om van huis weg te lopen en ontmoette de visserman George Wall.

Rachel en George trouwden tegen de wil van Rachels familie en vertrokken na het huwelijk naar Boston. Om aan geld te komen, monsterde George aan op een vissersschip en ging de zee op, terwijl Rachel als dienstmeisje de eindjes aan elkaar probeerde te knopen. Beide baantjes leverden weinig, niet in de laatste plaats doordat veel van het geld ook opging aan drank. Uiteindelijk zou George voorgesteld hebben om – samen met een aantal andere scheepsmaten – een eigen schip te regelen en daarmee op zoek te gaan naar betere inkomsten. Dat werd piraterij.

Het groepje teisterde de kustwateren van New Hampshire met een bijzondere tactiek. Ze gaven zich uit voor vissers en kozen zee als er slecht weer op komst leek. Met het naderende slechte weer als dekmantel, probeerden ze vervolgens met noodsignalen de aandacht van andere schepen op zee te trekken. Als die op de noodsignalen reageerden, werd de nietsvermoedende bemanning in de val gelokt, vermoord en werd de lading overgeheveld. Het in de val gelokte schip werd vervolgens tot zinken gebracht, zodat het leek alsof het schip in de storm was vergaan en er -hopelijk- geen haan naar zou kraaien. Dat ging een tijdlang goed, maar de strategie was niet zonder risico’s. Door een onverwacht zware storm leden de piraten zelf schipbreuk, George kwam hoogstwaarschijnlijk om in de golven, Rachel overleefde.

Omdat weinig mensen de aanvallen van Wall overleefden, wist bijna niemand hoe het de piraten er exact uitzagen. Hierdoor kon Rachel na de schipbreuk onopgemerkt terugkeren naar Boston waar ze haar carrière als dienstmeisje weer opgepakt zou hebben.

Rachel was het stelen echter niet verleerd en brak naar verluidt nog regelmatig in op schepen in de haven. Een mislukte beroving deed haar uiteindelijk de das om. Ze werd gearresteerd en tijdens de verhoren bekende ze ook schuldig te zijn aan piraterij, hoewel ze ontkende moorden te hebben gepleegd. Een rechtbankjury vonniste de doodstraf. Haar executie op 8 oktober 1789 was de laatste verhanging van een vrouw in de staat Massachusetts.