Roosevelt ondertekent de Social Security Act in 1935.

Het “succesverhaal” van de New Deal

De New Deal was, zo kan worden beweerd, het meest invloedrijke hervormingsprogramma uit de Amerikaanse geschiedenis. Tussen 1930 en 1950 werd de rol van de Amerikaanse regering, de omvang van de staatsbureaucratie, en de verhouding tussen overheid en burger, als gevolg van het hervormingsprogramma van president Franklin Roosevelt, voorgoed veranderd. Toch kunnen ook vraagtekens worden gezet bij het economische succes van de New Deal. Hoe kan deze cruciale periode in de Amerikaanse geschiedenis in kaart worden gebracht?

Het verhaal van de New Deal begint op 24 oktober 1929. Toen op die dag de aandelenkoersen op de beurs in New York beangstigend snel begonnen te dalen, brak er paniek uit op Wall Street. Omdat beleggers hun aandelen in rap tempo begonnen te verkopen, gingen vele banken failliet. Talloze Amerikanen verloren hun baan, en de economie van de Verenigde Staten raakte verzeild in de zogenaamde Grote Depressie.

Ondanks de ongekende economische malheur, bleef de zittende Republikeinse president Herbert Hoover stug vasthouden aan zijn geloof in de zegeningen van de vrije markt. Hij weigerde hierom ondersteuning te verstrekken aan de getroffenen van de economische crisis. Hoover richtte zich op een protectionistisch beleid, waardoor de Amerikaanse economie enkel en alleen dieper wegzakte in het moeras. Miljoenen Amerikanen werden veroordeeld tot een leven in armoede.

Op weg naar herstel

In 1932 moest Hoover de politieke prijs betalen voor de dramatische staat van de Amerikaanse economie. Tijdens de presidentsverkiezingen van dat jaar werd hij verpletterend verslagen door de Democratische gouverneur van New York, Franklin Delano Roosevelt, die tijdens de campagne daadkrachtige beleidsmaatregelen ter bestrijding van de economische crisis had beloofd.

Direct bij zijn aantreden in januari 1933 voegde Roosevelt boter bij de vis. Zo kondigde de kersverse president een bijzonder ambitieus pakket aan stimuleringsmiddelen aan voor de Amerikaanse economie, en gaf hij aan Wall Street onder handen te nemen. Op 6 maart 1933 werden alle banken in het land vier dagen gesloten, waarna een noodwet voor het bankwezen werd ingevoerd, de Emergency Banking Relief Act. Een schoonmaker veegt de handelsvloer na de Amerikaanse beurskrach van 1929.

Emergency Banking Relief Act

In de Emergency Banking Relief Act werd besloten dat voorkomen moest worden dat de kleine banken hun grotere tegenhangers mee zouden sleuren in de ondergang, en dat alle banken zodoende grondig geïnspecteerd moesten worden door het Amerikaanse ministerie van Financiën. Wankele financiële instellingen kregen overheidssteun en moesten vervolgens grondig reorganiseren voordat zij hun deuren weer mochten openen. Daarnaast mochten banken niet langer speculeren met het spaargeld van particulieren. Op deze manieren was de Emergency Banking Relief Act erop gericht het vertrouwen in de bankensector op te krikken.

Ambitieuze hervormingen

De ambitie van Roosevelts hervormingen reikte echter veel verder. De president beschreef zijn binnenlandse agenda als een nieuw begin voor de Amerikaanse republiek - een “New Deal” voor alle Amerikanen - en stelde zichzelf en zijn werknemers ten doel talloze onderdelen van de Amerikaanse maatschappij ten goede te hervormen.

Zo richtten de beleidsmakers van de New Deal zich, naast de wederopbouw van Wall Street, op het terugbrengen van de werkloosheid, de oprichting van een verzorgingsstaat, en herstel van de industriële sector en de landbouw. Hiernaast investeerde de regering-Roosevelt in grootscheepse infrastructurele projecten, die ervoor moesten zorgen dat ook onderontwikkelde regio’s van de Verenigde Staten konden profiteren van de economische stimulans. Ook maakte de Amerikaanse overheid onder Roosevelts leiding voor het eerst werk van noodhulp in de nasleep van ernstige natuurrampen, kwamen er grootscheepse investeringen in het Amerikaanse vakbondswezen, en werden talloze nieuwe overheidsinstanties opgericht om de New Deal in goede banen te leiden.

Het belang van de New Deal

Roosevelt en zijn aanhangers geloofden heilig in de ambitieuze hervormingprojecten van de New Deal. Deze zogenaamde “New Dealers” waren ervan overtuigd dat het de taak van de overheid was om het Amerikaanse volk bij te staan in moeilijke tijden. Wat dit betreft braken zij fors met de traditioneel afzijdige rol van de Amerikaanse overheid met betrekking tot de economie.

In dit opzicht zorgde de New Deal voor een aardverschuiving in de Amerikaanse politieke geschiedenis. De link die in het Amerikaanse collectieve geheugen werd gelegd tussen de plannen van de New Deal enerzijds en de uiteindelijke wederopstanding van de Amerikaanse economie uit de Grote Depressie anderzijds, bevorderde de geloofwaardigheid van overheidsinterventies als beleidsmiddel ter bevordering van rappe economische groei. De actieve inzet van de overheid werd, met andere woorden, niet langer gezien als taboemaatregel bij het maken van economisch beleid. Amerikanen staan in 1937 in de rij voor overheidssteun.

Economisch succes blijft uit

Ondanks dat het economisch herstel van de Verenigde Staten in de collectieve herinnering veelal wordt toegeschreven aan de New Deal, zijn historici het er ironisch genoeg grotendeels over eens dat Roosevelts beleid in economisch opzicht geen succes is geweest. Naar alle waarschijnlijkheid is namelijk niet de New Deal, maar de Amerikaanse mobilisatie tijdens de Tweede Wereldoorlog het keerpunt geweest in de bestrijding van de Grote Depressie.

Desalniettemin mag de New Deal weldegelijk als een politiek succes worden gezien, vanwege de enorme invloed die Roosevelts hervormingen hebben gehad op de Amerikaanse politiek, samenleving en omvang van de overheid. Niet voor niets zouden progressieve Amerikaanse politici tot ver in de twintigste en eenentwintigste eeuw - van Lyndon Johnson tot Alexandria Ocasio-Cortez - naar de New Deal kijken als inspiratiebron voor hun politieke ideeën. De New Deal kan daarom met recht worden gezien als een van de belangrijkste succesverhalen uit de twintigste-eeuwse politieke geschiedenis.