De toren die een eigen touretappe verdiende

5 juli 2015 - 'Wat een moment, de gele trui onder de Dom. Utrecht bruist'. Het zijn de woorden van NOS-verslaggever Kees van Dam over het moment dat de wielrenners tijdens de Tour de France de Domtoren onderdoor fietsen. De ronde van Frankrijk die in 2015 in Utrecht startte, werd door de NOS ook wel de Tour Dom Under genoemd. De trots van Utrecht werd wereldwijd bekend.

Noem een paar bekende kenmerken van Utrecht en ongetwijfeld komt de Domtoren ter sprake. De Domtoren, die niet verward moet worden met de Domkerk, wordt ook wel de trots van de stad genoemd en is met zijn 112 meter de hoogste kerktoren van Nederland. Daarnaast is de Dom ook het hoogste gebouw van de stad Utrecht. De gemeente Utrecht wil dat de Domtoren de trots van de stad blijft. Nieuwe gebouwen in de nabije omgeving mogen de zichtbaarheid van de toren niet in de weg staan. In het stationsgebied geldt een maximale bouwhoogte van negentig meter.

Een van de belangrijkste gotische gebouwen

De bouw van de Domkerk is gestart in 1254 volgens de gotische stijl. Die stijl was in die tijd de mode in Frankrijk en Utrecht volgde. In Nederland was de Dom een van de eerste voorbeelden van gotische gebouwen en om die reden is het gebouw een van de meest belangrijke gotische gebouwen van Nederland.

De Dom als verdedigingstoren

Vanwege geldgebrek verliep de bouw van de Dom moeizaam. Pas in 1288 toen de tot bisschop benoemde Jan van Nassau de financiën veilig stelde, kon er goed gebouwd worden. Later zou de bouw echter meerdere malen stil liggen. Vanaf 1321 tot 1382 werd de toren gebouwd. De reden waarom de bouw van de toren voorrang kreeg, heeft vermoedelijk te maken met de ideeën van bisschop Frederik II van Sierck. Hij zou een verdedigingstoren hebben gewild.

Scheiding van de kerk

Er was weinig onderhoud aan de kerk in verband met geldgebrek. De kerk was niet verstevigd met steunberen en luchtbogen. Bij een hevige storm in 1674 stortte het schip van de Domkerk in. De toren van de kerk, de Domtoren, bleef overeind. De kerk werd hersteld, maar in 1823 bij een bezitsoverdracht werden de kerk en de toren definitief van elkaar gescheiden. Pas in 1826 werd het resterende puin van de storm in 1674 opgeruimd en ontstond het Domplein.

De toren herstellen

Bij een nieuwe storm in 1836 werd de toren beschadigd en waren er twijfels over wat men zou gaan doen. Architect Jan van Maurik stelde herstel voor en hij kreeg zijn zin. Balustrades en andere uitstekende elementen van de toren werden wel gesloopt. Tussen 1901 en 1931 is de Domtoren gerestaureerd waarbij de toren verhoogd werd naar 112 meter. Later in de jaren zeventig is de toren opnieuw hersteld. In 2006 startte een nieuwe onderhoudsbeurt.

Tour de France

De 112 meter hoge toren is zo bekend omdat de bouw zo ontzettend lang geduurd heeft en de toren veel ellende doorstaan heeft. De Domtoren werd beschadigd door een storm en het schip stortte in door een tornado. De toren groeide uit tot een icoon van de stad en bleef niet onopgemerkt bij toeristen. Ook de tourorganisatie ontging de Domtoren niet. Niet voor niets werd de toren uitgekozen om groots uit te lichten tijdens de Tour de France in 2015. Beelden van de tientallen wielrenners, onder wie ook de geletruidrager, gingen de hele wereld over.