Wagner en zijn invloed op Hitler

In juni 2012 zou het eerste Wagnerconcert ooit in Israël plaatsvinden. De organisatie, de universiteit van Tel Aviv, heeft nu echter bekendgemaakt dat het niet door zal gaan. Er was namelijk grote kritiek op het concert. Sinds de Tweede Wereldoorlog is de Duitse componist Richard Wagner (1813-1883) door nogal wat controverse omgeven. Hij was namelijk Adolf Hitlers favoriete componist en misschien zelf ook antisemiet.

Het belangrijkste bewijs dat wetenschappers hebben om Wagner antisemitisch te noemen, is dat hij in 1850 een werk getiteld Das Judenthum in der Musik schreef. Rond deze tijd was Wagner zelf nog helemaal niet succesvol en daardoor des te jaloerser op zijn joodse collega’s die wel hun brood konden verdienen in de muziek. Het werk gaat over de (in zijn ogen) negatieve invloed van joden in de Duitse cultuur. Desondanks bleef Wagner bevriend met joden tot het einde van zijn leven.

Adolf Hitler raakte naar eigen zeggen op zijn 12e betoverd door de opera’s van Wagner. Ook zou hij hebben gezegd dat wanneer men het nationaalsocialistische Duitsland wilde begrijpen, men Wagner moest begrijpen. Bovendien was Hitler kind aan huis bij Winifred Wagner, de weduwe van Wagner’s enige zoon Siegfried. Hun zoons, Wolfgang en Wiener Wagner, noemden Hitler ‘oom Wolf’. Later verbraken deze twee al het contact met hun moeder omdat ze Adolf Hitler ‘zo’n leuke man’ bleef noemen.

Na de Tweede Wereldoorlog raakten Wagner en zijn muziek, doordat de nazi’s er zo idolaat van waren geweest, in diskrediet. Het kan niet ontkent worden dat Wagner ontzettend veel invloed heeft gehad op de (opera)muziek, maar er blijft veel controverse over hem bestaan. De universiteit van Tel Aviv wilde nu, na 74 jaar, de muziek van Wagner weer laten horen in Israël. Door de heftige kritiek is dat plan nu van de baan. Sinds 1938 wordt de muziek van Wagner in Israël (toen nog Palestina) geboycot.